نمره آمریکا در اجرای برجام پایین است

    وزیر امور خارجه گفت: چه به برجام نمره ۵ بدهیم چه ۹۵، باید بیش‌ترین استفاده را از آن انجام دهیم و این مانع نمی‌شود از این که همواره حواسمان باشد که آمریکایی‌‌ها بدعهد بوده و هستند.محمدجواد ظریف در مصاحبه با خبرگزاری صداوسیما در مسیر پرواز به تهران از سفر قزاقستان افزود: اگر بخواهیم به برجام نمره بدهیم، حتماً با توجه به ظرف زمانی و شرایط بین‌المللی نمره بسیار خوبی می‌گیرد، اما اگر بخواهیم به نحوه اجرای آمریکایی‌‌ها نمره بدهیم، احتمالاً نمره پایین می‌گیرد. برجام باید هم در ظرف زمانی خودش بررسی و ارزیابی شود و هم در واقعیت جهانی که به تصویب رسید و از بعد دیگر نیز برجام را باید از منظر نحوه اجرای توافق ارزیابی کرد. از نظر زمانی، مذاکرات مرتبط با برجام برای توافق اولیه در دولت یازدهم زمانی آغاز شد که هر چند ماه یک بار تحریم جدیدی علیه کشورمان در کنگره آمریکا تصویب می‌شد و معروف بود که نتانیاهو به واشنگتن سفر نمی‌کند، مگر این که با یک تحریم جدید بازگردد.

او گفت: مذاکرات مربوط به برجام زمانی آغاز شد که کنگره و مجلس نمایندگان آمریکا قانونی را تصویب کرده و منتظر رفتنش به سنا بودند که براساس آن فروش نفت کشورمان در کم‌تر از یک سال به صفر برسد. آمریکایی‌‌ها در یک بازه زمانی یک و نیم ساله توانسته بودند فروش نفت کشورمان را از بیش از ۲٫۵ میلیون بشکه در روز به کم‌تر از روزانه یک میلیون بشکه برسانند. با این قلدری و فشارهایی که آمریکایی‌‌ها بر کشور ما می‌آوردند می‌توانستند در مدت کوتاهی فروش نفت کشورمان را به صفر برسانند.

ظریف افزود: مذاکرات منتج به برجام زمانی آغاز شد که براساس همین قانون کنگره، رییس‌جمهور آمریکا دیگر حتی اجازه نمی‌یافت که مقررات را تعلیق کند. در آن زمان اگر لایحه‌ای که در مجلس نمایندگان این کشور با رأی بسیار بالا تصویب شد به سنا هم رفته بود و به امضای اوباما می‌رسید، تقریباً در هیچ زمانی هیچ یک از تحریم‌های این کشور نمی‌توانست تعلیق شود، زیرا تعلیقش نیازمند رأی دو سوم اعضای کنگره بود.

رییس هیأت مذاکراتی ایران گفت: برجام در زمانی تصویب شد که ۶ قطعنامه لازم‌الاجرای شورای امنیت تحت فصل هفتم تلاش می‌کرد ایران را از حق خودش برای بهره‌مندی از انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای محروم کند؛ البته حق ما ربطی به قطعنامه شورای امنیت ندارد اما بالاخره این شورا می‌گفت ایران اجازه ندارد از این حق استفاده کند. فراتر از این در حوزه موشکی حتی به کشور‌ها اجازه می‌داد که برای جلوگیری از دستیابی ایران به فن‌آوری موشکی که هیچ ربطی به آن کشور‌ها ندارد، حتی وارد اقدام نظامی شوند.

وی با بیان این که بنابراین اگر می‌خواهیم برجام را ارزیابی کنیم باید آن را در این ظرف زمانی در نظر بگیریم، افزود: زمانی که مذاکرات منتج به برجام آغاز شد در شرایطی نبودیم که از نظر بین‌المللی مساعد باشد. از نظر شرایط جهانی، زمانی مذاکرات را آغاز کردیم که کشورمان در یک طرف ماجرا و ۶ قدرت بزرگ دنیا در طرف دیگر متکی به حمایت شورای امنیت سازمان ملل متحد، اتحادیه اروپا و بسیاری از مراکز قدرت جهانی اعم از مراکز پولی و تبلیغاتی بودند.

رییس دستگاه دیپلماسی گفت: اگر برجام را از این دو زاویه نگاه کنیم دستاورد بسیار مهمی برای جمهوری اسلامی ایران است که عزت مردم را حفظ کرد، حقوقشان را به رسمیت شناخت، قطعنامه‌های شورای امنیت را کنار زد و مانع از تصویب تحریم‌های جدید علیه کشورمان شد. برجام همچنین تحریم‌های پیشین مرتبط با برنامه هسته‌ای را کاملاً کنار زد و مانع از پیشروی تحریم‌های مرتبط با مقررات داخلی آمریکا نیز شد.

ظریف با طرح این پرسش که آیا این به معنی فتح الفتوح دانستن برجام است، تأکید کرد: به نظر من فتح‌الفتوح مردم ایران هست که نشان دادند از طریق فشار نمی‌شود چیزی را به آنان تحمیل کرد، اما آیا فتح‌الفتوح مذاکره‌کنندگان است؟ نه؛ البته مذاکره‌کنندگان از همه توانشان، از درایت رییس‌جمهور از حمایت، مقاومت و دعای مردم و از همه بالاتر از هدایت‌ها و دعای مقام معظم رهبری و لطف خدا استفاده کردند و توانستند به توافق برسند.

او با طرح این پرسش که اصلاً معنی توافق چیست، افزود: معنی توافق این است که دو طرف راضی باشند، مگر این که بتوان نامش را قرارداد تسلیم گذاشت وگرنه توافقی وجود ندارد که هر یک از دو طرف بتوانند بگویند صددرصد به نفعشان است. چنین چیزی در جهان خارج وجود ندارد. به همین علت است که امروز در سال‌روز تصویب برجام مقالاتی در آمریکا نوشته می‌شود مبنی بر این که این کشور چه امکاناتی مانند اجماع بین‌المللی علیه ایران و ممنوعیت برنامه موشکی این کشور را از دست داده است.

وزیر امور خارجه تصریح کرد: نمی‌گویم برجام فتح‌الفتوح است اما می‌گویم سندی کاملاً قابل دفاع است؛ اگر بخواهیم به برجام نمره بدهیم، حتماً با توجه به ظرف زمانی و شرایط بین‌المللی نمره بسیار خوبی می‌گیرد اما اگر بخواهیم به نحوه اجرای آمریکایی‌‌ها نمره بدهیم، احتمالاً نمره پایینی می‌گیرد. این به معنی آن نیست که ما شخصیت آمریکایی‌‌ها و گرایش‌های آنان را در نظر نداشتیم، واقعیات داخلی نظام آمریکا را به خوبی می‌شناختیم و برای همین بود که با درایت و تیزبینی مقام معظم رهبری و رییس‌جمهور شرایطی را برای کشورمان پیش‌بینی کردیم که آن را تا حد بسیار زیادی در قبال اقدامات آمریکایی‌‌ها مصونیت بدهیم.

او افزود: به عنوان نمونه اگر سوابق غارت دو میلیارد دلاری اموال کشورمان را بررسی کنیم که در کمیته بررسی دولت اعلام شد شرکت کی‌یر‌استرینگ که شرکتی اروپایی است در سال ۲۰۰۷ مصادف با سال ۱۳۸۶ به ما اعلام کرده بود آمادگی این را ندارد که نه فقط برای کشورمان حساب کارگزاری داشته باشد که حتی دارایی‌های اوراق قرضه ایران را نیز نمی‌تواند حفظ کند. این یعنی این که فضای سیاسی در آن هنگام مبتنی بر سیاست‌های خصمانه آمریکایی‌‌ها بود که همواره علیه جمهوری اسلامی ایران ایجاد کردند. آمریکایی‌‌ها در پی این فشار روانی ایجادشده فقط به این بسنده کردند که اعلام کنند مقرراتی که پیچیدگی‌های ویژه‌ای هم دارد، این مقررات دیگر وجود ندارد، اما دولت آمریکا در پی این است که اطمینان ایجاد کند که ایران از منافع برجام بهره‌مند شود.

رییس دستگاه دیپلماسی در پاسخ به موضع ضدایرانی اخیر بان‌کی‌مون تصریح کرد: در گفت‌وگوی تلفنی با دبیرکل سازمان ملل متحد به او گفتم با ورود غیرکارشناسانه به بعضی مسایل سبب تخریب برجام به عنوان دستاورد بزرگ دیپلماتیک نشود. دبیرکل و دبیرخانه سازمان ملل در مذاکرات حضور و نقشی نداشته‌اند و از جزییات آن خبر ندارند به همین علت نصیحت بنده به آقای بان‌کی‌مون که تلفنی به او گفتم این بود که به این موضوع ورود غیرکارشناسانه نکند.

وی اضافه کرد: ادعاهایی که در برخی اظهار نظرهای محافل جاسوسی و اطلاعاتی علیه ما شده است مبنایی ندارد.

ظریف گفت: اکنون که ۶ ماه از اجرای برجام و یک سال از تصویب آن می‌گذرد باید توقع داشته باشیم که تبلیغات علیه برجام زیاد باشد، همچنان که اگر در مقالاتی که این روز‌ها در غرب منتشر شده است، ببینید دشمنان این توافق به شدت سمپاشی و فضاسازی می‌کنند. می‌گویند ایران مایه ناامنی در منطقه است درحالی که ایران بزرگ‌‌ترین مبارز علیه داعش، ناامنی و افراط‌گرایی در منطقه است. باوجود این واقعیت، ما را به عنوان ناامن‌کننده در منطقه مطرح می‌کنند و می‌گویند برجام به ایران فرصت داده است که اقدامات ناامن‌کننده‌اش را بیش‌تر پیش ببرد.

وزیر خارجه ایران افزود: علت این اظهارات این است که اکنون در سالگرد توافق هسته‌ای هستیم زمانی که به قول شما رسانه‌ای‌‌ها «برجام در بورس خبری» است و باید توقع داشت که اظهار نظرهای متعدد هم از نظر محافل موافق و هم از نظر محافل مخالف صورت گیرد.

او گفت: در این شرایط است که ۷۵ شخصیت برجسته آمریکایی به آقای اوباما نامه نوشتند و گفتند «اکنون وقت آن است که از شرایط استفاده و برای ارتباطات بهتر با ایران تلاش کنیم».

 

رییس دستگاه دیپلماسی گفت: البته من نمی‌خواهم این نامه را تأیید کنم، اما می‌گویم برجام طرفدارانی هم دارد و اکنون شرایطی است که به علت سالگرد برجام مخالفان و موافقان در این باره بیش‌تر صحبت می‌کنند و نیازی نیست عاملی اضافی برای این‌گونه اظهارات بیان کنیم.