سال ۲۰۲۰ بر آسمان چه گذشت؟

سال ۲۰۲۰ بر آسمان چه گذشت؟ مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران، رخداد‌های نجومی‌سال ۲۰۲۰ را تشریح کرد. مسعود عتیقی؛ مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران‌جوان، درباره رخداد‌های نجومی‌سال ۲۰۲۰ اظهار کرد: با وجود شیوع کرونا در سال ۲۰۱۹ رخداد‌های نجومی ‌در پهنه آسمان رخ داد و همین‌طور فعالیت‌های جانبی در عرصه […]

سال ۲۰۲۰ بر آسمان چه گذشت؟

مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران، رخداد‌های نجومی‌سال ۲۰۲۰ را تشریح کرد. مسعود عتیقی؛ مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران‌جوان، درباره رخداد‌های نجومی‌سال ۲۰۲۰ اظهار کرد: با وجود شیوع کرونا در سال ۲۰۱۹ رخداد‌های نجومی ‌در پهنه آسمان رخ داد و همینطور فعالیت‌های جانبی در عرصه فضایی به انجام رسید. کشفیات نجومی‌ همراه با ظهور اجرام غیرمنتظره در آسمان نیز کامل‌کننده این سال میلادی بود. او افزود: حتی برخی حوادث بر روی زمین، بی‌ارتباط با دنیای پُررمزوراز ستاره‌شناسی و انجام کشفیات در این زمینه نبود. هم‌نشینی ماه با سیارات تنها بخشی از رویداد‌های نجومی‌سال ۲۰۲۰ بود. سال ۲۰۲۰ یک سال کبیسه بود و بیشتر این سال همزمان با سال ۱۳۹۹ همراه بود. عتیقی ادامه داد: دوشنبه ۱۹اسفند ۹۸، سه‌شنبه ۱۹فروردین ۹۹ و همچنین پنجشنبه ۱۷اردیبهشت ۹۹ یکی از پدیده‌های جذاب قابل مشاهده در آسمان وجود اَبَرماه بود. وقوع چهار ماه‌گرفتگی در سال ۲۰۲۰ از نوع نیم سایه و یا خسوف غیرمریی که برای چشم انسان چندان محسوس نیست در تاریخ‌های جمعه ۲۰دی ۹۸، جمعه ۱۶خرداد۹۹، یکشنبه ۱۵تیر ۹۹ و دوشنبه ۱۰ آذر ۹۹ نیز از سایر رخداد‌های نجومی‌ این سال بود. مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران بیان کرد: روز جهانی ستاره‌شناسی دوم می‌۲۰۲۰ برابر با شنبه ۱۳اردیبهشت ۹۹، روزی است که در نزدیک به نیمقرن گذشته در دنیا تلاش می‌شود تا عموم مردم بیشتر با زیبایی‌های آسمان آشنا شوند و انجمن نجوم آماتوری ایران برنامه‌های مختلفی را برای این هفته جهانی طی دو دهه اخیر انجام داده است.

سال ۲۰۲۰ بر آسمان چه گذشت؟/از شایعه برخورد سیارکی غول پیکر به زمین تا همنشینی زیبا و تاریخی سیارات بزرگ

شایعه برخورد سیارک به زمین

او تصریح کرد: برخی رخداد‌های آسمان هستند که با وجود زیبایی برای مشاهده، متأسفانه با انتشار اخبار جعلی و بعضاً اشتباه درباره آن‌ها در فضای مجازی و در سایه انفعال برخی مراکز علمی‌برای بیان اطلاعات صحیح در مورد آنها، به اضطراب عمومی ‌دامن می‌زند. یکی از این پدیده‌ها عبور سیارک ۱۹۹۸ OR۲ از نزدیک زمین بود که در روز چهارشنبه ۱۰اردیبهشت۹۹ رخ داد و با وجود آنکه این سیارک از فاصله ۶٫۳ دهم میلیون کیلومتری که در ابعاد نجومی‌نزدیک به زمین محسوب می‌شود، در کنار شیوع ویروس کرونا به تشویش افکار عمومی‌دامن زد. به گفته این مقام مسؤول از اوایل فروردین ۹۹ با اطلاع‌رسانی گسترده، خبر برخورد را تکذیب و سعی در لذت بخش کردن رصد این وقایع برای مردم داشته است. بارش‌های شهابی از جمله رویداد‌های جذاب این سال (۲۰۲۰ میلادی) بود که پس از بارش ربعی در بامداد شنبه ۱۴دی ۹۸، بارش شلیاقی در چهارشنبه سوم اردیبهشت ۹۹، بارش پرساوشی در تاریخ چهارشنبه ۲۲ مرداد ۹۹ و بارش جوزایی در جمعه ۲۳ آذر ۹۹، بدون مزاحمت نور ماه در سال ۲۰۲۰ قابل مشاهده بودند.

سیارک غول‌پیکر

او گفت: کشف دنباله‌دار C/۲۰۲۰ F۳ و یا نئوایزر که با چشم غیرمسلح و بسیار با شکوه طی چندین مدت در آسمان قابل مشاهده بود در ۲۷ مارس ۲۰۲۰ یعنی اوایل نوروز ۹۹ اتفاق افتاد. عتیقی بیان کرد: دنباله‌دار اطلس (C/۲۰۲۰ M۳) در ژوئن ۲۰۲۰ که با نام اطلس معروف شد نیز در این سال کشف شد. وقوع دو خورشید گرفتی در سال ۲۰۲۰ که یکی روز اول تابستان امسال به صورت حلقوی حتی در کشور‌های همسایه ایران قابل مشاهد بود در کشور ما تا حدود ۹۹ درصد سطح خورشید پوشیده شد و دیگری کسوفی کلی و یا همان خورشیدگرفتگی کامل ۲۴ آذرماه ۹۹ که در آمریکای جنوبی قابل‌رصد بود، از جمله رویداد‌های نجومی ‌بودند. او افزود: سیاره سرخ بهرام در بامداد روز چهارشنبه، ۲۳مهر ۹۹ به مقابله رسید که تا سال ۱۴۱۴میلیادی با این کیفیت به زمین نزدیک نخواهد شد. پس از مقابله سال ۲۰۰۳ میلادی این سیاره در سال ۲۰۲۰ درخشان‌ترین وضعیت را داشت و حتی با قدر ۲٫۶ از ستاره «تیشتر» یا شباهنگ و همچنین سیاره برجیس درخشان‌تر بود. بر این اساس سال ۲۰۲۰ سال پررونقی برای مأموریت‌های مریخی شد. مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران تصریح کرد: به جز مأموریت اگزومارس که کار مشترک آژانس فضایی اروپا و سازمان فضایی فدرال روسیه برای فرود بر سیاره بهرام بود که به‌خاطر شروع کرونا انجام نشد و به سال ۲۰۲۲ منتقل شد. مأموریت Perseverance و یا استقامت توسط ناسا به همراه‌اولین بالگرد مریخی در روز پنجشنبه، ۳۰جولای ۲۰۲۰ برابر با ۹مرداد ۹۹ انجام شد که چهارشنبه، ۳۰ بهمن ۹۹ به سیاره سرخ می‌رسد. همچنین چینی‌ها امسال با مأموریت HX۱ عازم سیاره بهرام شدند و حتی اماراتی‌ها نیز بیکار نبوده و با طراحی یک خانم که گفته شده ایرانی‌الاصل است، مأموریتی به سیاره سرخ با عنوان «امید» برنامه‌ریزی کرده و در بامداد دوشنبه، ۳۰ تیر ۹۹ مرکز تانگاشیما ژاپن و با یک موشک ژاپنی عازم سیاره مریخ شد. عتیقی افزود: ورود چینی‌ها با چانگ۵ در ۱۱آذر ۹۹ بر روی ماه، پس از ۴۴ سال فرصتی را ایجاد کرد تا نمونه‌هایی از سطح این همسایه زمین در سال ۲۰۲۰ به زمین بازگردانده شود. مأموریتی که با وجود آوردن ۱٫۷ کیلوگرم سنگ و خاک ماه به زمین، هنوز بخش سوم آن ادامه دارد و قرار است به نقاط لاگرانجی در سیستم زمین و خورشید سری بزند. این نقاط دارای ثبات و یا پایداری به مراتب بهتر گرانشی در فضا هستند.

کشف ۳ سیاهچاله خبر هیجانانگیز سال ۲۰۲۰

او ادامه داد: کشف سه سیاه چاله خبر هیجانانگیز دیگر سال ۲۰۲۰ بود که در ۲۰ آوریل برابر با دوشنبه اول اردیبهشت ۹۹ منتشر شد و دو سیاهچاله کوچک در دیسک اطراف یک اَبَرسیاه چاله یزرگ و پرجرم افتادند. مدیر انجمن نجوم آماتوری گفت: کشف سیاه‌چاله‌ای در ششم می‌۲۰۱۹ برابر با چهارشنبه ۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۹ در صورت فلکی تلسکوپ که در نیمکره جنوبی آسمان قرار دارد و بسیار نزدیک به زمین واقع شده و فاصله آن با ما هزار سال نوری است، یکی از خبر‌های هیجانانگیز سال ۲۰۲۰ میلادی بود. اما خبر فروپاشی آنتن ۳۰۵ متری رصدخانه آرسبیو که در کشفیات نجومی‌ طی ۵۷ سال گذشته بسیار نقش مهمی ‌داشته است، خبر ناراحت‌کننده‌ای بود که سه‌شنبه ۱۱آذر ۹۹ برابر با اول دسامبر ۲۰۲۰ به دنیا مخابره شد.

همنشینی تاریخی برجیس و کیوان در اولین روز زمستان

با وجود همه این رویداد‌ها که در سال۲۰۲۰ در پهنه آسمان رخ داد، همنشینی تاریخی و جذاب سیارات غول سامانه خورشیدی یعنی برجیس و کیوان در شامگاه اولین روز زمستان ۹۹ (۲۱دسامبر ۲۰۲۰) از اهمیت و جلوه زیبایی برخوردار بود که فرصتی فراهم کرد که پس از ۳۹۷ سال، رصد گران و عکاسان نجومی ‌بتوانند همنشینی بسیار نزدیک سیارات مورد اشاره را امسال با تلسکوپ مشاهده و عکس‌های زیبایی از آن ثبت کنند این اجرام با وجود صد‌ها میلیون کیلومتر فاصله در فضا، فقط به اندازه شش دقیقه کمان از دید ناظران زمینی با یکدیگر جدایی زاویه‌ای داشتند، به نحوی که این دو سیاره غول‌پیکر، به‌صورت یک جرم ستاره مانند در آسمان دیده می‌شدند، رویدادی که تا ۵۹ سال دیگر با این کیفیت تکرار نخواهد شد.