مهدی تقوی، مدرس اقتصاد دانشگاه علامه‌طباطبایی در گفت‌وگو با ایرنا ابراز داشت پس از کسب و اجرایی شدن برجام، فضای مناسب برای جلب سرمایه‌گذاری خارجی آماده شده است. در این فضا ضروری است ورود فن‌آوری‌ها و سرمایه‌های خارجی با اولویت مؤلفه‌ها و ملاحظه‌های اقتصادی صورت گیرد.با اجرایی شدن برجام و رفع بسیاری از محدودیت‌ها، اکنون […]
مهدی تقوی، مدرس اقتصاد دانشگاه علامه‌طباطبایی در گفت‌وگو با ایرنا ابراز داشت پس از کسب و اجرایی شدن برجام، فضای مناسب برای جلب سرمایه‌گذاری خارجی آماده شده است. در این فضا ضروری است ورود فن‌آوری‌ها و سرمایه‌های خارجی با اولویت مؤلفه‌ها و ملاحظه‌های اقتصادی صورت گیرد.با اجرایی شدن برجام و رفع بسیاری از محدودیت‌ها، اکنون امیدواری به آینده و پیشرفت اقتصادی ایران افزایش یافته است. فراهم شدن امکان صادرات کالاهای ایرانی به بسیاری از کشور‌‌ها و جلب سرمایه و فن‌آوری‌های مورد نیاز در بخش‌های گوناگون و نیز رهایی از قید و بندهای تعامل پولی، اعتباری، بیمه‌‌ای و… با اقتصاد بین‌الملل از جمله مؤلفه‌های شرایط نو به شمار می‌رود. با این حال استفاده بهینه از مزیت‌های فضای تازه نیازمند برنامه‌ریزی‌های دقیق و کارشناسانه است. به همین دلیل گروه پژوهش و تحلیل خبری ایرنا گفت‌وگویی را با تقوی اقتصاددان و مدرس دانشگاه علامه طباطبایی تهران ترتیب داد و بایسته‌های جلب سرمایه‌گذاری خارجی و آینده فضای اقتصادی کشور را بررسی کرد.
این استاد دانشگاه بر این باور است که سرمایه‌گذاری خارجی با نگاه برد- برد برای کشور میزبان و سرمایهگذار سود ایجاد می‌کند. همچنین با درک اهمیت برنامه‌ریزی صحیح و نگاه غیرسیاسی به موضوع انتخاب سرمایهگذار خارجی می‌توان میان شرق و غرب توازنی در زمینه سرمایه‌گذاری‌ها ایجاد کرد. در این میان دولت باید امتیاز‌‌ها و تسهیلاتی را برای سرمایهگذار خارجی در نظر بگیرد.
تقوی تصریح‌کرد قرارداد‌‌ها با طرف‌های سرمایهگذار در ایران باید با استفاده از دیدگاه‌های کارشناسان حقوقی و اقتصادی و با ریزبینی منعقد شود.
در ادامه، متن کامل گفت‌وگوی ایرنا با تقوی آمده است.
به نظر شما سرمایه‌گذاری خارجی چگونه می‌تواند به رفع مشکلات اقتصادی کشور کمک کند و باعث پویایی اقتصاد ما شود؟
کشورهایی که پذیرنده سرمایه‌گذاری خارجی هستند با این پذیرش و ورود سرمایه‌گذاری‌ها علاوه بر این‌که نرخ رشد کشورشان را افزایش می‌دهند از نرخ بیکاری می‌کاهند. در صورتی که کشور میزبان تولیدکننده فن‌آوری‌های نوین نباشد، هنگامی که سرمایه‌گذاران خارجی سرمایه خود را به این کشور وارد می‌کنند این کشور به مقصد فن‌آوری‌های نو تبدیل می‌شود. البته در عمل باید این درک وجود داشته باشد که این فرایند شامل منافع دوطرفه است. ممکن است سرمایهگذار کار یا فعالیت اقتصادی را در کشور خودش انجام دهد و سود کم‌تری به دست بیاورد اما با سرمایه‌گذاری در کشوری دیگر به دنبال یک بازار بکر و دست نخورده با نیروی کار زیاد و منابع ارزان و فراوان می‌رود تا سود خود را افزایش دهد. برخلاف این نظریه‌هایی وجود دارد و بسیاری از کارشناسان مدعی هستند سرمایه‌گذاری خارجی با آمدن به یک کشور، اقتصاد داخلی را استثمار می‌کند. من با این دیدگاه موافق نیستم زیرا این کار در چارچوب یک منفعت دوجانبه مطرح است.
بسیاری از کشور‌‌ها این راه را رفته‌اند. شما کره‌شمالی را با کره‌جنوبی مقایسه کنید. کره‌جنوبی اکنون به قدرت اقتصادی بزرگی تبدیل شده است اما جایگاه کره‌شمالی این‌گونه نیست. دلیل این اتفاق آن است که بعد از جنگ دوم جهانی، قدرت‌های شرقی کره‌شمالی را زیر سیطره خود گرفتند و آن را به کشوری کمونیستی تبدیل کردند. این در حالی است که در کره‌جنوبی با ورود سرمایه‌گذاری‌های غربی، هم پیشرفت فن‌آوری حاصل شد، هم تولید ملی افزایش یافت و هم اشتغال رشد پیدا کرد و این کشور به یک صادرکننده بزرگ صنعتی تبدیل شد.
در چه حوزه‌هایی می‌توانیم و باید پذیرای سرمایه‌گذاری خارجی باشیم و سرمایه‌گذاران خارجی به چه حوزه‌هایی علاقه‌مندی بیش‌تری دارند؟
باید با کشورهایی ارتباط برقرار کرد که ما تکنولوژی ساخت کالاهای مهم آنها را نداریم یا این فن‌آوری به ما داده نشده است. به عنوان نمونه ما اکنون نمی‌توانیم ایرباس و بوئینگ بسازیم پس باید به سوی کشورهای تولیدکننده این صنایع با فن‌آوری بالا برویم. اگر سرمایه‌گذاری‌ها در زمینه ورود این صنایع صورت بگیرد ما تبدیل به یک کشور پیشرفته همچون کره‌جنوبی خواهیم شد.
سرمایه‌گذاری‌های خارجی چگونه می‌توانند به بهبود شرایط اقتصاد، رونق بازار و رفع بیکاری منجر شوند؟
این از اثرهای بدیهی ورود سرمایه‌گذاری خارجی است. اکنون با اجرایی شدن برجام از نظر ایجاد اشتغال، رشد تولید و افزایش سرمایه‌گذاری تا حدودی مشکلات رفع می‌شود. این که سرمایه‌گذاران خارجی برای ورود به ایران صف بسته‌اند یک دلیل ساده دارد؛ در ایران نرخ بالای جوانان تحصیلکرده وجود دارد. به عنوان نمونه اکنون در کشور ما یک جوان با مدرک کارشناسی مجبور است به یک شغل رده پایین جامعه با درآمد اندک رضایت دهد. با ورود سرمایه‌گذاری خارجی و فن‌آوری‌های روز، این نیروهای متخصص و جوان می‌توانند در شغلی مناسب‌تر، با وجهه و درآمد بهتر مشغول به‌کار شوند. به علاوه بیکاران نیز در مشاغل به وجود آمده جذب می‌شوند.
این فرایند در واقع یک مزیت دوطرفه است که به همه سود می‌رساند زیرا سرمایهگذار خارجی سود بیش‌تری کسب می‌کند که ناشی از نیروی کار ارزان‌تر، مالیات کم‌تر و دیگر امتیاز‌‌ها می‌شود. از سوی دیگر کشور ما هم در زمینه رفع بیکاری و به دست آوردن فن‌آوری‌های نو و رشد اقتصادی سود می‌کند.
در تکمیل روند ورود سرمایه‌گذاری خارجی چه اقدامی باید انجام شود و نقش دولت چیست؟
دولت در واقع باید قوانین مناسب را برای آمدن و جذب سرمایه‌ها به‌کار بگیرد و از طرف دیگر امکاناتی را به آنها بدهد. به عنوان نمونه در شهرک‌های صنعتی به سرمایه‌گذاران زمین و دیگر امکانات را به عنوان امتیاز بدهد. شاید هم نیازی به دادن امتیازهای بیش‌تری نباشد زیرا الان بسیاری از آنها برای ورود و سرمایه‌گذاری در ایران صف بسته‌اند. بنابراین اگر برای آنها مقداری تسهیلات ایجاد شود باعث ورود موج‌های بعدی و سرمایه‌های بیش‌تر به کشور می‌شود.
اگر در حوزه‌ای کمبودی وجود دارد یا به عنوان مثال در تعمیر هواپیما یا باند و ساختمان فرودگاه مشکلی وجود دارد می‌توان با سرمایهگذار داخلی یا خارجی قراردادی بست تا با سرمایه‌گذاری مشترک بستر مناسب برای بهره‌بردای مناسب صورت می‌گیرد.
آقای روحانی بار‌‌ها این موضوع را عنوان کرده که سرمایه‌گذاران خارجی می‌توانند وارد کشور شوند. هم اکنون در کنار امکانات باید برای سرمایهگذار خارجی پشتوانه قانونی و انگیزه‌هایی ایجاد شود تا رغبت بیش‌تری پیدا کند. اگر در کشور زمینه‌های مناسب فراهم شود و سرمایه‌گذار‌‌ها از کشورهایی که فن‌آوری‌های پیشرفت‌های را در اختیار دارند همچون آلمان، ایالات‌متحده، کانادا و استرالیا وارد کشور شوند وضعیت اقتصادی ما بسیار بهتر خواهد شد.
به نظر شما از دیدگاه قوانین و منابع حقوقی موجود، آیا بسترهای لازم برای جلب سرمایه‌گذاری وجود دارد؟ آیا قانون‌های گذشته پاسخگوی نیاز امروز ما هستند؟
این مسایل در حیطه نظر کارشناسان اقتصادی و اقتصادان‌‌‌ها نیست بلکه این موضوع را باید حقوقدان‌‌‌ها بررسی کنند. البته قوانین مربوط به ورود سرمایه‌های خارجی از گذشته و پیش از انقلاب وجود داشته است. این قوانین باید مطالعه و بررسی شود که چه چیزهایی وجود دارد و چه قوانینی مورد نیاز است. در گذشته‌ها این قوانین و رویه‌ها کامل بود، زیرا در آن زمان حقوقدان‌‌‌ها با ریزبینی آن را تنظیم کرده بودند. اگر اکنون این قانون‌‌‌ها را حقوقدان برجسته و مطلع در حیطه حقوق بین‌الملل مطالعه کنند، کمبود‌‌ها و نکته‌های مورد نیاز آن شناخته می‌شوند. سپس می‌توان برای به روزرسانی آنها اقدام کرد.
شما در مورد توجه به کشورهای غربی و مزیت‌های آنها سخن گفتید. در دوره گذشته صنایع و سرمایه‌گذاری‌های ما به سوی شرق متمایل شده بود. اکنون چگونه می‌توان در انتخاب سرمایه‌گذاران شرقی و غربی توازن ایجاد کرد؟
باید همان کاری را انجام داد که در گذشته‌ها انجام می‌‌دادیم. ما در دوره‌ای از فن‌آوری‌های پیشرفته در غرب بهره می‌بردیم و همزمان برخی صنایع همچون ذوب‌آهن را نیز با کمک کشورهای شرقی ایجاد می‌کردیم. می‌توان این توازن را ایجاد کرد اما نباید اجازه داد تا ملاحظات سیاسی در این موضوع دخالت داشته باشد زیرا نمی‌توان فن‌آوری‌های کشورهای اروپایی و آمریکا را با فن‌آوری کشورهای شرقی مقایسه کرد. اگر بتوانیم فن‌آوری‌های نوین را با اولویت ملاحظه‌های اقتصادی بر نگاه‌های سیاسی از نقاط درست و صحیح وارد و سرمایه‌گذاران را به همین ترتیب انتخاب کنیم می‌توانیم بیش‌ترین منافع را کسب کنیم. این رویه هم برای سرمایه‌گذار‌‌ها خوب است و هم برای کشور ما. در این شرایط می‌توانیم به وضعیت بسیاری از جوانان تحصیل‌کرده‌مان که اکنون بیکار هستند یا شغل مناسبی ندارند رسیدگی کنیم.
راهکار پیشنهادی شما در جهت استفاده بهینه از سرمایه‌گذاری خارجی و رویکرد مناسب در قبال سرمایه‌گذاران چیست؟
اکنون همه اقتصاددان‌‌‌ها به این موضوع آگاهند که سرمایه خارجی تا چه اندازه برای اقتصاد مفید است. برخی اقتصاددان‌های چپ‌گرا مخالف سرمایهگذار خارجی هستند. آنها مانند مارکس بر این باورند که سرمایه‌گذاران خارجی کشور میزبان را استثمار می‌کنند. اگر در قوانین در مورد پذیرش سرمایهگذار خارجی نکته‌های ریز دیده شود و برنامه‌ریزی خوبی انجام گیرد می‌توان دستاورد خوبی داشت. به عنوان نمونه باید مشخص شود که سرمایهگذار نباید همه این سود را به خارج از کشور انتقال دهد یا تعیین شود که چه میزانی از سود حاصل از این سرمایه‌گذاری‌ها باید دوباره در کشور ما سرمایه‌گذاری شود. البته من در این حوزه تخصص ندارم. اگر قرارداد‌‌ها به درستی و منطقی بسته شود و در آن از نظر متخصصان شامل اقتصادان‌‌‌ها و حقوقدان‌‌‌ها کمک گرفته شود می‌توان گفت که معامله‌ای دو سر سود انجام خواهد گرفت.
شما چشم‌انداز کلان اقتصاد کشور با جذب سرمایه‌گذاری خارجی و افق‌های ترسیم شده برای آینده را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
من در این موضوع نمی‌توانم به‌طور قطعی صحبت کنم اما این را می‌‌دانم که با آمدن آقای روحانی و به نتیجه رسیدن برجام، تحریم‌ها برداشته و شرایط آماده شده است. در این وضعیت اقتصاد کشورمان می‌تواند جهشی مثبت داشته باشد زیرا پول‌های مسدود شده به ما داده می‌شوند و راه‌ها برای تعامل باز و ارز وارد کشور می‌شود. اگر این منابع مالی را مانند گذشته خرج نکنیم و به درستی از آن استفاده کنیم می‌توانیم برای حرکت رو به جلو و پیشرفت، شوک مثبتی را به اقتصاد ایران وارد سازیم.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.