هشدار براي از دست رفتن بازارهای صادراتی فرآورده‌های نفتی ایران در حالی کمبود گاز در کشور و جایگزینی آن با سوخت مایع در نیروگاه‌ها باعث آلودگی هوا در تهران و کلانشهرها شده که براساس آمار، روزانه ۶۴ میلیون مترمکعب گاز معادل تولید ۲٫۳ فاز پارس‌جنوبی در بخش‌های مختلف هدر می‌رود. به گزارش ایرنا، شدت […]
هشدار براي از دست رفتن بازارهای صادراتی فرآورده‌های نفتی ایران
در حالی کمبود گاز در کشور و جایگزینی آن با سوخت مایع در نیروگاه‌ها باعث آلودگی هوا در تهران و کلانشهرها شده که براساس آمار، روزانه ۶۴ میلیون مترمکعب گاز معادل تولید ۲٫۳ فاز پارس‌جنوبی در بخش‌های مختلف هدر می‌رود. به گزارش ایرنا، شدت مصرف انرژی در ایران بالاترین شاخص در جهان است. براساس تراز سال۹۷، مصرف فعلی انرژی کشور معادل ۶٫۳میلیون بشکه نفت در روز است که چنانچه برنامه‌های بهینه‌سازی انجام شود، قابلیت صرفه‌جویی ۵۰ درصدی مصرف انرژی وجود خواهد داشت. همچنین در طول دهه‌های اخیر عرضه انرژی اولیه کشور به‌طور متوسط سالانه سه درصد رشد داشته و با توجه به رشد تولید ناخالص داخلی موجب روند افزایشی شدت مصرف انرژی اولیه شده است. این در حالی است که شدت مصرف انرژی جهان در طول دهه‌های گذشته روند کاهشی داشته است. آمارها نشان می‌دهد؛ شدت عرضه انرژی در ایران بیش از سه برابر متوسط جهانی است. ایران از نظر میزان عرضه انرژی نزدیک به کشور آلمان است، اما شدت انرژی ایران ۶ برابر کشور آلمان برآورد می‌شود. بالا بودن شدت مصرف انرژی در ایران بیش از هر چیز به دلیل هدررفت انرژی و البته الگوی نادرست مصرف ایجاد شده است. انرژی در ایران به دلیل یارانه بالایی که دریافت می‌کند در مقایسه با سایر کشورهای جهان به‌شدت ارزان است و همین موضوع باعث شده تا در بخش‌های مختلف از خانگی گرفته تا صنایع و نیروگاه‌ها، عزمی‌برای بهینه‌کردن مصرف نداشته باشند. در واقع این قیمت‌ها برای مصرف‌کننده انرژی در جهت بهبود روند مصرفی خود و استفاده از فناوری‌های جدید و تجهیزات بازدهی بالا انگیزه لازم را ایجاد نمی‌کند. در کنار آن، دسترسی آسان به انرژی گاز در کشور باعث شده تا مصرف این سوخت به شکل سرسام‌آوری در سال‌های اخیر افزایش پیدا کند. تا آنجا که وزیر نفت نیز نسبت به این موضوع انتقاد کرده و گفته که مصرف خانگی گاز در تهران ۱۵درصد افزایش یافته که دودرصد آن مربوط به اشتراک‌های جدید است. افزایش ۱۵درصدی مصرف غیرطبیعی است و هیچ دستگاهی نمی‌تواند هیچ برنامه‌ریزی برای افزایش مصرف سالانه داشته باشد. بیژن زنگنه، مصرف کنونی گاز کشور را روزانه بیش از ۸۲۵ میلیون مترمکعب عنوان کرد و ادامه داد: از این مقدار ۵۵۶ میلیون مترمکعب مصرف خانگی، عمومی‌و صنایع کوچک است، البته این مقدار نسبت به پارسال عددی بزرگ و نسبت به پارسال بیش از ۶٠ میلیون مترمکعب افزایش یافته است. این افزایش مصرف درحالی به ثبت رسیده که طرح‌هایی برای بهینه‌سازی مصرف سوخت در زمینه حمل‌ونقل با توجه به منابع بند(ق) مصوب شده و همچنین بهینه‌سازی رایگان ۶۰۰ هزار موتورخانه که در کاهش مصرف گاز تأثیر گذارند نیز در دست اقدام است. از سوی دیگر برق‌دار کردن چاه‌های کشاورزی نیز در این زمینه در حال پیگیری است. با این حال با توجه به بررسی‌های انجام شده و گزارشات دریافتی از مدیریت دیسپچینگ شرکت ملی گاز ایران، میزان هدر رفت گاز در شبکه سراسری حدود ۲۳٫۶ میلیارد مترمکعب در سال۹۸ گزارش شده که معادل ۹درصد مصرف گاز کشور است. دلایل عمده این هدررفت گاز شامل فرسودگی شبکه سراسری ایران و خطای بالای دستگاه‌های اندازه‌گیری (میترینگ) است که اختلاف فاحشی با استاندارد بین‌المللی دارد. متوسط نرخ هدررفت گاز در شبکه‌های انتقال و توزیع گاز در سطح بین‌المللی تا حدود سه درصد قابل قبول است. با توجه به هدررفت ۲۳٫۶ میلیارد مترمکعبی گاز در سال، روزانه بیش از ۶۴ میلیون مترمکعب از این سوخت بدون آن‌که نقشی در تولید و مصرف داشته باشد، ناپدید می‌شود که معادل تولید ۲٫۳ فاز استاندارد پارس‌جنوبی است. (هر فاز استاندارد پارس‌جنوبی ۲۸ میلیون مترمکعب گاز در روز تولید می‌کند). ارزش کسری گاز به مقدار ۲۳٫۶ میلیارد مترمکعب با نرخ میانگین گاز صادراتی ۲۸ سنت بالغ بر ۶٫۶ میلیارددلار است که معادل ۱٫۵ برابر منابع حاصل از صادرات گاز سال ۱۳۹۸ برآورد می‌شود. براین اساس توجه و سرمایه‌گذاری برای کاهش هدررفت و تصویب الزامات قانونی در این راستا ضروری است. آن هم در شرایطی که اگر بتوان از هدررفت این میزان گاز جلوگیری کرد، ایران در تأمین گاز برای نیروگاه‌ها و صنایع در زمستان مشکلی نخواهد داشت و از سوی دیگر می‌تواند تعهدات صادراتی خود را در زمینه فرآورده‌های نفتی به انجام برساند. این در حالی است که به گفته وزیر نفت، ایران برای تأمین سوخت نیروگاه‌ها، صادرات گازوئیل را متوقف کرده و صادرات مازوت نیز به حداقل میزان خود رسیده است. در حال‌حاضر از ظرفیت ۲٫۳ میلیون بشکه‌ای پالایشگاه‌های ایران، که معادل ۳۶۵ میلیون لیتر فرآورده نفتی می‌شود، سهم تولید مازوت ۵۷ میلیون لیتر در روز است که با توجه به افزایش مصرف گاز در بخش خانگی، بخش عمده از تولید فرآورده‌ها شامل گازوئیل و مازوت در نیروگاه‌ها مصرف می‌شود. تحویل مازوت و گازوئیل به نیروگاه‌ها برای پایداری شبکه برق کشور انجام می‌شود. در واقع اگر با اصلاح الگوی مصرف در بخش خانگی و جلوگیری از هدررفت ۲۳میلیارد مترمکعب گاز در سال، کمبود گازی برای تحویل به نیروگاه‌ها وجود نداشته باشد، ایران این توانایی را دارد تا فرآورده‌های مازاد را به‌طور کامل صادر کرده و ارز آن را نیز به کشور وارد کند. اکنون نیز روزانه ۱٫۵ تا دو میلیون تن تقاضای بین‌الملل شرکت ملی نفت برای صادرات مازوت وجود دارد اما به‌دلیل نیاز نیروگاه‌ها و جلوگیری از قطع برق امکان تحویل کامل آن نیست. این موضوع حفظ بازارهای صادراتی ایران را سخت کرده و این در حالی است که در شرایط تحریم صادرات فرآورده‌های نفتی به‌عنوان مهم‌ترین مسیر ورود ارز به کشور به‌شمار می‌آمده و توانسته تا حد زیادی تحریم‌های نفتی ایران را بی‌اثر کند. با حفظ شدت مصرف انرژی و افزایش سه‌درصدی مصرف در سال، ایران باید در ۲۰ سال آینده ۵۰۰ میلیون مترمکعب گاز در روز وارد کند. با این حال وزیر نفت با اشاره به‌شدت مصرف انرژی بالا در کشور گفته که افزایش بازدهی انرژی بدون ایجاد خلل در رفاه مردم ضروری است و راهکارهای غیرقیمتی مؤثر در این زمینه از جمله بهره‌مندی از سامانه‌های تولید همزمان برق و حرارت (CHP) مورد توجه قرار دارد.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.