ذره بین مجلس بر قد کشیدن خطاهای پزشکی

ذره بین مجلس بر قد کشیدن خطاهای پزشکی افزایش ۵ درصدی شکایت‌های مردمی به دلیل خطاهای پزشکی بین سال ۹۳ تا ۹۴، موضوعی بود که چندی پیش قائم‌مقام انتظامی سازمان نظام پزشکی خبر داد موضوعی که در پی فوت مرحوم کیارستمی پررنگ‌تر شده است. خبر درگذشت زنده‌یاد عباس کیارستمی، سینماگر بزرگ ایران شوک بزرگی بود […]

ذره بین مجلس بر قد کشیدن خطاهای پزشکی

افزایش ۵ درصدی شکایت‌های مردمی به دلیل خطاهای پزشکی بین سال ۹۳ تا ۹۴، موضوعی بود که چندی پیش قائم‌مقام انتظامی سازمان نظام پزشکی خبر داد موضوعی که در پی فوت مرحوم کیارستمی پررنگ‌تر شده است.

خبر درگذشت زنده‌یاد عباس کیارستمی، سینماگر بزرگ ایران شوک بزرگی بود نه تنها به جهت از دست دادن این چهره شناخته شده بلکه به دلیل مطرح شده موضوعاتی همچون تأثیرگذاری خطای پزشکی در تشدید بیماری و فوت وی، که واکنش‌های زیادی را به همراه داشت.

موضوع خطای پزشکی در روند درمان بیماری عباس کیارستمی بعد از فوت وی به موضوع جنجالی تبدیل شد تاجایی که بعد از درگذشت این کارگردان بزرگ سینما، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی طی مصاحبه‌ای اعلام کرد اگر وزیر بهداشت مستقیماً برای پیگیری وضعیت عباس کیارستمی به بیمارستان نمی‌رفت، او فوت کرده بود.

از سویی دیگر بهمن‌کیارستمی، پسر مرحوم کیارستمی نیز در یادداشتی از وضعیت نابسامان و نبودن پزشک متخصص در نوروز که وی در بیمارستان بستری بود، سخن گفت و دوستان کیارستمی نیز بار‌‌ها اعلام کردند که وی از اشتباهات پزشکی عملش گلایه‌مند بود.

شرایط جسمانی کیارستمی متحمل سفر چند ساعته نبود

کیارستمی که برای جراحی ساده پولیپ روده وارد بیمارستان شد، ۳ بار مورد عمل جراحی قرار گرفت در نهایت طبق اظهارات نزدیکان وی بی‌نتیجه بودن درمانش وی را برآن داشت تا عزم سفر به فرانسه را داشته باشد تا پروسه درمان خود را در این کشور ادامه دهد اقدامی که به گفته علی‌نوبخت، رییس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس اصلاً پذیرفته شده نبود؛ زیرا شرایط جسمانی وی به گونه‌ای نبود که بتواند متحمل چندین ساعته پرواز باشد.

بعد از درگذشت عباس‌کیارستمی و داغ شدن موضوع خطای پزشکی در رسانه‌ها و حتی شبکه‌های اجتماعی، وزارت بهداشت برآن شد تا کمیته‌ای متشکل از نمایندگانی از قوه قضاییه، پزشکی قانونی، وزارت بهداشت و مجلس شورای اسلامی در جلسات هیأت رسیدگی انتظامی در نظام پزشکی ایجاد شود تا به پرونده وی رسیدگی کنند.

سیامک‌مره‌صدق و نماینده ویژه کمیسیون بهداشت در کمیته مذکور، با اشاره به نحوه بررسی پرونده پزشکی عباس‌کیارستمی گفت: از آن‌جا که حجم پرونده به دلیل مدت طولانی درمان و بیماری؛ زیاد است و قسمتی از درمان نیز خارج از ایران بوده، بررسی و اعلام نتیجه نهایی کارشناسان کمیته به زمان نیاز دارد، درواقع بررسی این پرونده نزدیک به دو ماه زمان خواهد برد.

کمیته رسیدگی به پرونده پزشکی کیارستمی تاکنون دوبار تشکیل جلسه داده است اما گویا برخی از هواداران این کارگردان به ویژه هنرمندان در اظهاراتی جامعه پزشکی را متهم به بی‌دقتی در درمان بیماران کردند موضوعی که ابتدا با سخنان داریوش‌مهرجویی شروع شد و با واکنش یکی از پزشکان بیمارستان جم ادامه داشت؛ اقدامی که به گفته رییس کمیسیون بهداشت ودرمان مجلس در شان هیچ یک از دو قشر هنرمند و پزشک نیست، نوبخت در اظهارنظری اعلام کرد که دخالت‌های افراد غیرمسؤول درمورد پرونده کیارستمی مشکلی را حل نمی‌کند و دو گروه نباید مطالبی را علیه یکدیگر در رسانه‌ها منتشر کنند.

 

سالانه ۱۳ هزار پرونده خطای پزشکی تشکیل می‌شود

اما سؤال این‌جا است که تاچه اندازه خطای پزشکی در ایران رخ می‌دهد و منجر به نقص عضو یا فوت بیمار می‌شود؟ به گفته قائم مقام انتظامی سازمان نظام پزشکی سالانه ۸۰۰ میلیون خدمات پزشکی به مردم ارایه می‌شود این در حالی است که بین ۱۲ تا ۱۳ هزار پرونده در خصوص خطاهای پزشکی در کشور تشکیل می‌شود که رقم بسیار پایینی به خاطر حجم بالای خدمات ارایه شده به مردم است، همچنین براساس آمار‌‌ها میزان شکایات پزشکی در سال ۹۴ نسبت به سال ۹۳ رشد ۵ درصدی داشته و بیش‌ترین خطای پزشکی مربوط به پزشکان زنان و زایمان، جراحان عمومی و دندانپزشکان است.

اگرچه ۱۲ تا ۱۳ هزار پرونده خطای پزشکی در برابر خدمات ۸۰۰ میلیونی که از سوی مراکز درمانی به مردم ارایه می‌شود پایین است اما نباید از این نکته غافل شد که حتی یک خطای پزشکی نیز پذیرفته شده نیست و نباید از آن گذشت، محمدنعیم‌امینی‌فرد، سخنگوی کمیسیون بهداشت و درمان مجلس نیز در این زمینه می‌گوید: اگرچه حجم کار و مسؤولیتی که در حوزه بهداشت و درمان مجلس وجود دارد بسیار زیاد است، اما این تعداد خطای پزشکی نیز قابل پذیرش نیست.

نماینده مردم ایرانشهر در مجلس شورای اسلامی، با یادآوری تعدد پرونده‌های مرتبط با خطاهای پزشکی، براین باور است: البته این تعداد پرونده خطای پزشکی سقف انتظاراتمان نبوده و باید تلاش کنیم این تخلفات را ریشه‌یابی کرده و درجهت رفع آن برآییم.

این نماینده مردم در مجلس دهم، یکی از علت‌های بروز خطاهای پزشکی را کمبود نیروی انسانی خواند و تصریح کرد: متناسب با این کمبود‌‌ها باید برنامه‌ریزی شود، زیرا گاهی به جهت کمبود نیروی انسانی بار مسؤولیت عده‌ای بیش‌تر می‌شود لذا باید تأمین کادر درمانی مورد توجه قرار گیرد؛ البته ناگفته نماند که برخی از این خطاهای پزشکی اجتناب ناپذیر است و در پیشرفته‌‌‌ترین سیستم‌های درمانی نیز درصدی به خطاهای پزشکی اختصاص دارد که این موضوعات از تخلف و قصور در حوزه پزشکی مجزا است.

مخالفت نمایندگان با مجازات حبس در قانون مجازات اسلامی برای پزشکان

در قانون مجازات اسلامی، اگر پزشکی مرتکب خطا شود در صورت صحت اشتباه، وی به حبس محکوم می‌شود، موضوعی که اگرچه با واکنش‌های زیاد پزشکان همراه بوده است اما به گفته یحیی‌کمالی‌پور نه تنها مجازات‌های موجود در حوزه خطای پزشکی بازدارنده نیست، بلکه همواره تلاش شده تا با دید اغماض به این موارد نگریسته شود به گونه‌ای که با جریمه یا تخفیف، پرونده تخلف مختومه شده است.

اما موضوع حبس در مجازات پزشکانی که مرتکب خطا می‌شوند، موضوع داغی است که همچنان موجب اعتراض این قشر است تا جایی که پزشکان بار‌‌ها عنوان کرده‌اند این ماده از قانون مانع از فعالیت پزشکی آن‌‌ها شده، زیرا دیگر امنیت شغلی نخواند داشت، در این میان حسینعلی‌شهریاری، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس معتقد است نباید این مجازات برای پزشکان درنظر گرفته شود این درحالی است که همچنان این حکم در قانون پابرجا است.

وی بر این باور است اگر راننده‌ای در یک سانحه تصادف منجر به فوت فردی شود این حادثه، قتل غیرعمد ‌تلقی شده و وی بازداشت نمی‌شود و به‌طور مثال پروانه تاکسی این شخص لغو می‌شود اما اگر در حادثه پزشکی، خطای غیرعمدی رخ دهد ممکن است حکم بازداشت برای وی درنظر بگیرند که البته حال مجلس به دنبال اصلاح مجازات حبس در قانون مجازات اسلامی برای پزشکان خواهد بود.

نماینده مردم زاهدان در مجلس افزود: اگر همچنان مجازات حبس در قانون برای پزشکان پابرجا باشد این قشر دیگر اقدام به اعمال جراحی پرریسک نمی‌کنند که در مجموع این موضوع به ضرر جامعه خواهد بود.

فوت عباس‌کیارستمی و حرف و حدیث‌‌ها درمورد تأثیر خطای پزشکی بر روند درمان و فوت وی به واسطه شهرت این کارگردان فراگیر شد و مسؤولان را برآن داشت تا با اقدامی ضربتی این موضوع را بررسی کنند اما واقعیت آن است که تکلیف برخی از بیمارانی که از چنین شهرتی برخوردار نیستند و به واسطه برخی خطاهایی که ممکن است حتی سهوی هم رخ دهد یا نقص عضو شده یا فوت می‌کنند، چیست؟ بیمارانی که به امید درمان به مراکز درمانی مراجعه می‌کنند اما گاهی به جهت بی‌دقتی پزشک یا فشار کاری که بر وی متحمل شده، آسیب می‌بینند و پرونده پزشکی آن‌‌ها نیز در سکوت بسته می‌شود بدون آن‌که بررسی این پرونده‌ها در بسیاری مواقع، نتیجه‌ای دربرداشته باشد.

 

حال باید منتظر ماند تا پرونده پزشکی عباس‌کیارستمی به نتیجه برسد و مشخص شود که آیا به واقع خطای پزشکی در این پرونده تأثیرگذار بوده یا خیر، در این میان امید است که مسؤولان وزارت بهداشت نیز نه تنها نسبت به پرونده پزشکی این کارگردان بزرگ سینما، بلکه نسبت به همه پرونده‌های پزشکی حساس بوده و با چنین دقتی شکایت‌های مردمی مورد رسیدگی قرار گیرد.