سیستم ارزشیابی مستمر عملکرد پیمانکاران-۲

سیستم ارزشیابی مستمر عملکرد پیمانکاران-۲

علی مدقالچی

محمدحسین صبحیه

بابک طالبی

۱-   روز گذشته قسمت اول مقاله «سیستم ارزشیابی مستمر عملکرد پیمانکاران» که نگاهی تئوریک به عملکرد پیمانکاران داشت، از نظرتان گذشت. بخش دوم آن، اکنون پیش روی شماست.

 

روش  ارزشیابی پیشنهادی

در این بخش با در نظر داشتن نتایج بخش قبل، یک روش ارزشیابی مستمر عملکرد پیمانکاری پیشنهاد می‌شود.

این روش به خصوص برای کارفرماها یا سازمان‌هایی که تعداد زیادی پیمانکار در اختیار دارد مناسب می‌باشد. انتظار می‌رود این شیوه جدید بتواند ضمن کاستن از نقاط ضعف احتمالی پیمانکاران طرح‌های عمرانی، فرصت‌های درخشانی در بهبود و ارتقای کارآیی ایشان ایجاد نماید. این بهبود در درجه اول به سود کارفرمایان و پیمانکاران تحت پوشش ایشان و در نهایت با حفظ سرمایه‌های کشور به سود کل جامعه صنعت ساخت خواهد بود.

در ادامه در قسمت اول در خصوص فرآیند ارزشیابی مستمر توضیحاتی ارایه و در قسمت دوم نتایج مطالعه میدانی که بر روی جامعه آماری تحقیق به منظور تعیین وزن شاخص‌ها و زیرشاخص‌ها انجام یافته است، اشاره و نهایتاً ضوابط امتیازدهی به هر یک از شاخص‌ها مورد بحث قرار خواهد گرفت.

۳-۱-فرآیند ارزشیابی پیمانکاران:

روش ارزشیابی مستمر که در این قسمت به آن خواهیم پرداخت حاصل مطالعات کتابخانه‌ای مؤلفان بر روی مطالعات انجام یافته در سایر کشورهای پیشرو در موضوع تحقیق، به ویژه ایالات متحده (ضمن رعایت اصول الگوبرداری) و یافته‌های مؤلفان از نتیجه بررسی بر روی روش‌های فعلی ارزشیابی پیمانکاران (روش سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور) و آنالیز SWOT شرکت‌های پیمانکاری می‌باشد. در این روش پیشنهادی، پیمانکاران باید هر ۶ ماه یک بار براساس ضوابط و شاخص‌های ویژه فرم ارزشیابی (چک لیست‌های ۱ تا ۵) مورد سنجش قرار گیرند. اولین و مهم‌ترین اقدام قبل از شروع فرآیندها، تشکیلاتی مناسب و متخصص برای اجرای فرآیندها می‌باشد. این تیم می‌تواند از کارشناسان متخصص کارفرما و یا در قالب یک شرکت مشاوره خصوصی تحت نظارت کارفرما باشد.

اعضای تیم و ویژگی آن‌ها عبارتند از:

۱-    رییس تیم یا گروه: دارای سابقه کار در امور پیمانکاری بزرگ و با مدرک تحصیلی فنی مرتبط با کارهای تخصصی کارفرما و آشنا با مسایل کارگاهی و حقوقی قراردادها و در صورت امکان آشنایی با تئوری‌های مدیریت کارگاهی و پروژه.

۲-    کارشناس مسایل مالی: متخصص مباحث اقتصاد مهندسی، برآورد و تکنیک‌های کاهش و کنترل هزینه و تکنیک‌های مدیریت ارزش افزوده و حسابداری کارگاهی.

۳-    کارشناس متخصص مدیریت پروژه و یا مدیریت ساخت: متخصص در مسایل ارزیابی عملکردها، تکنیک‌های کنترل کیفیت، تکنیک‌های ساخت و اجرا، تکنیک‌های بهبود عملکرد سازمانی و مدیریت نیروی انسانی و منابع.

۴-    کارشناس یا کارشناسان فنی دارای تخصص در موضوعات پیمان یا قراردادها. مثل کارشناسان سازه، تأسیسات، برق، هیدرولیک، ترافیک و غیره. حضور این کارشناسان در تیم، بسته به خصوصیات پیمانکار، قرارداد یا کارفرما و توسط رییس تیم تعیین خواهد شد.

۵-    دبیر هماهنگی تیم: آشنا با فن اداره جلسات، برنامه‌ریزی، تکنیک‌های جوشش فکری، شرایط عمومی پیمان و بخشنامه‌ها و آیین‌نامه‌های سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی، شرح وظایف و اختیارات سازمان‌ها و نهادهای درگیر با امور پیمان، کارفرما و دستگاه‌های نظارتی. یکی از وظایف مهم دبیر، ایجاد و مدیریت پرونده‌های ارزشیابی پیمانکاران و برنامه‌ریزی ارزشیابی و برگزاری جلسات می‌باشد.

۳-۲- مراحل ارزشیابی:

گام اول: (توسط تیم ارزیابی)

۱-۱-        هر ۶ ماه یک بار پیمانکارانی را که با توجه به برنامه زمانی باید مورد ارزشیابی قرار گیرند تعیین گردد (در صورت درخواست کارفرما و در حالت ضروری، زمان بررسی می‌تواند تغییر کند یا جلسات اضطراری تشکیل شود).

۱-۲-        ضوابط، شرایط، خواسته‌ها، نیازها، محدودیت‌ها و استراتژی مدنظر کارفرما، از دستگاه کارفرما اخذ، جمع‌بندی و مورد بررسی قرار می‌گیرد. همچنین اطلاعات مربوط به تجربه‌های قبلی مرتبط با موضوع جمع‌آوری و دسته‌بندی شود.

گام دوم: (توسط دبیر هماهنگی تیم)

۲-۱- موارد زیر با توجه به ویژگی‌های پیمانکاران انجام شود:

۲-۱-۱- آماده‌سازی فرم ارزشیابی، کسب نظر کارفرما در خصوص فرم و توزیع فرم بین اعضای تیم.

۲-۱-۲- اطلاع دادن به پیمانکاران در این که ایشان در این نوبت، مورد ارزشیابی قرار خواهند گرفت.

۲-۲- بازخوردهای عملکرد پیمانکاران مورد نظر از واحدهای ایمنی، حسابداری، تدارکات، دستگاه نظارت و امور قراردادهای کارفرما دریافت شده و به تیم ارایه شود.

۲-۳- با پیمانکاران در خصوص ارسال آنالیز اقدامات انجام یافته، هزینه‌های صرف شده، برنامه زمانی انجام عملیات و پیشرفت فیزیکی کار، مکاتبه شود.

گام سوم: (توسط پیمانکاران)

۳-۱-تهیه گزارش‌ جامع شامل:

۳-۱-۱- مبلغ قراردادهای داخلی منعقد شده در طی دوره.

۳-۱-۲- مبلغ قراردادهای خارجی منعقد شده در طی دوره

۳-۱-۳- مبلغ صورت وضعیت‌های تأیید شده در طی دوره

۳-۱-۴- تعداد کل ماشین‌آلات ملکی و غیرملکی

۳-۱-۵- میزان تأخیرات غیر مجاز پروژه‌ها

۳-۱-۶- سود پس از کسر مالیات

۳-۱-۷- هزینه‌های مالی

۳-۱-۸- ارزش روز دارایی‌ها

۳-۱-۹- نرخ تورم سالیانه

۳-۱-۱۰- تعداد پروژه‌ها

۳-۱-۱۱- تعداد کل نیروی انسانی

۳-۱-۱۲- آنالیز هزینه اقدامات انجام‌ شده

۳-۱-۱۳- برنامه زمان‌بندی شده و میزان پیشرفت فیزیکی

۳-۲- ارسال گزارش به تیم ارزشیابی در تاریخ مقرر.

گام چهارم: (توسط دبیر تیم)

۴-۱- پیگیری گزارش پیمانکاران

اگر تا ۳ روز مانده به اتمام مهلت گزارش، پیمانکاری نسبت به ارسال فرم اقدام نکرد، طی نامه‌ای، زمان اتمام مهلت ارسال گزارش به ایشان، یادآوری و اخطار شود.

۴-۲- اگر ظرف مدت تعیین شده، گزارشی از پیمانکار دریافت نگردید، نامه‌ای مبنی بر درخواست‌های تیم و تعیین مدت یک هفته از تاریخ ارسال فرم و اخطارات مقتضی فرستاده شود (درخواست دوم)

۴-۳- اگر ظرف مدت مهلت تعیین شده (درخواست دوم) باز هم گزارشی از پیمانکار دریافت نگردید، موضوع جهت پیگیری و حل مشکل به رییس تیم ارسال شود.

گام پنجم: (توسط رییس تیم ارزیابی)

۵-۱- مورد عدم همکاری پیمانکار مربوطه با مدیر کارفرما جهت حل مشکل در میان گذاشته شود.

۵-۲- اگر همکاری تیم و کارفرما منجر به اعمال فشار به پیمانکار و ارسال گزارش‌ها شود، فرآیند ادامه یابد و اگر کارفرما اعمال فشار را به صلاح ندید، پیمانکار مذکور را از لیست ارزشیابی حذف نمایند.

گام ششم: (توسط دبیر تیم)

۶-۱- جمع‌بندی بازخوردهای تحویلی از واحدهای کارفرما و گزارش پیمانکاران.

۶-۲- هماهنگی جهت تشکیل جلسه ارزشیابی پیمانکار و دعوت از اعضای تیم.

گام هفتم: (توسط تیم)

۷-۱- بررسی و تجزیه و تحلیل و گزارش دریافتی از پیمانکار در خصوص صحت و سقم و انطباق با بازخوردهای دریافت شده از کارفرما.

۷-۲- با استفاده از تکنیک‌های جوش فکری و با توجه به شاخص‌های فرم ارزشیابی (شاخص‌های کیفیتی، هزینه‌ای و…)، به عملکرد پیمانکاران با استفاده از ضوابط امتیازدهی (چک لیست‌های ۱ تا ۵)، امتیازات لازم داده شود.

۷-۳- امتیازها و رتبه هر پیمانکار (براساس ضوابط ذیل) طی صورتجلسه‌ای به امضای تمامی اعضای جلسه رسیده و پس از تنظیم به دبیر تیم ارسال می‌شود.

ضوابط ارزشیابی (براساس امتیازات نهایی)

(۱۷۷۶۱-۰) غیرقابل قبول. یعنی پیمانکار در برآورده ساختن حداقل استانداردهای مورد نیاز کارفرما کاملاً ناموفق بوده است.

(۳۵۵۲۳-۱۷۷۶۲۱) ضعیف. یعنی پیمانکار در برآورده ساختن حداقل استانداردهای موردنیاز کارفرما تا اندازه زیادی ناموفق بوده است.

(۵۳۲۸۴-۳۵۵۲۴۳) قابل قبول. یعنی پیمانکار در تعدادی از موارد در برآورده ساختن حداقل استانداردهای مورد نیاز ناموفق بوده، ولی نتوانسته است رضایت کارفرما را در رعایت موارد مهم کسب کند.

(۷۱۰۴۶-۵۳۲۸۵) خوب. یعنی پیمانکار تقریباً در تمامی موارد، حداقل استانداردهای مورد نیاز کارفرما را برآورده ساخته است.

(۸۸۸۰۷-۷۱۰۴۷) عالی. یعنی پیمانکار استانداردهای موردنیاز کارفرما را به طور کامل برآورده ساخته و حتی در بعضی موارد از استانداردها نیز پیشی گرفته است.

گام هشتم: (توسط دبیر تیم)

۸-۱- امتیازهای پیمانکاران را در پرونده مخصوص هر یک بایگانی و برنامه زمانی ارزشیابی را نیز به‌هنگام می‌نماید.

۸-۲- تهیه گزارش از جلسه دوره اخیر ارزیابی که شامل لیست پیمانکارانی که امتیاز کم‌تر از ۳۵۵۲۴ دریافت کرده‌اند، خواهد بود.

۸-۳- ارسال گزارش به کارفرما

۸-۴- ارسال گزارش به پیمانکار همراه با ریز امتیازاتش

گام نهم: (توسط اداره قراردادها یا امور عمرانی کارفرما)

۹-۱- اگر امتیاز پیمانکار یا پیمانکاران

کم‌تر از ۳۵۵۲۴ باشد هماهنگی برای تشکیل جلسه‌ای با حضور پیمانکار یا پیمانکاران، رهبر تیم ارزیاب، نماینده اداره قراردادها یا مدیر فنی کارفرما، نماینده دستگاه نظارت و در صورت لزوم بازرس کارفرما انجام شود. کارشناسان تیم ارزیاب می‌توانند به عنوان مشاور حاضر باشند (قبل از تشکیل جلسه، اداره امور قراردادها یا امور عمرانی کارفرما باید مطمئن شود که امتیازات، ضوابط و اطلاعات پشتیبان، ارزشیابی صحیح می‌باشد).

۹-۲- اگر امتیاز پیمانکار یا پیمانکاری بیش از ۳۵۵۲۴ باشد تشکیل جلسه هماهنگی به تشخیص کارفرما می‌باشد.

گام دهم: (توسط اداره امور قراردادها یا امور عمرانی کارفرما و اعضای جلسه)

۱۰-۱- بحث و تبادل نظر در خصوص امتیازات کسب شده توسط پیمانکار (مشمول بند ۹-۱)، استماع دفاعیات پیمانکاران یا پیمانکار، نظرات کارفرما و دستگاه‌های تابعه ایشان و توجیهات تیم ارزیاب و سرانجام توافق به امتیازات نهایی پیمانکار یا پیمانکاران.

۱۰-۲- بررسی نقاط ضعف پیمانکار یا پیمانکاران مربوطه (مشمول بند ۹-۱) و تصمیم‌گیری در خصوص اقدامات اصلاحی که پیمانکار باید انجام دهد و ابلاغ شرح اقدامات اصلاحی به پیمانکار یا پیمانکاران

۱۰-۳- نظارت بر کیفیت و کمیت اجرای برنامه اصلاحی:

گام یازدهم: (توسط اداره امور قراردادها یا امور عمرانی کارفرما)

۱۱-۱- اگر امتیازات اولیه تغییر کند موارد را به دبیر تیم جهت ثبت در پرونده پیمانکار یا پیمانکاران (مشمول بند ۹-۱) و به هنگام کردن برنامه زمانی ارزشیابی ارسال می‌شود.

۱۱-۲- ثبت نتایج  حاصل از جلسه، لیست اقدامات اصلاحی، امتیازات کسب شده، مدارک پشتیبان امتیازبندی، توجیهات پیمانکار، گزارش پیمانکار و گزارش تیم ارزیاب در بایگانی کارفرما.

گام دوازدهم: (توسط دبیر تیم ارزیاب)

امتیازات نهایی و نتایج حاصل از جلسه، اخذ و در بانک اطلاعاتی کارفرما بایگانی شود.

گام سیزدهم: (رییس تیم ارزیابی)

پس از بررسی نتایج حاصل از جلسات و تایید امتیازات نهایی، بیانیه رسمی نهایی در خصوص امتیازات کسب شده، لیست اقدامات اصلاحی و… تهیه و به پیمانکار (مشمول بند ۹-۱)، ابلاغ شود و نسخه‌ای به کارفرما و دبیر تیم ارزیابی جهت بایگانی ارسال می‌شود.

گام چهاردهم: (توسط پیمانکار)

اگر امتیاز نهایی پیمانکار یا پیمانکاران (مشمول بند ۹-۱) مجدداً کم‌تر از ۳۵۵۲۴ باشد، ایشان می‌بایست ظرف ۲۱ روز از برگزاری جلسه تحویل بیانیه نهایی تیم ارزیابی، برنامه اقدامات اصلاحی خود را براساس تصمیمات اتخاذ شده در جلسه شامل موارد ذیل تهیه و تحویل تیم ارزیاب و کارفرما کند.

۱-    تشریح مشکلات پیمانکار

۲-    اقدامات پیمانکار برای رفع مشکلات.

۳-    جدول زمانی انجام اقدامات اصلاحی.

گام پانزدهم: (توسط کارفرما)

نظارت بر کیفیت و کمیت اجرای اقدامات اصلاحی

گام شانزدهم: (دبیر تیم ارزیابی)

۱۶-۱ پس از اتمام اقدامات اصلاحی، گزارش شرح اقدامات و اطلاعات مورد نیاز (مانند گام ۳-۱) را از پیمانکار (مشمول بند۹-۱) تحویل گرفته و در اختیار تیم ارزیابی قرار دهد.

۱۶-۲- هماهنگی‌های لازم را جهت تشکیل تیم و برگزاری جلسه‌ای جدید انجام دهد و همچنین ضوابط شاخص‌ها و فرم ارزشیابی را تهیه و در اختیار اعضای تیم قرار دهد.

گام هفدهم: (تیم ارزیابی)

گزارش پیمانکار و دبیر تیم را دریافته و پس از تبادل نظر و تجزیه و تحلیل، امتیازی جدید برای پیمانکار یا پیمانکاران (مشمول بند ۹-۱) تعیین شده و نتیجه به دبیر تیم ارسال شود.

گام هجدهم: (دبیر تیم ارزیابی)

در اتمام هر دوره ارزشیابی، گزارشی شامل لیست تمامی پیمانکارانی که در چند دوره پی‌درپی امتیازات کم‌تر از ۳۵۵۲۴ کسب کرده‌اند را تهیه و به رییس تیم ارسال شود.

گام نوزدهم: (رییس تیم  ارزیاب)

۱۹-۱- اگر امتیاز جدید پیمانکار (پس از انجام اقدامات اصلاحی) کم‌تر از ۳۵۵۲۴ در دو دوره پی‌درپی باشد، جلسه‌ای با حضور اداره امور عمرانی کارفرما و مدیر فنی کارفرما برای تصمیم‌گیری در خصوص پیمانکار مزبور تشکیل می‌شود.

۱۹-۲- تصمیمات اتخاذ شده در بانک اطلاعات پیمانکار بایگانی شود.

۱۹-۳- اگر پیمانکار در دوره‌های ۶ ماهه ارزشیابی‌های بعدی نیز امتیازات کم‌تر از ۳۵۵۲۴ به دست بیاورد، جلسه‌ای دیگر با حضور اداره امور قراردادها و یا اداره امور عمرانی کارفرما و مدیر فنی کارفرما تشکیل و استراتژی جدیدی در خصوص پیمانکار اتخاذ خواهد شد.

۳-۳ تعیین وزن ضوابط ارزشیابی (مطالعه میدانی)

همان‌طور که در ابتدای این فصل اشاره شد، یکی از ابزارهای اصلی برای جمع‌آوری اطلاعات مورد نیاز به منظور تعیین وزن مناسب به هر یک از شاخص‌ها و زیرشاخص‌ها و جمع‌آوری نظرات کارشناسان در این خصوص، تهیه و توزیع پرسشنامه‌هایی استاندارد میان جامعه آماری تحقیق می‌باشد. ساختار و سؤالات این پرسشنامه براساس مطالعه کتابخانه، تجربیات مؤلفان، نگرانی‌ها و مشکلاتی که مؤلفان در کارگاه‌های عمرانی به آن‌ها برخورد کرده و همچنین یافته‌های سایر محققین طراحی شده است.

۳-۳-۱ جامعه آماری تحقیق

جامعه آماری این تحقیق مجموعه‌ای از کارشناسان دارای مدرک تحصیلی لیسانس یا بالاتر در استان زنجان (به علت محدودیت‌های زمانی و هزینه‌ای تحقیق) می‌باشند که حداقل یک‌بار در پروژه‌های عمرانی به عنوان عضو اصلی و یا نماینده کارفرما، مهندسین مشاور و پیمانکار فعالیت کرده‌اند ، می‌باشد. این افراد به لحاظ درگیری در پروژه‌های عمرانی و حضور مستقیم در کارگاه می‌توانند اطلاعات مناسب و ارزشمندی را در اختیار این تحقیق قرار دهند.

بر این اساس، برای ۱۷۲ نفر پرسشنامه از طریق حضوری، پستی و اینترنتی ارسال شده است. این رقم از یک بررسی آماری از شرکت‌های فعال استان در زمینه پروژه‌های عمرانی در سطح استان استحصال شده است.

۳-۳-۲ اهداف مورد نظر از تنظیم این پرسشنامه‌ها

هدف اصلی تنظیم این پرسشنامه به دست آوردن مناسب‌ترین وزن برای شاخص‌ها و زیرشاخص‌های فرم‌های ارزشیابی می‌باشد. سایر اهداف به شرح ذیل می‌باشند:

۱-    شناسایی نقاط ضعف روش‌های فعلی ارزشیابی پیمانکاران

۲-    جمع‌آوری نظرات و پیشنهادات جامعه آماری برای بهبود روش‌های ارزشیابی پیمانکاران.

۳-    بررسی میزان تأثیر روش‌های فعلی ارزشیابی پیمانکاران در بهبود پروژه‌های عمرانی کشور.

۳-۳-۳- تحلیل پرسشنامه‌ها

تعداد ۳۸ پرسشنامه پس از پیگیری بسیار به دست آمد. در این بخش به تحلیل دو قسمت پرسشنامه یعنی سؤالات فرعی و سؤالات اصلی خواهیم پرداخت.

۳-۳-۳-۱- سؤالات مربوط به خصوصیات پرسش‌شوندگان

براساس پرسشنامه‌های جمع‌آوری شده مشخص شده است که ۴۰ درصد پرسش شوندگان عضو شرکت‌های مهندسین مشاور، ۲۵ درصد عضو شرکت‌های پیمانکاری، ۲۰ درصد عضو سازمان‌ها شرکت‌های کارفرمایی و ۵ درصد پژوهشی و دانشگاهی می‌باشند. همچنین در حدود ۶۵ درصد دارای دانشنامه کارشناسی، ۳۰ درصد از پرسش‌شوندگان دارای دانشنامه کارشناسی ارشد و۵ درصد دارای درجه دکتری حرفه‌ای می‌باشند. به منظور بررسی سوابق کاری پرسش‌شوندگان، سوابق در ۳ دسته خبره (افراد دارای سابقه بیش از ۲۰ سال)، عالی (افراد با سابقه بین ۱۰ تا ۲۰ سال)و ارشد (با سابقه بین ۳ تا ۱۰ سال) تقسیم‌بندی شدند. براساس آمار به دست آمده ۱۵ درصد پرسش‌شوندگان در دسته خبره، ۳۲ درصد پرسش‌شوندگان در دسته عالی و ۵۰ درصد از پرسش‌شوندگان در دسته ارشد جای گرفته و ۳ درصد باقی مانده کارشناس عادی می‌باشند.

۳-۳-۳-۲- تحلیل سوالات فرعی

در بخش سؤالات فرعی دو سؤال بسته با عنوان (۱- به نظر شما سیستم فعلی ارزشیابی پیمانکاران(مدیریت و برنامه ریزی) در بهبود وضعیت پروژه‌های عمرانی چه مقدار تأثیر داشته است؟ و ۲- به نظر شما تجدید نظر در سیستم فعلی تا چه میزان می‌تواند در بهبود وضعیت طرح‌های عمرانی کشور مؤثر باشد؟) با پاسخنامه ۵ گزینه‌ای در مقیاس لیکرت و یک سؤال باز با عنوان ( ۳- از نظر شما مشکلات ناشی از طرح فعلی ارزشیابی پیمانکاران (رتبه‌بندی) چیست؟) پیش‌بینی شده است.

مشکلات و نارسایی‌هایی را که پرسش‌شوندگان در خصوص طرح فعلی ارزشیابی پیمانکاران (مصوب سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور) در جواب سؤال ۳ اشاره نموده‌اند به شرح ذیل می‌باشد:

۱-    عدم وجود ساختار مناسب برای بررسی بازخوردهای طرح ارزشیابی و اتخاذ تصمیمات جدید با توجه به وضعیت پروژه.

۲-    عدم تمایل به استفاده از شیوه‌های مدرن مدیریتی مانند رویکرد مدیریت پروژه‌ای و روش‌های کاهش هزینه درطرح ارزشیابی.

۳-    ضعف تکنولوژیکی و پرسنلی تخصصی به ویژه در کارفرمایان دولتی که مامور اجرای طرح ارزشیابی می‌باشند.

۴-    تغییرات پی‌در‌پی در تصمیم‌گیری‌ها و روش‌ها و سیاست‌ها که مانعی برای شکل‌گیری قواعد تثبیت شده حاکم بر فعالیت‌های عمرانی می‌باشد.

۵-    نارسایی نظام گزینش پیمانکاران و کم‌توجهی دستگاه‌های اجرایی و مجریان طرح‌های عمرانی به شناخت کافی پیمانکاران واجد صلاحیت.

۶-     نارسایی نظام مناقصه و ارایه پیشنهاد قیمت نامناسب و غالباً پایین توسط برنده مناقصه.

۷-    عدم آگاهی پیمانکاران به دانش تجزیه و تحلیل هزینه‌ها.

۸-    عدم کارآیی تیم پروژه کادر کارفرما به علت مشکلات مادی و معنوی و دستمزد پایین در مقایسه با ناظر خصوصی طرح.

۹-    عدم نظارت قوی و مستمر بر پروژه‌ها به خصوص فقدان دفتر فنی قوی در کادر کارفرما.

۱۰-                        کم‌رنگ بودن مسایل ایمنی در طرح ارزشیابی فعلی با توجه به خسارات مالی، زمانی و روانی ناشی از ایجاد حوادث کار به علت عدم صرف هزینه در این راستا به کارفرما و کشور.

۱۱-                        کم‌رنگ بودن مسایل بهداشتی در طرح ارزشیابی فعلی با توجه به اهمیت آن از لحاظ روانی و اجتماعی در کارکنان و در نهایت به کل پروژه.

۳-۳-۳-۲- تحلیل سؤالات اصلی پرسشنامه:

۳-۳-۳-۲-۱-تعیین خطای پرسشنامه:

اولین گام قبل از شروع تحلیل، تعیین میزان خطای پرسشنامه با توجه به حجم نمونه و جامعه آماری می‌باشد.

۳-۳-۳-۲-۲- روایی تحقیق

همان‌طور که در ابتدای این بخش گفته شد قبل از تکثر و توزیع پرسشنامه، یک نمونه نهایی به صورت حضوری توسط دو نفر از افراد واجد شرایط جامعه آماری به صورت آزمایشی تکمیل و اشکالات احتمالی برطرف شد.

۳-۳-۳-۴-۲-۳- روند تحلیل

به منظور به دست آوردن وزن مورد نظر جامعه آماری شاخص‌ها و زیرشاخص‌های طرح پیشنهادی ارزشیابی مستمر، از روش میانگین‌گیری وزن‌های اختصاص داده شده استفاده خواهد شد. بدیهی است نقطه نظرات آن دسته از متخصصینی که دارای سابقه طولانی در پروژه‌های عمرانی بوده و یا دارای تخصص و تمرکز بالایی در موضوع تحقیق می‌باشند، برای این مطالعه از اهمیت بیشتری برخوردار خواهد بود. برای وارد کردن این مهم در تعیین وزن‌ها بهترین روش، وزن دادن به پاسخنامه افراد صدرالاشاره و سایر متخصصان می‌باشد. بدین منظور وزن پاسخنامه افرادی که دارای بیش از ۲۵ سال سابقه کار در پروژه‌های عمرانی، دارندگان مدرک دکتری در رشته‌های مرتبط با پروژه‌های عمرانی، ۳ در نظر گرفته شده و وزن پرسشنامه افرادی که دارای بین ۱۰ تا ۲۵ سال سابقه کار در پروژه‌های عمرانی و دارندگان مدرک فوق‌لیسانس در رشته‌های مرتبط با پروژه‌های عمرانی، ۲ و سایر افراد ۱ در نظر گرفته می‌شود. به عبارت روشن‌تر پاسخنامه گروه اول، ۳ بار وارد روند تحلیل خواهد شد.

پس از جمع‌آوری پرسشنامه‌ها، وزن‌های پیشنهاد شده توسط پرسش‌شوندگان در ضرایب سوابق و تحصیلات (براساس ضوابط صدرالاشاره) ضرب گشته و میانگین عددی آن‌ها محاسبه شد. در چک لیست‌های ۱ تا ۵ نتیجه نهایی وزن اختصاص داده شده آورده شده است.

۳-۴- شاخص‌های ارزشیابی پیمانکاران

در این قسمت به شاخص‌های ارزشیابی مستمر پیمانکاران خواهیم پرداخت. در قسمت اول تعاریف طرح از دسته‌بندی امتیازات، نمایش داده شده است. در قسمت دوم ضوابط امتیازدهی به زیر شاخصه‌ها به همراه توضیح اختصاصی در مورد هر یک درج شده است. تیم ارزشیابی می‌بایست براساس عملکرد پیمانکاران و بر مبنای این ضوابط، مناسب‌ترین امتیاز را به هر زیر شاخص تخصیص داده و پس از اعمال ضرایب شاخص اصلی و زیرشاخص مربوطه، امتیاز نهایی را وارد نماید.

۳-۴-۱- ضوابط کلی امتیازبندی شاخص‌ها

۰-    غیرقابل قبول: پیمانکار در برآورد ساختن آیتم چنان ضعیف عمل کرده است که هیچ جای اصلاحی برای آن وجود ندارد و می‌بایست دوباره انجام شود.

۱-    خیلی ضعیف: پیمانکار در برآورد ساختن آیتم‌ها ضعیف عمل کرده و اصلاح کارها هزینه و زمان زیادی را به دنبال خواهد داشت.

۲-   ضعیف: پیمانکار نتوانسته است استانداردها را رعایت کرده ولی با اندکی اصلاح می‌تواند رضایت کارفرما را جلب کند.

۳-  خوب: پیمانکار در رعایت استانداردها تا حدی موفق بوده و توانسته رضایت کارفرما را جلب کند.

۴-   خیلی خوب: پیمانکار استانداردها را به خوبی رعایت کرده و خواسته‌های کارفرما را فراتر از حد نیازها انجام داده است.

۵-   عالی: پیمانکار استانداردها و خواسته‌های کارفرما را فراتر از حد مورد نیاز رعایت کرده است.

منبع:  کتاب مستندات علمی-حرفه‌ای نظام اجرای پروژه‌ها-جلد دوم