استایرن؛ عامل خاموش سرطان

استایرن؛ عامل خاموش سرطان محققان کشور در یک بررسی علمی، میزان و نقش بخارات یک ماده شیمیایی خطرناک به نام استایرن را در محیط‌های کاری صنایع پتروشیمی‌ارزیابی کرده و توصیه‌هایی برای سلامت کارکنان چنین واحدهایی ارائه داده‌اند. به گزارش ایسنا، به دنبال رشد صنایع در دهه‌های اخیر، کیفیت هوای محیط‌های شغلی یکی از دغدغه‌های اصلی […]

استایرن؛ عامل خاموش سرطان

محققان کشور در یک بررسی علمی، میزان و نقش بخارات یک ماده شیمیایی خطرناک به نام استایرن را در محیط‌های کاری صنایع پتروشیمی‌ارزیابی کرده و توصیه‌هایی برای سلامت کارکنان چنین واحدهایی ارائه داده‌اند. به گزارش ایسنا، به دنبال رشد صنایع در دهه‌های اخیر، کیفیت هوای محیط‌های شغلی یکی از دغدغه‌های اصلی بوده است. کاهش کیفیت هوای محیط کاری به خاطر وجود مواد شیمیایی در هوا اثبات شده است. یکی از دسته‌های گسترده موادشیمیایی ترکیبات آلی فرار یا VOC‌ها هستند که در مقادیر زیاد در صنایع مختلف موادشیمیایی وجود دارند. مواجهه با موادشیمیایی آلی فرار می‌تواند گستره وسیعی از اثرات حاد و مزمن بر سلامتی شامل تداخلات سیستم عصبی و آسم را در پی داشته باشد. طبق گزارش‌ها و آمارهای سازمان جهانی بهداشت، حدود چهارمیلیون نفر از مردم جهان با صنایع شیمیایی درگیر هستند و هرسال یک میلیون نفر به خاطر مواجهه ناایمن با این مواد، بیمار شده یا جان خود را از دست می‌دهند. ماده شیمیایی «استایرن» به گفته متخصصان ازجمله این موادشیمیایی آلی است و لزوم پرداختن به آن زمانی اهمیت خود را نشان می‌دهد که به کاربرد گسترده این ماده پی برده شود. این ماده در صنایع پلاستیک‌سازی، لاستیک‌سازی، رزین پلی‌استر، فایبرگلاس، صنعت اسباب‌بازی و وسایل منزل کاربرد دارد. استایرن یک هیدروکربن آروماتیک مشتق شده از بنزن است که بی‌رنگ و چرب با بوی شیرین است و به‌راحتی بخار می‌شود. از جمله نام‌های تجاری استایرن می‌توان به وینیل بنزن، فنیل اتیلن، سینامن، دیارکس، استیروپول، آنامن و استیرلن اشاره کرد. قرار گرفتن در معرض استایرن باعث ایجاد اثرات سمی‌شامل تغییراتی در سیستم اعصاب مرکزی همچون خواب‌آلودگی، سردرد و عدم تعادل و همچنین تحریک پوست و دستگاه تنفسی و آسیب کبدی می‌شود. به‌منظور بررسی بیشتر حضور این ماده شیمیایی در محیط‌های کاری ایران، یک تیم پژوهشی شش‌نفره از دانشگاه علوم پزشکی تهران مطالعه‌ای را به انجام رسانده‌اند که در آن به ارزیابی میزان مواجهه شغلی با بخارات استایرن و تعیین سطح ریسک سلامتی ناشی از آن در کارکنان صنعت پتروشیمی‌پرداخته شده است. برای انجام این مطالعه ۱۵۰ نمونه فردی از ۵۰ نفر از کارکنان صنعت پتروشیمی‌گرفته شده و مورد تجزیه‌وتحلیل واقع شد و بعد از تعیین غلظت استایرن در نمونه‌ها، محققان با استفاده از استاندارد ارائه‌شده از سوی آژانس حفاظت محیطزیست آمریکا، ریسک اثرات سلامتی استایرن بر کارکنان شاغل در این صنعت را ارزیابی کردند. نتایج بررسی‌ها نشان داد که میزان ریسک سلامتی در کارکنان ذکرشده بالاتر از حدود مجاز بود و به همین دلیل لازم است علاوه بر تهویه‌های طبیعی، از تهویه‌های مصنوعی به‌ویژه تهویه موضعی در محل کار آنان استفاده شود. علی کریمی؛ محقق گروه مهندسی بهداشت حرفه‌ای دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران و همکارانش دراین‌باره گفته‌اند: «براساس نتایج، بیشترین میزان مواجهه با ماده شیمیایی و مضر استایرن در واحد تولید پلی‌بوتادین لاتکس یا PBL مشاهده شد. بنابراین پیش‌بینی بالاترین ریسک سرطان برای همین واحد بود. همچنین کمترین میزان مواجهه نیز در واحدهای درایر به دست آمد» به گفته آن‌ها، «نتیجه کلی این مطالعه نشان می‌دهد که ریسک سرطان‌زایی و ریسک غیرسرطان‌زایی استایرن در برخی از بخش‌های پتروشیمی‌مورد مطالعه به‌ویژه در بخش PBL، بالاتر از حدود اعلام‌شده از سوی آژانس حفاظت محیط‌زیست آمریکا بود». همچنین طبق این نتایج، ۲۲ درصد پرسنل مورد مطالعه این صنعت شامل میزان سرطان‌زایی قطعی می‌شدند که از سوی سازمان WHO ارائه شده بود. لذا به پیشنهاد کریمی‌و همکارانش، «جهت بهبود شرایط کاری و به‌عنوان یکی از بارزترین اقدامات برای کاهش مواجهه با بخارات استایرن، استفاده از تهویه مصنوعی به‌صورت موضعی در نقاط خاص ازجمله محل خروج ماده مذاب از دستگاه میکسر با توان مکش مناسب پیشنهاد می‌شود». این یافته‌های علمی‌پژوهشی که توجه به آن‌ها می‌تواند کارکنان صنایع پتروشیمی‌و سایر صنایع مشابه را از بیماری خوف انگیز سرطان برهاند، در نشریه «بهداشت و ایمنی کار» منتشر شده‌اند. این نشریه به‌صورت فصل‌نامه توسط انجمن علمی‌بهداشت کار ایران انتشار می‌یابد.