اصفهان در چنگال بحران فرونشست هرچند هم‌اکنون بیش از ۶۰۰ دشت کشور به‌دلیل برداشت‌های بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی درگیر فرونشست شده است و زلزله خاموش دشت‌های تهران، البرز، قزوین، مرودشت فارس، رفسنجان، دشت پیرامون شهر مشهد، میناب و همدان را تهدید می‌کند اما مدیرکل دفتر بررسی مخاطرات زمین‌شناسی و زیست‌محیطی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور […]
اصفهان در چنگال بحران فرونشست
هرچند هم‌اکنون بیش از ۶۰۰ دشت کشور به‌دلیل برداشت‌های بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی درگیر فرونشست شده است و زلزله خاموش دشت‌های تهران، البرز، قزوین، مرودشت فارس، رفسنجان، دشت پیرامون شهر مشهد، میناب و همدان را تهدید می‌کند اما مدیرکل دفتر بررسی مخاطرات زمین‌شناسی و زیست‌محیطی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور شهریور سال‌جاری در اظهارنظری اصفهان را پرمخاطره‌ترین منطقه و نماد فرونشست کشور نامید. به گزارش مناقصه‌مزایده به نقل از سازمان زمین‌شناسی، به گفته رضا شهبازی؛ با توجه به اینکه اصفهان محل اتصال شاهراه‌های حیاتی مانند راه و خط‌آهن، خطوط نفت و زیرساخت‌های حیاتی و ملی بوده و جمعیت بسیاری در آن متمرکز است از این‌رو این شهر موقعیت خطرناکی به لحاظ فرونشست دارد. وی می‌افزاید: نرخ فرونشست در دشت اصفهان به عنوان یک مؤلفه بالاست، اما وقتی با سایر مؤلفه‌ها بررسی می‌شود خطر فرونشست را بیشتر می‌کند چراکه این پدیده در مناطق مسکونی، جمعیتی و جاده‌ها که زیرساخت و امکانات وجود دارد و سازه‌های حساسی مانند نیروگاه و فرودگاه احداث شده، رخ داده است. مدیرکل دفتر بررسی مخاطرات زمین‌شناسی و زیست‌محیطی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور به موقعیت زمین‌شناسی خاص و اقلیم خشک و نیمه خشک اصفهان اشاره می‌کند و می‌گوید: دشت اصفهان چشم‌انداز خوبی به لحاظ تغذیه آبخوان‌ها ندارد زیرا زاینده‌رود به عنوان عامل تغذیه آبخوان‌ها خشک است و این شرایط دشت‌های اصلی استان اصفهان را با چالش فرونشست روبه‌رو کرده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد دشت‌های پیرامون منطقه که از زاینده‌رود تغذیه می‌کرد و همچنین شهرهای دامنه، اردستان، کاشان و ورزنه بسیار متأثر از فرونشست است. وی با بیان اینکه فرونشست باعث فشردگی سفره‌های آب زیرزمینی می‌شود و این فشردگی به دلیل نبود توازن بین برداشت از آبخوان و تغذیه آن اتفاق می‌افتد، خاطرنشان می‌کند: برداشت بی‌رویه در بالادست زاینده‌رود این حوضه را از حالت تعادل بلندمدت خارج کرده است؛ به بیان دیگر زاینده‌رود در گذشته دشت پایین دست خود را تغذیه می‌کرده است اما اکنون در بالادست آن بیش از حد ظرفیت برداشت می‌شود. از سوی دیگر آبی که پشت سد نگهداری می‌کنند برای تأمین شرب، کشاورزی و صنعت است و بهره‌برداری و برداشت از چاه‌های مجاز و غیرمجاز افزایش یافته است این در حالی است که حجم و مدت زمان پمپاژها بر وضعیت حوضه اثرگذار است. مدیرکل دفتر بررسی مخاطرات زمین‌شناسی و زیست‌محیطی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور با اشاره به اینکه فرونشست زمین در اصفهان از دهه۴۰ آغاز شده، اما از دهه۸۰ به‌عنوان مخاطره خود را نشان داده، می‌افزاید: دشت کاشان-اردستان که رودخانه دائمی‌نداشته به بارش وابسته بوده است در حالی که کشور در مدت یک دوره ۲۰ساله از ۱۳۷۷ تا ۱۳۹۷ که خشکسالی را تجربه کرد، بارش‌ها کمتر از میانگین بوده و همزمان با آن جمعیت افزایش یافته و فشار برای تخلیه منابع نیز به گونه‌ای نامتوازن بوده؛ در همین بازه‌زمانی فرونشست را به صورت عمده در سطح کشور شاهد هستیم. از سوی دیگر الگوهای بارشی نیز در سال‌های اخیر از برف به باران تغییر کرده و مجموع این عوامل سبب می‌شود ورودی منابع آب زیرزمینی مطلوب نباشد و در نتیجه بیلان آبخوان‌ها برای دو دهه منفی بوده است. کارشناسان یکی از بهترین برنامه‌ها برای کنترل پدیده فرونشست را طرح احیاء و تعادل‌بخشی وزارت نیرو می‌دانند که اگر این طرح به درستی و با جدیت و ممارست اجراء شود، نتیجه‌بخش خواهد بود. بر پایه آمار موجود با اجرای طرح احیاء و تعادل‌بخشی منابع آب زیرزمینی از سال ۱۳۸۴ تاکنون شش هزار و ۹۳۰ حلقه چاه غیرمجاز نیز با حکم قضایی در سطح استان مسدود شده که مسدود کردن این تعداد حلقه چاه به صرفه‌جویی ۲۱۷ میلیون مترمکعب آب در آبخوان دشت اصفهان کمک کرده است. همچنین مجوز برداشت حدود ۱۴هزار و ۵۰۰ حلقه چاه مجاز نیز از سال ۱۳۹۵ تاکنون اصلاح و تعدیل شده است.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.