مناسبات آمریکا – ترکیه بر سر دوراهی؟

   کودتای نافرجام ارتش ترکیه، روابط با آمریکا را در دوراهی خطرناکی قرارداده است. واکنش رجب‌طیب‌اردوغان به کودتای ناکام جمعه گذشته با سرکوب وسیع، درخواست استرداد فتح‌ا…گولن و سخنانی مبنی بر مشارکت آمریکا در توطئه کودتا، زنگ خطر را در واشنگتن به صدا درآورده است.به گزارش ایسنا، به نقل از شبکه خبری سی‌ان‌ان، واشنگتن سال‌ها […]

   کودتای نافرجام ارتش ترکیه، روابط با آمریکا را در دوراهی خطرناکی قرارداده است. واکنش رجب‌طیب‌اردوغان به کودتای ناکام جمعه گذشته با سرکوب وسیع، درخواست استرداد فتح‌ا…گولن و سخنانی مبنی بر مشارکت آمریکا در توطئه کودتا، زنگ خطر را در واشنگتن به صدا درآورده است.به گزارش ایسنا، به نقل از شبکه خبری سی‌ان‌ان، واشنگتن سال‌ها برای پرورش این متحد مسلمان خود که در تقاطع اروپا و خاورمیانه واقع شده، زمان صرف کرده است؛ کشوری بسیار مهم برای مبارزه آمریکا علیه داعش، جلوگیری از فوران پناهندگان سوری و شبه‌نظامیان خارجی و همکاری نظامی متراکم‌تر به عنوان یک کشور عضو ناتو. اما در حال حاضر نگرانی‌هایی درباره لغزش این همکاری و به تبع آن، منافع ایالات متحده آمریکا به وجود آمده است.تحلیلگران معتقدند، واکنش اردوغان به بحران مذکور که با سرکوب سخت‌تر و گسترده‌تر و یا تلاش برای جلب حمایت حوزه‌های تقسیم شده ترکیه همراه بوده، مناسبات آمریکا–ترکیه را باز تعریف می‌کند و می‌تواند دردسر خاورمیانه‌ای دیگری برای رییس‌جمهوری آتی آمریکا در ۲۰۱۷ ایجاد کند.

سفیر سابق آمریکا می‌گوید: روابط با آمریکا به این بستگی دارد که اردوغان اکنون می‌خواهد این کشور را به کدام سمت ببرد. کودتا به تاریخ می‌پیوندد اما سؤال اینجاست که او با کودتا چه می‌کند.

هم‌اکنون نگرانی‌هایی وجود دارد مبنی بر این‌که روابط پنتاگون با ارتش ترکیه به نحوی آسیب ببیند که به منافع امنیت ملی آمریکا از جمله در فروش سلاح و مانورهای نظامی آتی و علاوه بر این، در مبارزه با داعش در سوریه تأثیر بگذارد.

جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا دوشنبه در کنفرانس خبری‌اش در بروکسل نسبت به تحولات جاری ترکیه هشدار داد و فدریکاموگرینی، رییس سیاست خارجه اتحادیه اروپا هم هشدار داد که تلاش‌های ترکیه برای برقراری مجدد مجازات اعدام به منظور تنبیه عاملان متهم به مشارکت در کودتا می‌تواند این کشور را فاقد صلاحیت عضویت در اتحادیه اروپا کند. کری هم یادآوری کرد که ناتو هم برای اعضایش استانداردهایی دارد.

کری گفت: ناتو در رابطه با دموکراسی الزاماتی دارد. ناتو به دقت تحولات را بررسی می‌کند و امیدوارم که ترکیه در مسیری حرکت کند که آن چیزی که آن‌‌‌ها می‌گویند مورد احترام قرار گیرد.

کری گفت که ۳ مکالمه با وزیر امور خارجه ترکیه در روزهای اخیر داشته است و او «اطمینان یافته که آن‌‌‌ها قصد دارند روند دموکراتیک و اجرای قوانین کاملاً محترم شمرده شود.» اما او هشدار داد که در روزهای پیش رو «سطح هوشیاری و بررسی به وضوح چشمگیر خواهد شد» و نسبت به «پسرفت» هشدار داد.

سفیر آمریکا و وزیر امور خارجه آمریکا هر دو به وضوح گفته‌اند که آمریکا استانداردهای حقوقی روشنی برای بررسی چنین درخواست‌هایی دارد و این الزامات تاکنون رعایت نشده است. کری گفت: ما باید مدارک دقیقی دریافت کنیم که استاندارد لازمه برای بررسی را داشته باشد. اجازه بدهید تأکید کنم که ما هرگز چنین درخواستی دریافت نکردیم و هرگز چنین مدارکی نداشتیم.

به گفته سفیر سابق آمریکا، روایت ترکیه از گولن چیزی است که عمدا انجام می‌شود و هدفش آن است که به روشی نادرست حمایت آمریکا افزایش یابد. او افزود: اگر اردوغان ادعا کند که تنها فردی است که می‌تواند ترکیه را امن و در مسیر صحیح نگه دارد، می‌تواند به روابط با آمریکا شتاب بخشد. برای ما تحمل این مسأله سخت خواهد بود.

اصلی‌‌‌‌ترین تأثیر احتمالاً روی ارتش است. پنتاگون منتظر است ببیند که کدام افسران سمت‌های عالی‌رتبه نظامی را در ارتش ترکیه پر می‌کنند و مشخص شود که چگونه باید با آن‌‌‌ها برخورد شود. آزمون فوری به‌زودی و زمانی که هیأت ارتش ترکیه قرار است در واشنگتن برای حضور در نشست مقابله با داعش شرکت کنند، مشخص می‌شود. اکنون حساسیت‌ها بسیار بالاست و پنتاگون اعلام نمی‌کند که چه مقامی قرار است بیاید. به گفته سفیر سابق آمریکا، اگر مناسبات سیاسی طی ماه‌های آتی وخیم‌تر شود، رییس‌جمهوری آتی آمریکا ادامه روابط نظامی خوب را دشوار می‌داند چرا که تمام تصمیمات مربوط به ارتش در سطح سیاسی اتخاذ می‌شود.