غربت معدن در ایران! کشور ایران، پنجمین کشور جهان از لحاظ تنوع موادمعدنی به‌شمار می‌آید، ضمن آنکه معدن باعث اشتغال پایدار متوازن و افراد بومی می‌شود و همچنین متوسط ضریب اشتغال غیرمستقیم بخش معدن در جهان، هفت نفر است و نسبت به بخش‌های کشاورزی، آموزش، گردشگری و بانکداری بیشترین اشتغال غیرمستقیم را ایجاد می‌کند. علاوه […]
غربت معدن در ایران!
کشور ایران، پنجمین کشور جهان از لحاظ تنوع موادمعدنی به‌شمار می‌آید، ضمن آنکه معدن باعث اشتغال پایدار متوازن و افراد بومی می‌شود و همچنین متوسط ضریب اشتغال غیرمستقیم بخش معدن در جهان، هفت نفر است و نسبت به بخش‌های کشاورزی، آموزش، گردشگری و بانکداری بیشترین اشتغال غیرمستقیم را ایجاد می‌کند. علاوه بر آن سهم ایران از اشتغال مستقیم و غیرمستقیم جهانی نیز حدود ۵٫۲درصد است (۲۰۰ میلیون‌نفر) با این همه جالب است که تاکنون توجه لازم به این مقوله در کشور ما به‌عمل نیامده است! در مقابل شاهد مقاومت‌های معناداری از طرف مردم و نخبگان برای بهره‌برداری از این ثروت سرشار بوده‌ایم! این در حالیست که براساس استاندارد جهانی کشور ما تنها از ۲۰ درصد ظرفیت خود بهره‌برداری کرده است! از طرفی قدمت بهره‌برداری از معدن و معدنکاری همزمان با ظهور انسان در روی این کره‌خاکی تخمین زده شده است و کشفیات حکایت از آن دارد که انسان به این تکنولوژی و اهمیت آن در رفع نیازهای خود و ساخت ادوات پی برده و شکل‌گیری و استحکام اولیه جوامع و جمعیت‌های بشری مرهون تسلط بشر بر این حرفه بوده است! اما علل و عوامل این فاصله زیاد علی‌رغم آن قدمت و این همه منافع سرشار و درآمیزی زندگی با معدن و صنایع‌معدنی در عصر حاضر چیست؟! چرا هنوز ما شاهد وضعیت غیرقابل درک کنونی در این حوزه هستیم؟! قطعاً مرارت‌ها و مخاطرات معدنکاری از عوامل بازدارنده برای جلب همکاری عده‌ای در این حوزه بوده است. اما عامل اصلی این غربت را شاید بتوان در نیات و سیاست‌های سیاستمداران و رهبران فرامرزی بررسی کرد. نیاز مبرم جهان امروز خصوصاً کشورهای صنعتی به موادخام و اولیه از یک طرف و ذخایر عظیم ایران از طرف دیگر از جمله دلایلی است که باعث دور نگه داشتن عموم از واقعیات جذاب و ارزشمند این عرصه شده است، تا سرمایه‌های طبیعی کشور ما بی‌سروصدا به صورت خام به خارج صادر شود و از قبل آن عده‌ای معدود به نان و نوایی رسیده و سود اندکی حاصل از خام‌فروشی، امکان مدیریت و صیانت از محیط‌زیست و تأمین منافع مردم ساکن حواشی معادن و ایجاد زیرساخت‌های لازمه را نیز برای دولت و فعالین ممکن و میسر نسازد. متأسفانه مصرف انرژی ارزان، تخریب محیط‌زیست و نارضایتی عمومی در راستای تأمین منافع خارجی ماحصل واقعیت‌های امروز فعالیت‌های معدنی ما شده است. این غفلت تا آنجا گسترش یافته که ما شاهدیم بسیاری از فرزندان نخبه کشور در انتخاب رشته تحصیلی و انتخاب شغل آینده خود، معدن را در اولویت‌های آخر قرار داده‌اند! یا بسیاری از نخبگان ما با استناد به دغدغه‌های محیط‌زیستی اساساً ورود به این حوزه حیاتی را مردود و در خلاف منافع ملی برشمرده‌اند! و در بسیاری از مناطق مقاومت‌های مردمی‌سازماندهی شده است! از این منظر ارکان حاکمیت، از دولت و مجلس و قوه‌قضاییه لازم است با ورود جدی و مؤثر و اتخاذ تدابیر مناسب، ایجاد تسهیلات ویژه به علاقه‌مندان، کشور عزیزمان را برای بهره‌گیری شایسته از این سرمایه بزرگ خدادادی آماده سازند. در این ارتباط امروزه متولیان بخش فرهنگ و آموزش در سطح جهان در تدوین آیین‌نامه‌ها و سرفصل‌های آموزشی از سطوح ابتدایی تا مراکز آموزش‌عالی برای درک و شناخت عمومی از ظرفیت‌ها و فرصت‌های مهم ملی با شیواترین و مؤثرترین شیوه‌ها در پی ارتقای سطح دانش و معلومات و آگاهی بخشی عمومی برآمده‌اند. پرواضح است که مقوله آموزش یکی از ارکان اولیه توسعه جوامع به‌شمار می‌رود و از همین رهگذر است که عزمی‌عمومی برای همکاری‌های جدی و مشارکت بالا و مورد نیاز ایجاد می‌شود. بررسی ساختار و نظامات آموزشی ممالک توسعه‌یافته بیانگر آن است که آگاهی بخشی از سطوح پیش‌دبستانی مورد توجه برنامه‌ریزان این کشورها بوده است. جان اف‌کندی؛ رئیس‌جمهور فقید ایالات‌متحده، در تأکید بر این مقوله، آموزش جامع و پیوسته را نیاز حتمی جامعه آمریکا برای استمرار سروری و برتری آن بر جهان معرفی کرده و بر این باور است که در زمینه آموزش هر چه هزینه کنیم، اشتباه نکرده‌ایم! خوشبختانه در حوزه معدن فرصت‌های بی‌شماری از عمومی‌سازی فضاهای جذاب و پرهیجان معدنی برای توریست‌ها، تهیه و تولید سنگ‌های قیمتی، ایجاد مراکز زمین درمانی در اعماق زمین تا تهیه و استحصال فلزات ارزشمندی چون آهن و مس و آلومینیم وجود دارد که خوراک صنایع بزرگ امروزی به‌شمار می‌روند و به‌تنهایی می‌تواند تأمین‌کننده شغل و کار و درآمد جمعیت جوان ما شود. در این میان و در کنار آگاهی بخشی و فرهنگ‌سازی، ایجاد زیرساخت‌ها، بهره‌گیری از فنآوری‌های به‌روز، تمهیدات محیط‌زیستی، جلب رضایت و مشارکت مؤثر مردم نواحی مناطق معدن خیز از جمله ضروریات ممکن و عملی به‌شمار می‌رود.
رضا دستجردی
عضو هیأت‌مدیره شرکت تهیه و تولید موادمعدنی ایران و عضو هیأت علمی‌دانشگاه
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.