وزیر نفت پیشین عربستان درگذشت

 وزیر نفت پیشین عربستان درگذشت  احمد زکی‌یمانی؛ وزیر نفت، پیشین عربستان‌سعودی ساعتی پیش در لندن درگذشت. به گزارش شانا به نقل از رویترز، روزنامه عربستانی عکاظ اعلام کرد که احمد زکی‌یمانی؛ وزیر پیشین نفت عربستان، در سن ۹۰ سالگی در لندن درگذشت. براساس گزارش این روزنامه، زکی‌یمانی در شهر مکه به خاک سپرده می‌شود. زکی‌یمانی؛ […]

 وزیر نفت پیشین عربستان درگذشت

 احمد زکی‌یمانی؛ وزیر نفت، پیشین عربستان‌سعودی ساعتی پیش در لندن درگذشت. به گزارش شانا به نقل از رویترز، روزنامه عربستانی عکاظ اعلام کرد که احمد زکی‌یمانی؛ وزیر پیشین نفت عربستان، در سن ۹۰ سالگی در لندن درگذشت. براساس گزارش این روزنامه، زکی‌یمانی در شهر مکه به خاک سپرده می‌شود. زکی‌یمانی؛ تا اواسط دهه ۱۹۸۰ میلادی و بیش از دو دهه سکان هدایت وزارت نفت عربستان را به‌عهده داشت. وی یکی از تأثیرگذارترین وزیران نفت عربستان بود که از اوایل دهه ۱۹۶۰ میلادی تا سال ۱۹۸۶ این سمت را در اختیار داشت. در این سال‌ها، وی نماینده چهار پادشاه سعودی در سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) بود و به رفع تحریم نفتی اعراب علیه رژیمصهیونیستی (بحران نفتی سال ۱۹۷۳ میلادی) در سال ۱۹۷۳ کمک کرد. وی در سال ۱۹۸۹ مرکز مطالعات جهانی انرژی را در لندن تأسیس کرد، این مرکز محفلی برای گردهمایی وزیران نفت و انرژی نفت، مدیران شرکت‌های نفتی و نمایندگان دولت‌ها و مصرف‌کنندگان نفت به‌شمار می‌آید. یمانی؛ در دهه ۱۹۹۰ به‌عنوان مدیر اتاق فکر «مرکز مطالعات جهانی انرژی» بیشتر وقت خود را در لندن گذراند و به‌عنوان مفسر و مشاور در زمینه سیاست‌های جهانی نفت به کار خود ادامه داد. خلاصه‌ای از زندگینامه و سوابق کاری احمد زکی‌یمانی به قلم مونا مشهدی‌رجبی به شرح زیر است: احمد زکی‌یمانی؛ سیاستمدار عربستانی، در فاصله سال‌های ۱۹۶۲ تا ۱۹۸۶ به‌عنوان وزیر نفت این کشور فعالیت می‌کرد و ۲۵ سال همه‌کاره سازمان کشورهای صادرکننده نفت بود. وی که مدرک تحصیلی خود را در رشته حقوق از دانشکده حقوق دانشگاه نیویورک، دانشکده حقوق‌هاروارد و دانشگاه اکستر-در مقاطع لیسانس تا دکترا- دریافت کرده بود، پس از بازگشت به عربستان به‌سرعت جذب دولت و به یکی از مشاوران ارشد دولت عربستان بدل شد. وی را یکی از مهم‌ترین افراد در شکل‌گیری شرکت ملی نفت عربستان و سازمان کشورهای صادرکننده نفت در دنیا می‌دانستند و آکسفورد از او به نام «مرد تاریخ ساز در صنعت نفت» نام برده بود. دانشگاه آکسفورد در بخش بیوگرافی افراد مطرح در حوزه انرژی، نام احمد زکی‌یمانی را ثبت کرده است، طبق اطلاعات این دانشگاه، زکی‌یمانی؛ معمار سیاست‌های اصلی انرژی در عربستان و خاورمیانه است و یکی از تأثیرگذارترین سخنگوهای نفتی این کشور در طول تاریخ به شمار می‌آید. مهارت وی در سخنوری و فن مذاکره به اندازه‌ای بالا بود که هنری کیسینجر در کتاب خاطرات خود درباره‌اش نوشته است: «قرار گرفتن در مقابل زکی‌یمانی به معنای شکست در مقابل فن و قدرت مذاکره اوست، زکی‌یمانی همیشه می‌توانست طرف مقابل خود را در مذاکرات مغلوب کند و آن‌ها را به همراهی با سیاست‌های خود وا دارد.» در سال ۱۹۶۲ سازمان مواد معدنی و نفت یا به اختصار پترومین در عربستان راه‌اندازی شد که از ابتدا با هدف تبدیل به شرکت ملی نفت بود، طرح اولیه ایجاد این شرکت ازسوی زکی‌یمانی و با توجه به ضرورت سرمایه‌گذاری روی این صنایع و کسب درآمد بیشتر از صنعت نفت ارائه داده شد. در کتاب «اوپک: ۲۰سال و بیشتر» که در سال ۱۹۸۲ میلادی منتشر شد درباره نقش زکی‌یمانی در شکل‌گیری این سازمان آمده است: «زکی‌یمانی نقشی مهم در توسعه دیدگاه شکل‌گیری اوپک داشت. وی در سال ۱۹۶۷ و در سال‌هایی که جنگ اعراب و اسرائیل رخ داده بود در مخالفت با استفاده از ابزار تحریم نفتی اعراب صحبت کرده بود. تحریم نفتی سال ۱۹۶۷ تأثیرگذار نبود ولی تجربه‌ای در اختیار زکی‌یمانی قرار داد که از نظر او منافع سیاسی ایجاد سازمان کشورهای صادرکننده نفتی عربی را به تصویر می‌کشید.در همین زمان بود که او به عنوان یکی از پیشگامان شکل‌گیری این سازمان در سال ۱۹۶۸ بود و در این سال سازمانی به نامسازمان کشورهای عربی صادرکننده نفت (OAPEC) را تأسیس کرد. اعضای این سازمان کشورهای عربستان، کویت و لیبی بودند و در سال ۱۹۷۰ عراق و سوریه و مصر هم به سازمان اضافه شدند. ایده ایجاد شرکت ملی نفت عربستان و سازمان کشورهای عرب صادرکننده نفت، زکی‌یمانی را برای همیشه در تاریخ عربستان ماندگار کرد اما در زمانی که تحریم نفتی سال ۱۹۷۳ اتفاق افتاد، اوپک به‌عنوان سازمانی که کشورهای نفت‌خیز غیرعربی هم عضوش بودند، شکل گرفت و سپس تحولاتی که در جریان گروگان‌گیری شماری از وزیران نفت عضو اوپک در نشست برگزار شده در وین رخ داد، نامش را برای همیشه در تاریخ صنعت نفت دنیا ثبت کرد. نام یمانی به‌عنوان بخشی از تاریخ سیاستگذاری‌های مهم نفتی و تاریخ صنعت نفت دنیا باقی می‌ماند.