جعل اسناد، پیامد اعطای جوایز صادراتی؟!

جعل اسناد، پیامد اعطای جوایز صادراتی؟!

صادرات تأثیر مهمی بر توسعه اقتصادی کشور‌ها دارد و نقش سازنده و زیربنایی در جهت توسعه تولیدات داخلی و فرصت‌های شغلی در جامعه ایفا می‌کند. در این مسیر ارایه مشوق‌های صادراتی قدم بسیار ارزشمند و مثبتی تلقی می‌شود.

به گزارش صما، به عقیده فعالان بخش خصوصی، ارایه مشوق‌‌ها در گسترش صادرات فنی ‌و مهندسی نیز بسیار مؤثر است و جهش واقعی در صادرات ایجاد می‌کند. به‌طوری که براساس تاریخ صادرات خدمات فنی و مهندسی، این مشوق‌‌ها در راستای توسعه صادرات فنی ‌و مهندسی ایران بسیار مؤثر بوده است. به گونه‌ای که از سال ۱۳۸۱ با تصویب جایزه صادراتی و اعطای آن، شیب رشد صادرات خدمات فنی‌ و مهندسی کشور از ۱۲ درصد قبل از سال ۸۱، تبدیل به ۴۵ درصد در بعد از آن سال شد.

اخیراً هم دولت با ابلاغ بسته مشوق‌ صادراتی، در تلاش برای حمایت از این بخش بوده و صرف نظر از این‌که اجرای این بسته تشویقی تا چه اندازه اثرگذار خواهد بود، تلاش می‌کند تا در جهت توسعه صادرات گام ‌بردارد. اما سؤال این است که اعطای جوایز صادراتی تا چه اندازه در این مسیر مفید خواهد بود؟

مخالفت با اعطای مشوق مالی به صادرکنندگان

در همین رابطه دبیر کل کانون سراسری انجمن‌های شرکت‌های حمل ‌و نقل بین‌المللی، با تأکید بر این‌که صادرات باید برای ما یک اصل باشد، به فواید آن برای کشور اشاره کرد و گفت: با این حال چندان با اعطای مشوق و جایزه مالی به صادرکنندگان موافق نیستم، اما اقدام مهم این است که صادرکنندگان بتوانند کالای خود را سریع‌تر و به موقع صادر کنند و موانع موجود در مسیر صادرات هرچه زودتر برای آن‌‌ها برطرف شود.

غلامحسین‌امیری در گفت‌و‌گو با ‌صما‌ با بیان این مطلب افزود: درواقع ارایه پول مشکلی را حل نمی‌کند و حتی ممکن است افراد به دنبال مسایل دیگری مثل جعل اسناد بروند که آن هم مشکلات خاص خود را دارد.

وی افزود: باید تلاش کنیم تا مسایلی نظیر تسهیلات بانکی را برای آن‌‌ها هموار و اصلاح کنیم و هرچه این مسیر برای صادرکننده‌ها هموارتر شود، بهتر خواهد بود تا این‌که بخواهیم مشوق مالی ارایه کنیم.

امیری با بیان این‌که از دوران قدیم یعنی دوره هخامنشیان برای صادرات کشور ارزش خاصی قائل بوده‌اند و آن را در اولویت قرار می‌دادند، تأکید کرد: در مقطع فعلی نیز بایستی با برقرار کردن تسهیلات، اقدامات لازم را انجام دهیم.

لزوم اعطای هوشمندانه مشوق‌های صادراتی

اما این در حالی است که دبیرکل فدراسیون صادرات انرژی و صنایع وابسته ایران، در این زمینه نظر متفاوتی دارد.

حمیدرضاصالحی در گفت‌و‌گو با ‌صما‌ با تأکید بر این‌که اعطای مشوق‌های صادراتی باید به صورت هوشمندانه انجام شود، گفت: یعنی اگر کالایی ارزش‌افزوده بیش‌تری دارد و صادرات آن می‌تواند در زمینه ارزآوری بیش‌تر برای کشور مؤثر باشد، بهتر است که مشوق بیش‌تری متناسب با میزان ارزش‌افزوده‌ای که در داخل تولید می‌کند، به آن اختصاص یابد.

وی با ارایه مثالی افزود: برای نمونه اگر کالایی فقط ۲۰ درصد ارزش‌افزوده ایجاد می‌کند، از مشوق‌های اختصاص یافته بایستی ۲۰ درصد به وی اختصاص یابد، اما برای کالایی که تا ۸۰ درصد ارزش افزوده تولید می‌کند، باید حتی تا صددرصد مشوق‌ برای آن در نظر گرفته شود. مثلاً کالایی نظیر مس یا آلومینیم را که مستقیماً از معدن استخراج می‌شود، می‌توان با ایجاد کارخانه و اشتغال‌زایی در کشور به کالاهای دیگری مثل ترانسفورماتور، شیرآلات و کابل تبدیل و سپس صادر کرد. این مباحث نشان می‌دهد که باید در بحث مشوق‌‌ها به اهمیت ارزش افزوده برای صادرات توجه داشته باشیم.

صالحی با بیان این‌که مشوق‌های صادراتی می‌تواند کمک به‌سزایی بر توسعه صادرات بکند، تصریح ‌کرد: متأسفانه رقمی که در ایران برای مشوق‌های صادراتی اختصاص داده می‌شود، چندان برای حضور شرکت‌ها در بازارهای صادراتی جبران‌کننده‌ نیست و باید حضور شرکت‌های قوی صادراتی را با مشوق‌های بیش‌تری در خارج از کشور تقویت کنیم.

نایب رییس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی افزود: چه بسا اگر شرکت‌های صادراتی قدرتمندی را تعریف کنیم که در مقوله صادرات حرفه‌ای نقش داشته باشند و مورد حمایت قرار گیرند، شاید این حرکت منجر به هدفمند شدن مشوق‌های صادراتی شود.

وی افزود: البته مشوق‌های صادراتی باید بیش‌تر به شرکت‌هایی اعطا شود که در خارج از کشور کار و پروژه می‌گیرند و نه شرکت‌هایی که در داخل کشور کار می‌کنند.

صالحی همچنین در خصوص نقش اعطای جوایز صادراتی در بخش صادرات خدمات فنی ‌و مهندسی گفت: در حالتی که پروژه‌ای مثل ساختمان یا نیروگاه در خارج از کشور اجرا می‌شود، اگر کارفرما یا پیمانکار پروژه، کالا‌ها و مصالح لازم را نیز از ایران ببرد، چنین پیمانکاری بایستی از حداکثر ارزش افزوده بهره ببرد.

وی ادامه ‌داد: ولی وقتی یک پیمانکار کالا‌ها را از کشورهای دیگر می‌برد، طبیعتاً باید مشوق‌های کم‌تری دریافت کند و در صورتی که نیرو‌ها و مصالح را از ایران همراه ببرد، شایسته است که مشوق بیش‌تری بگیرد تا ترغیب به ادامه فعالیت شود.

 

صالحی تأکید ‌کرد: باید از مشوق‌های صادراتی به نحو احسن استفاده کنیم تا بتوانیم در راستای تحقق اقتصادی مقاومتی که در آن تولید صادرات‌محور و تولید درون‌زای برون‌گرا مطرح است، صادرات قدرتمندی داشته باشیم.