قیمت‌گذاری شورای‌رقابت و بورس مشکلات صنعت خودرو را عمیق‌تر می‌کند

قیمت‌گذاری شورای‌رقابت و بورس مشکلات صنعت خودرو را عمیق‌تر می‌کند با توجه به نزدیک شدن به پایان سال و حجم مطالبات بسیار سنگین قطعه‌سازان از خودروسازها که حدود ۱۰ هزار میلیاردتومان معوقات برای مدت زمان بیش از چهار ماه است، قطعه‌سازان در وضعیت بسیار نامطلوبی قرار گرفته‌اند و معیشت کارگران و کارکنان واحدهای قطعه‌سازی در […]

قیمت‌گذاری شورای‌رقابت و بورس مشکلات صنعت خودرو را عمیق‌تر می‌کند

با توجه به نزدیک شدن به پایان سال و حجم مطالبات بسیار سنگین قطعه‌سازان از خودروسازها که حدود ۱۰ هزار میلیاردتومان معوقات برای مدت زمان بیش از چهار ماه است، قطعه‌سازان در وضعیت بسیار نامطلوبی قرار گرفته‌اند و معیشت کارگران و کارکنان واحدهای قطعه‌سازی در ماه پایانی سال و شب عید در تنگنا گرفتار آمده است. علت کمبود نقدینگی در صنعت خودرو ناشی از ضرر و زیان این صنعت است که بالغ بر ۴۳ هزار میلیاردتومان برآورد شده است. دلیل این زیان هنگفت نیز فروش خودرو با قیمت دستوری است؛ متأسفانه به‌رغم افزایش نهاده‌های ورودی مانند نرخ ارز، قیمت فولاد، آلومینیوم، مس، مواد پتروشیمی، حقوق و دستمزد و هزینه‌های سربار، رشد متناسب در قیمت‌ خودرو لحاظ نشده است. قیمت دستوری باعث شده است رانتی بالغ بر ۱۰۰ هزار میلیاردتومان ناشی از مابه‌التفاوت نرخ کارخانه و نرخ بازار وجود دارد که باعث هجوم میلیونی افراد برای خرید خودرو شده است، چرا که در حال‌حاضر برای هر خودرو به‌طور متوسط بین ۵۰ تا ۲۵۰ میلیون تومان اختلاف قیمت کارخانه و بازار وجود دارد. جالب توجه این که اخیراً شرکت زامیاد با توجه به تیراژ کم، موفق به قیمت‌گذاری و ارائه مستقیم خودرو به مشتریان شد و با توجه به اینکه اختلاف چندانی بین قیمت کارخانه و بازار وجود نداشت، هجوم خریداران از بین رفت و حتی برای فروش محصول پس از اعلام تا یک هفته ظرفیت به‌طور کامل تکمیل نشد. این تجربه ساده نشان می‌دهد اگر قیمت واقعی باشد، مشتری واقعی برای خرید مراجعه می‌کند و رانت موجود کنونی از بین ‌می‌رود. نیاز صنعت خودرو برای جهش‌تولید ۵۰ درصدی حدود ۲۷ هزار میلیاردتومان برآورد شده که از این مقدار پنج هزار میلیارد به صورت وام و ۱۱۰ هزارمیلیارد به صورت اوراق گام قرار است در اختیار خودروسازان قرار گیرد و منبعی برای کسری ۱۲هزار میلیاردتومانی مابقی مشخص نشده است. مشکل تأمین مواداولیه داخلی به‌خصوص ورق‌های فولادی، به‌رغم رشد ۱۵۰ درصدی نسبت به سال گذشته هم‌چنان با مشکل روبه‌روست و مجدداً منتهی به بررسی ادارات صنایع استانی براساس صورت‌های مالی شده و بعضاً نیاز واحدها به یک‌چهارم تقلیل پیدا کرده است. پیشنهاد ‌می‌شود نیاز واحدها براساس پروانه تأمین و هرگونه صورت‌حسابی از نحوه مصرف مور نیاز باشد و در دوره‌های سه ماهه یا شش ماهه اخذ شود و عطف به ماسبق نشود. مشکل تأمین مواد اولیه و قطعات نیمه‌ساخته خارجی که تخصیص ارز و ثبت‌سفارش برای آن زمان‌بر بوده و پیشنهاد برای واردات بخشی از آن به صورت واردات بدون انتقال ارز با مخالفت بانک‌مرکزی مواجه است، البته اخیراً مجوز واردات در مقابل صادرات صادر شده که این امر می‌تواند کارگشا باشد و البته با توجه به افزایش بی‌رویه قیمت مواداولیه و نرخ ارز نیاز به تعدیل فوری قیمت قطعات لازم است که البته کاری بسیار زمان‌بر و طولانی است. همچنین سیاست‌ها و برنامه‌هایی که برای داخلی‌سازی قطعات خودرو در دست اجراست موجب اطمینان‌خاطر قطعه‌سازان نشده و این نگرانی وجود دارد که با احیای برجام و رفع تحریم‌ها، مجدد واردات قطعات با نرخ ارز سرکوب شده صورت بگیرد و قطعه‌سازی داخلی دچار مشکلات بیشتری شود. لازم است؛ جهت بهبود شرایط و جلوگیری از زیان خودروسازان و پرداخت مطالبات قطعه‌سازان، تعیین قیمت خودرو توسط خودروسازان با نظارت وزارت صمت صورت پذیرد و از سایر روش‌ها مانند قیمت‌گذاری توسط شورای‌رقابت یا ارائه در بورس که مشکلات را بیشتر می‌کند، اجتناب شود.

 

محمدرضا نجفی‌منش؛ رئیس کمیسیون «بهبود محیط کسب‌وکار و رفع موانع تولید» اتاق تهران