شناسايي خطرات HSE در زمان برنامه‌ريزي و دعوت به مناقصه مناقصه در زمان برنامه‌ريزي و دعوت به مناقصه هدف عمده سيستم مديريت HSE پروژه‌ها، شناسايي خطرات HSEمربوط به پروژه و بررسي اثرات و روش‌هاي مورد نياز براي كنترل و كاهش اين خطرات است تا بدين طريق موارد HSE مورد نياز كه بايستي […]
شناسايي خطرات HSE در زمان برنامه‌ريزي و دعوت به مناقصه
مناقصه
در زمان برنامه‌ريزي و دعوت به مناقصه هدف عمده سيستم مديريت HSE پروژه‌ها، شناسايي خطرات HSEمربوط به پروژه و بررسي اثرات و روش‌هاي مورد نياز براي كنترل و كاهش اين خطرات است تا بدين طريق موارد HSE مورد نياز كه بايستي به دامنه، برنامه‌ريزي و راهبرد (استراتژي) قرارداد اضافه شود، و هم‌چنين مستندات HSE لازم به‌عنوان پيوست به قرارداد، تعيين گردد.
هدف ديگر، احراز صلاحيت پيمانكاران از لحاظ HSE است تا بدين طريق پيمانكاراني كه داراي صلاحيت كافي براي كاهش و كنترل خطرات شناسايي شده نيستند، مشخص شوند. به همين دليل فاز اول اين سيستم شامل مراحل زير است:
فعاليت‌هاي مقدماتي
تعيين مسؤوليت‌هاي HSE
تعيين صلاحيت مناقصه‌گران
اجراي كامل و مؤثر اصول و الزامات HSE از سوي پيمانكاران مستلزم اين است كه سازمان فراخوان دهنده (كارفرما) نيز در تمام مراحل، خصوصاً بررسي‌هاي اوليه از پروژه و طراحي‌هاي سازمان مباحث HSE را نيز بررسي كنند. به همين دليل شايد اولين نياز سازمان براي مديريت HSE پيمانكاران استقرار گروهي به نام گروه مناقصه‌گزار است كه اعضاي فعال آن شامل تمامي افرادي است كه در طراحي و تهيه اسناد مناقصه فعاليت دارند. هم‌چنين طرح پروژه مي‌بايست با يك روش مناسب شناسايي خطر و ارزيابي ريسك بررسي شده و نتايج حاصل از آن در مدارك و شرح مناقصه مشخص شود. انجام بررسي‌هاي HSE پيش از فرستادن اولين فراخوان براي اجراي پروژه حاكي از اهميت دادن به مسايل HSE است چراكه می بايست در همين ابتدا موارد الزامي HSE براي ثبت در قرارداد مشخص شود. از ديگر فعاليت‌هاي مقدماتي گروه مناقصه‌گزار، تعيين راهبرد قرارداد است. به طور خلاصه در اين مرحله فعاليت‌هاي زير مي‌بايست انجام شود:
برنامه‌ريزي و شناسايي خطرات و ارزيابي ريسك پروژه
تعيين راهبرد قرارداد
هدف از بخش اول اين فاز، بررسي فعاليت‌هاي پروژه به منظور شناسايي خطرات و ارزيابي ريسك‌هايHSE آن است. در واقع شناسايي خطرات هر پروژه‌اي، بخشي كليدي در برنامه‌ريزي آن به شمار مي‌رود چراكه با اين كار مي‌توان راهبرد HSEقرارداد هر پروژه را با توجه به ماهيت فعاليت‌ها، گستردگي و ريسك‌هاي آن تعيين نمود. به طور كلي در اين بخش سطح ريسك خطرات ارزيابي مي‌شود و متعاقباً روش‌هاي پيشگيرانه و كنترلي مناسب براي جلوگيري از وقوع احتمالي حادثه پيش‌بيني مي‌شود.
در اين مرحله، سازمان موظف به انجام شناسايي اجمالي خطرات و ارزيابي اوليه ريسك‌هاي HSE ناشي از فعاليت‌هاي پروژه تعريف شده است تا بدين وسيله با واضح شدن خطرات و اهميت آن ها، به خود و پيمانكار در تعيين برنامه‌ها و روش‌هاي انجام ايمن كار كمك كند. براي اين كار خطرات ذاتي هر فعاليت، پيامدهاي ناشي از آن و هم‌چنين اثرات آن بر روي نيروي كار، عموم مردم، محيط زيست، اعتبار و دارايي‌هاي سازمان و پيمانكار بايد به عنوان نقاط تمركز اصلي مورد نظر قرار گرفته و سطح ريسك آن تعيين شود.
بدين معني كه به طور كلي در طراحي و اجراي نظام مديريت HSEپروژه‌ها، پروژه‌هاي سازماني متناسب با مشخصات پروژه (مانند گستردگي و ابعاد پروژه، قيمت پروژه، اهميت پروژه، ريسك‌هاي حاصل از پروژه و مكان پروژه) ميزان اجراي الزامات HSE تعريف شده در سيستم مديريت HSEپروژه‌ها تعريف مي‌گردد. اما در مورد تمامي پروژه‌ها، تبعيت از الزامات و اجراي طرح (HSE Plan) HSEپيمانكاران سازمان به عنوان حداقل الزام اجرايي، بايد رعايت شود.
براي پروژه‌هاي بزرگ در كنار پيروي از الزاماتHSE Plan, ارايه يك طرح HSE جداگانه از طرف پيمانكار كه دربرگيرنده خطرات پروژه باشد نيز الزامي است. اما در پروژه‌هاي كوچك در كنار پيروي از الزامات HSE Plan سازمان، ممكن است تنها ارايه مستندات و شواهدي از جانب پيمانكار مربوط به شناسايي و درك كامل خطرات پروژه كافي باشد. در مورد هر دو نوع پروژه، كارفرما بايد وظايف نظارتي خود را شناخته و به مورد اجرا گذارد.
براي پياده‌سازي مؤثر سيستم مديريت HSE پروژه‌ها، بايستي مسؤوليت‌هاي تمامي كاركنان كليدي سازمان تعيين شود. بدين منظور دراجراي پروژه‌ها مي‌بايست براي هر فرد در كنار شرح شغل، دانش و مهارت‌هاي HSE مورد نياز نيز مشخص شود. اين دانش‌ها و مهارت‌ها مطابق با قوانين و الزامات HSE سازمان خواهد بود. در اين راستا مدير HSE سازمان مسؤوليت‌ها، دانش و مهارت‌هاي HSE مرتبط با شغل كاركنان را تعيين كرده و در كنار شرح شغل اصلي آن‌ها قرار مي‌دهد. بنابراين مي‌بايست سمت‌هاي موجود در سازمان را با توجه به ميزان اثرگذاري فعاليت‌هاي هر شغل بر سيستم مديريت HSE, به دو بخش مسؤوليت‌هاي كليدي HSE و مسؤوليت‌هاي عمومي HSE تقسيم كرد.
تعيين مسئوليت‌هاي كليدي در اين فاز، به اين دليل صورت مي‌گيرد كه تمامي كاركنان سازمان وظايف و مهارت‌هاي مرتبط با الزامات HSE پروژه را به طور كامل پذيرفته و درك شفافي از آن‌ها داشته باشند. اين مسأله از اين حيث حایز اهميت است كه نيل به دو هدف اصلي زير را امكان‌پذير خواهد كرد:
۱- در صورتي كه اعضاي سازمان از وظايف خود به خوبي آگاه باشند، زمان، انرژي و هزينه كم‌تري (به صورت بهينه) در طول اجراي پروژه به منظور رفع مسايل داخلي سازمان صرف خواهد شد؛ بنابراين سازمان توانايي بيش‌تري براي اجراي صحيح تعاملات(توافق شده) در حل مسايل پروژه HSE خواهد داشت.
۲- آگاهي دقيق كاركنان از آن‌چه كه مي‌بايست تحت عنوان مسؤوليت‌هاي كليدي انجام دهند، موجب نظم و هماهنگي كاركنان داخلي سازمان در طول اجراي پروژه و حتي پيش از عقد قرارداد خواهد شد و از اين رو الگويي مناسب براي عملكرد كاركنان سازمان پيمانكار است لذا مديريت فعاليت‌ها بهتر صورت خواهد پذيرفت.
واضح است كه مشخص‌سازي دقيق فعاليت‌ها كاملاً به گستردگي و وسعت و نوع پروژه وابسته بوده و مي‌بايست علاوه بر بررسي كليات مهارت‌ها و صلاحيت‌ها، متناسب با پروژه مسؤوليت‌هاي خاص نيز مشخص شود.
تعيين صلاحيت اوليه مناقصه‌گران
هدف از فرايند ارزيابي اوليه HSE پيمانكاران، شناسايي و جداکردن پيمانكاراني است كه به واسطه داشتن دانش، تجربه، توانايي و امكانات مقتضي قابليت انجام پروژه مورد نظر سازمان را دارند با اين روش در مراحل اوليه فرايند انتخاب پيمانكار جايگاه HSE در ساختار پروژه تثبيت شده و برخي از پيمانكاران فاقد صلاحيت كافي، پيش از بروز مشكلات حقوقي و مالي از دايره پيمانكاران مورد قبول سازمان حذف خواهند شد. در اين بخش سيستمي پيشنهادي به نام سيستم ارزيابي اوليه پيمانكاران معرفي شده است. شرح اين موضوع به دو بخش تقسيم شده است:
سيستم ارزيابي اوليه پيمانكاران
فرايند ارزيابي HSE و انتخاب اوليه پيمانكاران
براي اجراي سيستم ارزيابي اوليه پيمانكاران روش‌هاي متفاوتي ممكن است وجود داشته باشد اما هرچه روش مورد استفاده كمي و با جزیيات بيش‌تري باشد نتيجه حاصله دقيق‌تر بوده و ارزيابي متقاضيان با شرايط يكساني انجام مي‌گيرد. سيستمي كه در اين مقاله معرفي و تشريح شده است روشي پيشنهادي است كه توانايي بررسي كمي و جامع مسايل HSE را دارد و به راحتي قابل اجراست.
ابزار ارزشيابي
ابزار ارزيابي اوليه HSE پيمانكاران از دو بخش تشكيل شده است. بخش اول پرسش‌نامه‌اي است كه تيم مناقصه‌گزار سازمان بايستي براي پيمانكاران مورد نظر خود ارسال نموده و با توجه به نوع پروژه، پيمانكاران را از لحاظ تمامي فاكتورهاي مورد نياز در پروژه در بخش‌هاي طراحي اوليه و تفصيلي پروژه، ساخت وتوسعه، بهره‌برداري از سايت و عمليات و اجراي پروژه مورد ارزيابي قرار دهد. بخش دوم، كليد ارزشيابي پرسش‌نامه است كه با تبديل كردن پرسش‌ها به معيارهاي قابل اندازه‌گيري، امكان امتيازدهي به عملكرد HSE پيمانكاران در هر موضوع را براي سازمان فراهم نموده است، بدين معني كه تيم مناقصه‌گزار پس از دريافت پاسخ از سوي پيمانكاران، با استفاده از اين كليد پاسخ‌ها، مستندات و سوابق ارسالي را به‌طور كمي امتيازدهي مي‌كند. ابزار ارزيابي اوليه HSEپيمانكاران، به گونه‌اي طراحي شده است كه قضاوت‌هاي شخصي را به كم‌ترين حد ممكن مي‌رساند. اين پرسش‌نامه مي‌بايستي پس از تكميل توسط پيمانكار مربوطه به همراه مستندات درخواست شده در تاريخ مقرر براي ارزيابي اوليه HSE پيمانكاران براي سازمان ارسال شود.
پرنيان سعيدي، مرضيه رنجبر، علي پورصفر
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.