بازار نفت‌خام تا پایان ۲۰۲۱ به توازن نمی‌رسد

بازار نفت‌خام تا پایان ۲۰۲۱ به توازن نمی‌رسد به‌دنبال افزایش بی‌سابقه ذخیره‌سازی نفت در اوایل سال‌جاری میلادی در بیشتر کشورهای جهان، این پرسش برای فعالان بازار نفت پیش آمده است که با توجه به آغاز فرآیند تخلیه ذخیره‌سازی‌ها از ماه ژوئن گذشته، زمان بازگشت به شرایط عادی و متوازن بازار نفت چه زمانی خواهد بود؟ […]

بازار نفت‌خام تا پایان ۲۰۲۱ به توازن نمی‌رسد

بهدنبال افزایش بی‌سابقه ذخیره‌سازی نفت در اوایل سال‌جاری میلادی در بیشتر کشورهای جهان، این پرسش برای فعالان بازار نفت پیش آمده است که با توجه به آغاز فرآیند تخلیه ذخیره‌سازی‌ها از ماه ژوئن گذشته، زمان بازگشت به شرایط عادی و متوازن بازار نفت چه زمانی خواهد بود؟ این شاید مهم‌ترین پرسش کشورهای عضو ائتلاف اوپک‌پلاس و کشورهای مصرف‌کننده نفت در جهان است و تعیین‌کننده روند آینده قیمت نفت خواهد بود. به گزارش شانا، براساس ارزیابی آژانس بین‌المللی انرژی، بین ماه دسامبر ۲۰۱۹ تا مه۲۰۲۰ حدود ۸۳۸ میلیون بشکه به ذخیره‌سازی نفت جهان اضافه شده است. در ماه ژوئن تراز بازار نفت منفی و از اینرو در مجموع در نیمه نخست سال ۲۰۲۰ به ذخیره‌سازی‌های نفت‌خام جهان ۸۱۹میلیون بشکه اضافه شد، از این مقدار ۳۰۶ میلیون بشکه قابل رهگیری و اندازه‌گیری بوده است. براساس تراز نفت‌خام چین در سال۲۰۲۰، افزایش ذخیره‌سازی نفت‌خام این کشور در نیمه‌نخست سال نیز ۳۰۳ میلیون بشکه برآورد می‌شود. با این احتساب، ۲۱۰ میلیون بشکه از ذخیره‌سازی نفت‌خام (معادل ۲۶درصد از مجموع ذخیره‌سازی انجام‌شده) در نیمه نخست سال۲۰۲۰ غیرقابل رهگیری و در اصطلاح بشکه‌های گم‌شده است. آژانس بین‌المللی انرژی پیش‌بینی می‌کند؛ سطح ذخیره‌سازی نفت‌خام جهان تا ماه دسامبر۲۰۲۱ به وضع قبل از کرونا در ماه دسامبر۲۰۱۹ برسد. طبق این پیش‌بینی، افزایش ذخیره‌سازی نفت‌خام ۱٫۷میلیون بشکه در روز سال ۲۰۲۰ با نرخ تخلیه ۱٫۸میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۲۱ دنبال می‌شود. در این محاسبه، آژانس‌بین‌المللی انرژی فرض کرده است که همه کشورهای همراه با تغییر شرایط بازار مالی به بکواردیشن، اقدام به تخلیه ذخیره‌سازی‌های نفت‌خام خود خواهند کرد. البته این موضوع قابل دفاع نیست، زیرا برخی کشورها مانند چین و هند از فرصت پایین بودن قیمت نفت‌خام برای پر کردن انبارهای نفت‌خام راهبردی خود استفاده کرده‌اند و از اینرو در کوتاه‌مدت حاضر به تخلیه آنها نیستند. چین حتی ظرفیت ذخیره‌سازی نفت‌خام خود را افزایش داده و آن را به ۱٫۷میلیارد بشکه رسانده که از آمریکا بیشتر شده است. براساس ارزیابی آژانس بین‌المللی انرژی، مقدار ذخیره‌سازی نفت‌خام چین در پایان ماه اکتبر برابر ۴۰۳میلیون بشکه بوده است و بعید به‌نظر می‌رسد این کشور با تغییر شرایط قیمت‌ها در بازار نفت، شروع به تخلیه آن کند. از اینرو درک صحیحی از استراتژی چین برای ذخیره‌سازی نفت‌خام در سال ۲۰۲۱ مهم‌ترین عنصر تأثیرگذار بر روند متوازن‌سازی بازار نفت و قیمت‌ها در سال آینده است. براساس برآورد آژانس، مقدار ذخیره‌سازی مازاد بازار نفت در آغاز سال۲۰۲۱ برابر ۶۲۵ میلیون بشکه تخمین زده می‌شود که تنها ۱۸۳ میلیون بشکه آن خارج از چین است. به این ترتیب چهار سناریوی محتمل را می‌توان مطرح کرد. حالت اول این است که چین مقدار ذخیره‌سازی نفت‌خام خود را در سال ۲۰۲۱ بدون تغییر نگه دارد. در این صورت کل ذخیره‌سازی مازاد نفت‌خام (۱۸۳میلیون بشکه) در نیمهنخست سال تخلیه می‌شود و در ژوئیه۲۰۲۱ سطح ذخیره‌سازی نفت‌خام جهان کمتر از دسامبر۲۰۱۹ خواهد بود. در این حالت ذخیره‌سازی نفت‌خام جهان در دسامبر۲۰۲۱ حدود ۴۸۸ میلیون بشکه کمتر از دسامبر۲۰۱۹ خواهد بود. حالت دوم آن است که چین نیمی‌از ذخیره‌سازی‌های نفت‌خام خود در سال ۲۰۲۰ را تخلیه کند که حدود ۲۰۰ میلیون بشکه است. در این حالت بازگشت به وضع ذخیره‌سازی نفت‌خام پیش از کرونا تا اوت ۲۰۲۱ به تعویق خواهد افتاد و سطح ذخیره‌سازی نفت‌خام جهان در پایان سال ۲۰۲۱ حدود ۲۸۸ میلیون بشکه کمتر از دسامبر ۲۰۱۹ است. حالت سوم این است که چین برای تکمیل ظرفیت خالی ذخیره‌سازی‌های نفت‌خام بیشتر مخازن ذخیره‌سازی نفت‌خام خود را در سال۲۰۲۱ میلادی ۳۰۰ میلیون بشکه پر کند. در این حالت متوازن‌سازی بازار نفت‌خام در ماه ژوئن۲۰۲۱ اتفاق می‌افتد و در پایان سال آینده میلادی سطح ذخیره‌سازی نفت‌خام جهان ۵۹۶ میلیون بشکه کمتر از پایان سال ۲۰۱۹ است. حالت چهارم آن است که نیمی‌از بشکه‌های گم‌شده نتیجه خطای اندازه‌گیری باشد و چین تغییری در سطح ذخیره‌سازی نفت‌خام خود در سال ۲۰۲۱ ندهد. در این صورت مازاد ذخیره‌سازی نفت‌خام در ابتدای سال آینده میلادی برابر ۱۰۰-۹۰ میلیون بشکه است که تا سه ماه دوم سال ۲۰۲۱ جذب خواهد شد. البته باید توجه داشت که این برآوردها به‌فرض افزایش تولید نفت‌خام کشورهای اوپک به میزان ۵۰۰ هزار بشکه در هر ماه تا آوریل ۲۰۲۱ و پایبندی کامل به فاز سوم توافق اوپک‌پلاس پس از آن بستگی دارد. بدون تردید بازگشت ایران به بازار نفت این معادلات را دستخوش تغییر جدی خواهد کرد.