مبارزه با قاچاق یا یک برند خاص؟!

  محمدرضا عیوضی ماجرای اجرای طرح رجیستری و به دنبال آن جمع‌آوری گوشی‌های هوشمند اپل از سطح بازار، تبدیل به یکی از پر سر و صدا‌‌ترین موضوعات روزهای اخیر بازار تلفن همراه شده است. اما برطبق استدلال مسؤولان، این تنها گوشی‌های هوشمند اپل نیست که باید از بازار جمع‌آوری شود بلکه چند برند بزرگ دیگر […]

 

محمدرضا عیوضی

ماجرای اجرای طرح رجیستری و به دنبال آن جمع‌آوری گوشی‌های هوشمند اپل از سطح بازار، تبدیل به یکی از پر سر و صدا‌‌ترین موضوعات روزهای اخیر بازار تلفن همراه شده است. اما برطبق استدلال مسؤولان، این تنها گوشی‌های هوشمند اپل نیست که باید از بازار جمع‌آوری شود بلکه چند برند بزرگ دیگر نیز از این پس امکان ارایه گوشی در بازار را نخواهند داشت!

آمار و اسناد نشان می‌دهد که تنها ۳ برند گوشی‌های هوشمند در ایران دارای نمایندگی رسمی مستقیم هستند و با این تفاسیر، مسؤولان طرح رجیستری باید به غیر از اپل حداقل ۳ برند دیگر را نیز از بازار جمع کنند! این موضوعی است که خبرگزاری فارس به آن اشاره کرده است.

در ادامه حتی پایگاه خبری تابناک در قالب گزارشی از بازتاب و تبعات این موضوع در رسانه‌های خارجی مطالبی را منتشر و دید انتقادی آن‌ها را منعکس کرد!

بدون هیچ شکی اولین مشکل جانبی این موضوع آن است که بهای گوشی‌های هوشمند آیفون و تمامی گوشی‌های هوشمند دیگر ساخت کشورهای آمریکایی یا شرکت‌هایی که در ایران نمایندگی ندارند، به شکل فزاینده‌ای افزایش خواهد یافت. اگر قرار باشد بعد از اجرای طرح رجیستری؛ دسترسی کاربران ایرانی به این گوشی‌های هوشمند–برای مدتی نامعلوم–  قطع شود، بدون شک بازار سیاهی که در این مدت کوتاه باقی‌مانده تا اجرای نهایی طرح پیرامون این محصولات شکل می‌گیرد، گسترده خواهد بود.

این امر در کنار این مسأله مهم مطرح است که خروج شرکت‌های بزرگی مانند اپل از بازار ایران، منجر به جایگزینی بازار آن‌ها با محصولات رقبای کره‌ای و چینی خواهد شد.

این امر به معنی اعطای یک امتیاز ناخواسته به این کشور‌ها و از بین بردن فضای رقابت در بازار موبایل و کالای دیجیتال کشور است. با این همه موضوع مشخص این است که تصمیم مسؤولان ستاد مبارزه با قاچاق کالا برای اجرایی کردن این طرح قطعی شده و بدون توجه به تبعات طرح، قرار است به زودی استفاده از هرگونه گوشی هوشمند آیفون –که البته به گفته مقامات این نهاد تاکنون هم غیرقانونی بوده است– به کلی متوقف شود.

این در حالی است که هم‌اکنون گوشی‌های هوشمند شرکت اپل یکی از محبوب‌‌ترین و پرمتقاضی‌‌ترین گوشی‌های هوشمند بازار هستند که حذف آن‌ها می‌تواند تبعات زیادی برای مشتریان ایرانی داشته باشد. در عین حال به نظر می‌رسد ارایه امکان نمایندگی رسمی از سوی شرکت اپل در بازار ایران به این زودی‌ها امکان‌پذیر نخواهد بود.

اما واقعیت ماجرا این است که اگر مسؤولان ستاد مبارزه با قاچاق کالا و متولیان طرح رجیستری برطبق استدلال خود عمل کنند و نخواهند در این میان از استانداردهای دوگانه برای طرح خود استفاده کرده و اقدام به تفسیرهای حاشیه‌ای نمایند، موضوع جمع‌آوری گوشی‌های بدون نمایندگی تنها دامان شرکت اپل را نخواهد گرفت بلکه چند برند بزرگ دیگر فروشنده موبایل در کشور را نیز شامل می‌شود.

نکته آن‌که مسؤولان طرح رجیستری به صراحت اعلام کرده‌اند که براساس قانون امور صنفی و حمایت از مصرف‌کنندگان هر کالای وارداتی که در کشور توزیع می‌شود، باید شبکه و زنجیره خدمات پس از فروش داشته باشد. تأکید مسؤولان ستاد مبارزه با قاچاق کالا این است که گوشی‌های هوشمند ارایه شده در بازار ایران باید حتماً از «نمایندگی رسمی» در کشور برخوردار باشند تا مجوز فروش در بازار کشور را به‌دست آورند و با همین استدلال است که طرح جمع‌آوری آیفون از بازار موبایل رقم میخورد.

 

حال باید منتظر ماند و دید که آیا مسؤولان ستاد مبارزه با قاچاق کالا و متولیان طرح رجیستری مشابه ابلاغیه‌هایی که برای اپل صادر کرده‌اند را در مورد دیگر برندهای موبایل نیز صادر خواهند کرد یا خیر؟