قطار ۱۲ میلیارددلاری انرژی‌های تجدید پذیر روی ریل مناقصات

  گروه انرژی- تولید انرژی از جمله مهم‌ترین موضوعاتی است که در برنامه ششم توسعه در راستای افزایش رشد اقتصادی توجه ویژه‌ای به آن شده است. وزارت نیرو به عنوان سکاندار اصلی در تولید انرژی، یکی از محوری‌‌‌ترین رویکردهای خود را بر مبنای افزایش راندمان تولید برق قرارداده است. براین اساس، سبد برقی ایران علاوه […]

 

گروه انرژی- تولید انرژی از جمله مهم‌ترین موضوعاتی است که در برنامه ششم توسعه در راستای افزایش رشد اقتصادی توجه ویژه‌ای به آن شده است. وزارت نیرو به عنوان سکاندار اصلی در تولید انرژی، یکی از محوری‌‌‌ترین رویکردهای خود را بر مبنای افزایش راندمان تولید برق قرارداده است. براین اساس، سبد برقی ایران علاوه بر جهش تولیدی، یک تنوع انرژی را نیز تجربه می‌کند؛ به گونه‌ای که در کنار نیروگاه‌های حرارتی، انرژی‌های تجدیدپذیر همچون خورشیدی و بادی روی کار می‌آیند.

به گزارش خبرنگار مناقصه‌مزایده، در همین راستا تصمیم گرفته شده است تا در صنعت برق کشور مشخصاً در زمینه تولید برق و شبکه انتقال طی یک بازه زمانی ۷ ساله رقمی بالغ بر ۵۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری شود.

در این بین اخباری به گوش می‌رسد مبنی بر این‌که برنامه‌ریزی برای برگزاری اولین مناقصه پروژه‌های مربوط به انرژی‌های تجدیدپذیر تا پایان امسال درحال انجام است. رقم سرمایه‌گذاری نیز برای تکمیل پروژه‌های تولید برق پاک در این بخش به ۱۲ میلیارد دلار می‌رسد.

ایران که پس از توافق هسته‌ای سال گذشته، درهای خود را به روی سرمایه‌گذاران بین‌المللی گشوده، به محل حضور سرمایه‌گذاران تولید انرژی پاک تبدیل شده است.

حمید چیت‌چیان، وزیر نیروی ایران گفته است در طی ۵ سال آینده ۵ گیگاوات و تا سال ۲۰۳۰، ۲٫۵ گیگاوات دیگر انرژی تجدید پذیر تولید نماید.

وی همچنین بیان کرده است: ما قرار نیست به هیچ‌وجه از پول نفت در این بخش استفاده کنیم… همه سرمایه‌گذاری از طریق بخش خصوصی و شرکت‌های داخلی و خارجی انجام خواهد شد.

در طی ۶ ماهه لغو تحریم‌ها، حداقل ۱۵۰ هیأت تجاری به تهران سفر کرده‌اند. در حالی که تجار و دیپلمات‌‌ها از باز شدن درهای بازار ۷۸ میلیون نفری ایران سخن می‌گویند، اما به دلیل عدم تمایل بانک‌ها و مؤسسات مالی غربی به همکاری با ایران، روند انعقاد قرارداد‌‌ها کند بوده است.

براساس اظهارات چیت‌چیان، تهران به دنبال همکاری با کشور‌‌ها و شرکت‌هایی است که بهترین شرایط مالی را پیشنهاد می‌دهند، نه اولویت دادن به روابط سیاسی و تاریخی. وزارت نیرو در حال مذاکره با برخی از بزرگ‌‌ترین شرکت‌های فعال در زمینه انرژی‌های تجدیدپذیر از جمله وستاس‌ویند‌سیستمز و زیمنس‌ویندپاور است.

این عضو کابینه دولت با بیان این‌که سال گذشته بیش از ۱۴۷ هزار مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر در جهان نصب شده است، اظهار داشت: هرچند آهنگ رشد استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر در اروپا نسبت به گذشته کاهش یافته، اما با این حال، تحول اساسی در روند صنعت برق احساس می‌شود و استفاده از منابع تجدیدپذیر در سایر کشور‌‌ها رو به افزایش است.

وی با اشاره به این‌که سال گذشته در مراکش قیمت هر کیلووات ساعت برق تولیدی از انرژی باد، ۳ سنت بوده که در مقایسه با قیمت زغال‌سنگ، گاز طبیعی و انرژی اتمی برای تولید برق بسیار ارزان است، افزود: در امارات نیز در مناقصه‌ای برای ساخت ۸۰۰ مگاوات نیروگاه خورشیدی، به ازای هر کیلووات ساعت برق خورشیدی ۲.۹۵ تا ۲.۹۹ سنت در نظر گرفته شده که نشان از افزایش سرعت تحولات در بخش انرژی‌های تجدیدپذیر در طول یک سال گذشته و کاهش قیمت انرژی‌های تجدیدپذیر دارد.

به گفته وزیر نیرو در کنفرانس زیست‌محیطی کاپ ۲۱ ایران داوطلبانه متعهد شد تا نسبت به نصب ۷۵۰۰ مگاوات نیروگاه‌های تجدیدپذیر تا سال ۲۰۳۰ میلادی اقدام کند.

پیشتر کاردار کشورمان در لندن با اشاره به ظرفیت ۷۵ هزار مگاواتی کنونی تولید برق در کشور و برنامه‌ریزی وزارت نیرو برای افزایش آن تا سقف ۱۰۵ هزار مگاوات در چند سال آینده، برخی از فرصت‌های سرمایه‌گذاری در زمینه ساخت نیروگاه‌های حرارتی، انرژی‌های تجدیدپذیر (خورشیدی، بادی و زمین گرمایی) همچنین توسعه نیروگاه‌های سی.اچ.پی (تولید همزمان برق و حرارت) در سواحل کشور گفته بود: تضمین وزارت نیرو برای خرید برق و تأمین سوخت از مزیت‌های مهم برای سرمایه‌گذاری در ایران است. که تقریباً یک‌پنجم از این ظرفیت جدید از طریق انرژی‌های تجدیدپذیر نظیر توربین‌های بادی ایجاد خواهد شد.

حبیب‌ا…‌زاده یکی از شرایط مهم در مذاکره با شرکت‌های‌های متقاضی سرمایه‌گذاری در صنعت برق ایران را انتقال تکنولوژی جدید و استفاده از تولیدات سازندگان ایرانی و بومی‌سازی فن‌آوری نوین در کشور برشمرده بود.

 او با تشریح مزیت‌های ایران برای سرمایه‌گذاری در صنعت برق شامل ساخت نیروگاه و خطوط انتقال نیرو به ظرفیت‌های ایجاد شده برای تبادل انرژی الکتریسیته با کشورهای همسایه اشاره و به شرکت‌های علاقه‌مند توصیه کرده بود که با نگاه سرمایه‌گذاری منطقه‌ای در زمینه تولید برق به بازار ایران وارد شوند.

گفتنی است بسیاری از نیروگاه‌های ایران با بیش از ۴۰ سال عمر نیاز به بازسازی و افزایش توان دارند. وزارت نیروی ایران بسته به نوع تکنولوژی و اندازه نیروگاه، ۱۲ پروژه مجزای زیر ۱۰۰ مگاوات را برای توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر تعریف کرده است که قرار است به مناقصه گذاشته شود.

به گفته چیت‌چیان ایران احتمالاً در چند مرحله مناقصه یک گیگاوات انرژی بادی و تا ۳ گیگاوات انرژی خورشیدی را برگزار خواهد کرد. همچنین ما به دنبال ساخت نیروگاه‌های زیست توده‌ای و بیوترمال و سوآپ گاز برای تولید برق با ارمنستان هستیم و ممکن است انرژی خورشیدی را به سیستم سوآپ انرژی خود اضافه کنیم. قبل از تحریم‌ها ایران با استفاده از این سیستم قادر بود در قبال فروش نفت خام، فرآورده‌های نفتی خریداری کند. براساس برنامه موسوم به «انرژی خورشیدی برای خدمات» توسعه‌دهندگان و مالکان زمین‌ها درآمد حاصل از فروش برق تولیدی تقسیم خواهد شد.

ایران در حال افزایش تلاش‌های خود برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی به زیرساخت‌های انرژی خود است.

وزارت نیرو که علاوه بر انعقاد قرارداد ۴٫۲ میلیارد دلاری با شرکت یونیت اینترنشنال ترکیه برای ساخت ۷ نیروگاه گازی که ماه گذشته انجام شد، در حال رایزنی با شرکت‌های زیمنس و رولزرویز برای همکاری در زمینه تولید ژنراتورهای موسوم به غیرمتمرکز و ایجاد نیروگاه‌های محلی و کوچک تولید برق است.

ترمز خرید برق از نیروگاه‌های بادی کشیده شد؟

هوشنگ‌فلاحتیان سال ۹۳ بیان کرده بود: وزارت نیرو آمادگی خود را برای مساعدت و کمک به سرمایه‌گذارانی که تمایل به احداث نیروگاه‌های بادی دارند، اعلام کرده و ما در کنار آن‌‌ها هستیم تا از این انرژی خدادادی بهتر استفاده شود. ضمن این‌که نرخ خریداری برق جذابیت زیادی دارد و از طریق تبصره‌های بودجه سال ۹۲ و ۹۳ قراردادهای مورد نظر با بخش خصوصی امضا شده و ما نیز پیگیر هستیم تا این بندهای قانونی در بودجه سنوات آینده لحاظ شود.

در حالی معاون وزیر نیرو در آن سال از خرید ۵ ساله تضمینی برق تولیدی این نیروگاه‌ها خبر داده بود که شاید پیش‌بینی نمی‌کرد در سال ۹۵، خرید تضمینی از برخی نیروگاه‌های بادی متوقف شود. نیروگاه بینالود به عنوان بزرگ‌‌ترین نیروگاه برق بادی ایران در آستانه تعطیلی کامل قرار گرفته است. از سال ۱۳۸۹ که نیروگاه در قالب بخش خصوصی از سوی دولت تحویل داده شد، قراردادهای پاره‌وقتی به صورت تضمینی برای خرید برق از سوی وزارت نیرو تعریف و اجرایی شد. درحالی که تا پایان سال ۹۴ دوره ۵ ساله خرید تضمینی برق این نیروگاه توسط وزارت نیرو به پایان رسید، در شرایط فعلی با گذشت ۳ ماه از آغاز سال جدید، وزارت نیرو از خرید برق این نیروگاه به صورت تضمینی خودداری و اعلام کرده است که باید برای فروش برق به بازار برق مراجعه کند.

مدیرعامل نیروگاه بینالود در این خصوص با اعلام این‌که برخورد وزارت نیرو با نیروگاه بینالود می‌تواند یک الگوی مناسب رفتاری برای سرمایه‌گذاران خارجی و بخش خصوصی برای ساخت و راه‌اندازی نیروگاه‌های بادی در ایران باشد، گفته است: از دولت انتظار داریم که قرارداد ۲۰ ساله خرید تضمینی برق از نیروگاه بینالود پایبند باشد، زیرا در غیر این صورت فعالیت نیروگاه متوقف خواهد شد.

از سوی دیگر باید گفت با توجه به خیز وزارت نیرو برای سرمایه‌گذاری ۵۰ میلیارد دلاری در صنعت برق و جذب سرمایه‌گذاران در پروژه‌های برقی، هر چند در داخل کشور نرخ تسهیلات بانکی کاهش پیدا کرده است، اما هنوز نرخ تسهیلات بانک‌های خارجی از ایران پایین‌تر است و در نتیجه تمایل بخش سرمایه‌گذاران خصوصی به دریافت تسهیلات از بانک‌های خارجی است.

نرخ تسهیلات داخلی هنوز نسبت به نرخ تسهیلات در کشورهای خارجی بالاتر است و به نفع ماست که از تسهیلات‌ خارجی‌‌‌ها استفاده کنیم. خوشبختانه کارهای خوبی در این زمینه صورت گرفته و توانسته‌ایم با کشورهای اروپایی قراردادهایی ببندیم، این موضوع را به بانک مرکزی هم اعلام کردیم.

پروژه‌های ما در بخش پتروشیمی، معدن، ICT، انواع نیروگاه‌ها مانند سیکل ترکیبی و خورشیدی و آب‌‌شیرین‌کن‌‌‌ها است.

اما واکنش بخش خصوصی نسبت به سیاست وزارت نیرو برای جذب سرمایه‌های خارجی چندان مثبت نبوده است.

پیش از این کارشناس انرژی شبکه کانون‌های تفکر ایران از رسیدن مطالبات معوق سندیکای تولیدکنندگان برق به ۱۲هزار میلیارد تومان خبر داده و گفته بود: وزارت نیرو به‌جای ایجاد فرصت فعالیت برای بخش خصوصی داخلی برای شرکت‌های خارجی فرش قرمز پهن کرده است.

سیدحمیدرضاقریشی، کارشناس انرژی شبکه کانون‌های تفکر ایران به تسنیم بیان کرده بود: از دولت انتظار می‌رفت که در شرایط پسابرجام به ظرفیت‌های ایجاد شده در دوران تحریم توجه ویژه‌ای داشته باشد نه این‌که بدون توجه به شرکت‌های توانمند نیروگاهی داخلی، از شرکت‌های خارجی در این بخش حمایت کند.

وی افزود: شرکت‌های سازنده نیروگاه در ایران توانستند در سال‌های تحریم که شرکت‌های خارجی برای ساخت نیروگاه حاضر نبودند به ایران بیایند، نیازهای صنعت برق کشور را تأمین کنند؛ این شرکت‌ها اکنون با تکیه بر توانمندی‌های کسب‌شده در دوره تحریم، ظرفیت‌های بسیاری برای فعالیت در بخش نیروگاهی کشور دارند.

 

این کارشناس انرژی تصریح کرد: متأسفانه دولت رویکردی را در پیش گرفته که به تعطیلی واحدهای تولیدی و از بین رفتن توان ساخت داخل صنعت برق می‌انجامد؛ در این صنعت بدهی‌های گسترده دولت به بخش خصوصی داخلی باعث تضعیف و از بین رفتن شرکت‌های توانمند شده و متأسفانه در این شرایط دولت به‌جای حمایت از این شرکت‌ها، از رقیب‌های آنان حمایت می‌کند.