اقدامات طرف مقابل خلاف برجام است

     سخنگوی سازمان انرژی اتمی با اشاره به این‌که برخی اقدامات طرف مقابل خلاف برجام است، در خصوص بازگشت‌پذیری ایران گفت: ما در طی یک ماه و نیم می‌‌توانیم تعداد سانتریفیوژ‌ها و موادمان را افزایش دهیم.در حالی یک سالگی توافق هسته‌ای میان ایران و گروه ۱+۵ را پشت سر گذاشتیم، که برجام مخالفان و […]

     سخنگوی سازمان انرژی اتمی با اشاره به این‌که برخی اقدامات طرف مقابل خلاف برجام است، در خصوص بازگشت‌پذیری ایران گفت: ما در طی یک ماه و نیم می‌‌توانیم تعداد سانتریفیوژ‌ها و موادمان را افزایش دهیم.در حالی یک سالگی توافق هسته‌ای میان ایران و گروه ۱+۵ را پشت سر گذاشتیم، که برجام مخالفان و موافقان زیادی در داخل و خارجه از ایران دارد و هر دسته برای اثبات نظر خود به مواردی اشاره می‌کند.مهر در ادامه گفت‌و‌گو با صاحبنظران این حوزه، این بار به سراغ بهروزکمالوندی، معاون بین‌الملل و سخنگوی سازمان انرژی اتمی رفته است.اگر بخواهید در سالگرد توافق هسته‌ای مهم‌ترین دستاورد برجام را نام ببرید، به چه موضوعی اشاره می‌کنید؟

اگرچه یک سال از برجام سپری شده ولی ۶ ماه از مرحله اجرای آن گذشته است و هنوز برای گزارش سالانه قدری زود است، چون ما ۶ ماه زمینه ‌سازی فراهم می‌کردیم برای روز اجرا؛ اگر بخواهیم یک گزارش سالانه بدهیم باید ۶ ماه دیگر بدهیم ولی از یک سال پیش تاکنون و آنچه که اتفاق افتاده است ما اگر دسته­ بندی کنیم، یک‌سری مسایل اقتصادی، یک‌سری مسایل سیاسی و یک‌سری مسایل فنی است.

در حوزه مسایل سیاسی و اقتصادی من خیلی ورود نمی‌کنم ولی به دلیل تجربیات دیپلماتیک ده‌ها ساله‌ای که داشتم می‌گویم ما به لحاظ سیاسی به بن‌بست رسیده بودیم و باید یک راهی پیدا می‌کردیم تا بتوانیم تعاملاتمان را در حوزه سیاسی با دنیا گسترده کنیم و برای یک کشوری با ظرفیت‌های فراوان مانند جمهوری اسلامی ایران این امر لازم است. در این مقطع تاریخی که مقطع تأثیرگذاری چه در سطح منطقه و چه در سطح دنیا است اگر کشورمان مسایل سیاسی‌اش را حل نمی‌‌کرد و در انزوا بود، مشکلاتش هم قطعاً بیش‌تر بود.

در حوزه اقتصادی و تحریم‌‌ها درست است که بعضی از مسایل و مشکلات حوزه بانکی در بانک‌های بزرگ همچنان پابرجاست ولی خلل و فرج زیادی در آن ایجاد شده به‌طوری که در بین این موانع فضای تنفسی برای ما ایجاد شده است، یعنی چیزی که جلوی تنفس ما را گرفته بود الان اگر نگوییم برداشته نشده است ولی سوراخ‌‌های زیادی ایجاد شده که راه تنفس ما را باز کرده است.

مادامی که سایه تحریم‌های اولیه باقی باشد و رفع نشود ما نمی‌توانیم از خیلی از آثار برجام و رفع تحریم‌های هسته‌ای آن طور که باید استفاده کنیم؛ سؤال این‌جاست که اگر آیا تیم مذاکره کننده ما از این همه تأثیرگذاری تحریم‌های اولیه مطلع بود؟

تا آن‌جایی که من اطلاع دارم و در جلسات متعددی بودم و بسیاری از جلسات در شورای امنیت برگزار می‌شد و در جریان بودم می‌دانستیم مشکلات چیست و می‌دانستیم تحریم‌های اولیه برداشته نمی‌شود، دولت آمریکا می‌‌گفت رفع این تحریم‌‌ها در اختیار ما نیست و همان اول این مسأله کنار گذاشته شد. به این دلیل که موضوع مذاکره نبود طرف مقابل می‌‌گفت ما اصلاً اختیار این مسأله را نداریم که آن را بررسی کنیم و باید موضوع در کنگره مطرح شود.

اما یک‌سری مسایل وجود داشت که خود این‌ها هم‌ ارزشش بالاست یعنی درست است که در تحریم‌های اولیه اجازه استفاده از دلار را نمی‌دهند یعنی معامله‌ای که با دلار باشد مشکل دارد. ولی به صورت یورو و در بعضی ارز‌ها مشکلی وجود ندارد و می‌شود یک‌سری معاملات را انجام داد یعنی همه موانع برداشته نمی‌شود ولی یک بخش مهمی از آن را برمی‌دارید.

من ایرادی که به منتقدین می‌‌گیرم این است که می‌گویم شما با دولت مخالفید درست ولی با ملت و منافع ملی که مخالف نیستید، طوری حرف نزنید که موجب ترساندن کسانی شود که می‌خواهند سرمایه‌گذاری کنند، بنابراین در کل می‌توانم بگویم به آن اهدافی که درنظر داشتیم تقریباً رسیده‌‌ایم.

تا چه اندازه به این اهداف دست یافتیم؟

حالا این‌که چند درصد رسیدیم، در مسیر مذاکرات فرض کنید اگر ۷ هزار سانتریفیوژ کار می‌کردند بهتر بود ولی با ۵ هزار سانتریفیوژ موافقت شد و آن جا به توافق رسیدیم و این طور نبود که دوستانی که رفتند و مذاکره کردند دوست نداشتند ۱۰ هزار سانتریفیوژ باشد و فقط آن آقای منتقد دوست داشته است!

آن آقای منتقد اگر خودش می‌رفت مذاکره می‌کرد شاید می‌فهمید مذاکره یعنی چه. بعد از مذاکرات هم طرف مقابل دوست ندارد همه موانع رفع شود و از سرمایه‌گذاران استقبال نمی‌کند که به کشور ما بیایند و سعی می‌کند به نحوی مانع شود.

البته در برجام آمده که این‌ها خلاف روح برجام است و بله مواردی آن‌ها خلاف برجام عمل کرده‌اند و این می‌شود مبنایی برای کارهای بعدی آن‌ها و این‌ها آزمایشی است و جمهوری اسلامی ایران الان اگر بخواهد به عقب برگردد مشکلی ندارد.

 طبق برجام باید نقض فاحشی صورت گیرد تا برجام ملغی شود نه هر نقضی، ما الان اگر به نظر هیأت عالی نظارت بر اجرای برجام بخواهیم به عقب برگردیم این زمان بازگشت ما چقدر خواهد بود؟

اگر هدف ما ترساندن آن‌ها باشد یک ماه تا یک ماه و نیم، چون آمریکا به دنیا گفته است ایران با این ظرفیت ۹ هزار سانتریفیوژ و این مقدار موادی که جمع می‌کند در یک سال می‌تواند به بمب برسد و ما در طی یک ماه و نیم تعداد سانتریفیوژ‌ها و موادمان را می‌توانیم افزایش دهیم و نه در یک سال و در چند ماه می‌توانیم به آن میزانی برسیم که آمریکا از آن می‌ترسد، اگر بخواهیم فقط آن‌ها را بترسانیم ولی اگر بخواهیم برسانیم به یک میزانی از غنی‌سازی که خیلی بالا باشد ما یک سال و نیم که حضرت آقا هم به آن اشاره کردند که براساس گزارش‌ها صددرصدی سازمان است، یعنی ما گزارشی به آقا نمی‌دهیم که بگوییم ۹۹ درصد، آن چیزی که صددرصد است و بتوانیم صددرصد عمل کنیم، را در گزارش ارایه می‌کنیم.

پس ما می‌توانیم در یک سال و نیم به ۱۰۰ هزار سو برسانیم و البته در همین یک سال و نیم می‌توانیم خیلی کار‌ها انجام دهیم. به‌طور مثال همان قلب راکتور قبلی را چون نقشه‌‌هایش را داریم یک بار هم ساخته‌ایم آن دوره یا ۴ یا ۵ سال طول کشید چون باید آن را طراحی می‌کردیم، نقشه آن را می‌کشیدیم و زیرساخت درست می‌کردیم برای تولید آن و الان نقشه و زیرساخت را داریم و فقط باید تصمیم بگیریم.

همان قلب را اگر بخواهیم مجدداً بسازیم در همین یک سال و نیم که ظرفیت غنی‌سازی را اضافه می‌کنیم می‌توانیم آن را هم بسازیم.

در صورت لغو برجام این موضوع به ضرر کدام طرف خواهد بود؟

هم به ضرر آن‌هاست و هم به ضرر ما، اینگونه نیست که یکی ضرر ببیند بالاخره طرف مقابل هم تمام توان و ظرفیت‌‌هایش را بسیج می‌کند. اما مهم این است که طرف مقابل هم می‌داند ظرفیت ما کم نیست. مهم این است که برای او هزینه بالایی دارد، هم هزینه فنی دارد، هم هزینه حقوقی و هم هزینه سیاسی و این‌ها را هم می‌داند و به نظر من مجبور است چند بار این موضوع را برای خودش ارزیابی کند و این طور نیست که ندانسته تصمیم بگیرد.

من قبلاً هم گفته‌ام در حوزه فنی آن‌ها فکر می‌‌کردند ما به آن ریتمی که داشتیم در ۳، ۴ سال آینده مثلاً به ۴۰ هزار سو  می‌رسیدیم ولی ما چیزی که گفتیم، باعث حیرت و تعجب آن‌ها می‌شود، حالا یک قسمت آن را آقا صلاح دانستند و توضیح دادند و گفتند در یک سال و نیم به ۱۰۰ هزار سو می‌رسیم.

اگر ما بخواهیم فقط دهن یک عده منتقد را ببندیم در یکی دو سال می‌توانیم کار را تمام کنیم و می‌توانیم بگوییم همان نقشه و همان سوخت را بیاورید ولی می‌خواهیم یک کار بزرگ برای کشور باشد و آن دوستانی که این گونه انتقادات را مطرح می‌کنند یا از روی نادانی و یا خدایی نکرده از روی غرض است. ما چیزی برای پنهان کردن نداریم و ما با مردم صادقانه صحبت می‌کنیم و هر اشکالی باشد به آن‌ها می‌گوییم.

 

دکتر صالحی دانشمندی است که ۴۰ سال است تدریس می‌کند و دلیلی ندارد بخواهد دروغ بگوید، وقتی می‌گوید من تضمین می‌کنم که مشکل فنی نداریم، دیگر برخی افراد که نمی‌‌دانند «هـ» هسته‌‌ای را چگونه می‌نویسند، نباید بگویند آقای صالحی چرا قسم دروغ می‌خورید؟