نتیجه قرارداد ۲۵ساله ایران و چین چه خواهد شد؟ در آستانه پنجاهمین سالگرد روابط دیپلماتیک تهران و پکن و در جریان سفر دو روزه «وانگ ای»؛ وزیر امورخارجه چین به تهران، سند جامع همکاری‌های ۲۵ ساله بین ایران و چین پس از رایزنی چندین ساله، به امضای مقامات دو کشور رسید و یکی از اتفاقات […]
نتیجه قرارداد ۲۵ساله ایران و چین چه خواهد شد؟
در آستانه پنجاهمین سالگرد روابط دیپلماتیک تهران و پکن و در جریان سفر دو روزه «وانگ ای»؛ وزیر امورخارجه چین به تهران، سند جامع همکاری‌های ۲۵ ساله بین ایران و چین پس از رایزنی چندین ساله، به امضای مقامات دو کشور رسید و یکی از اتفاقات مهم در عرصه سیاست خارجی ایران در سال۱۴۰۰ رقم خورد. به گزارش ایسنا، این سند بالادستی که ایران و چین به‌عنوان یک نقشه‌راه برای تحقق همکاری‌های جامع راهبردی بین دو کشور بر روی آن توافق کرده‌اند، عصر روز شنبه (هفتم فروردین‌ماه) به امضای وزیران امورخارجه دو کشور رسید.
روند مذاکرات بین مقامات تهران و پکن
همزمان با سفر رسمی«شی جین پینگ»؛ رئیس‌جمهور چین به ایران، در تاریخ سوم بهمن ۱۳۹۴، تهران و پکن با صدور بیانیه‌ای اعلام کردند که سطح روابط دو کشور را به مشارکت جامع راهبردی ارتقاء داده‌اند و براساس پیشنهاد طرف ایرانی به منظور تنظیم روابط بلندمدت با چین در بازه‌زمانی ۲۵ ساله و موافقت طرف چینی، دو کشور در بند(۶) بیانیه مذکور تمایل و آمادگی خود برای رایزنی و مذاکره جهت انعقاد سند همکاری بلندمدت اعلام کردند. در همین چارچوب براساس وظیفه‌ای که به دستگاه دیپلماسی کشور واگذار شد، وزارت امورخارجه در تعامل و همکاری نزدیک با سایر نهادهای کشوری و پس از برگزاری جلسات متعدد هماهنگی، نسبت به تهیه نسخه پیش‌نویس «برنامه همکاری جامع» اقدام کرد و نهایتاً پیش‌نویس این سند در جریان سفر رسمی‌ظریف به چین در شهریور ۱۳۹۸ به مقامات این کشور ارائه شد. مقامات چینی نیز در بهار ۱۳۹۹پس از انجام بررسی‌های لازم و مطالعه پیش‌نویس ارائه شده، نظر خود را در مورد پیش‌نویس پیشنهادی طرف ایرانی اعلام کردند. در ادامه کار، وزارت امورخارجه با همکاری نهادهای کشوری ضمن بررسی سند، فرآیندهای قانونی را طی کرد و هیأت دولت نیز در تاریخ سوم‌تیرماه ۱۳۹۹، مجوز رسمی‌آغاز مذاکرات و امضای برنامه همکاری جامع براساس منافع متقابل بلندمدت را به وزارت امورخارجه ارائه کرد. در مهرماه سال گذشته نیز در جریان سفر مجدد محمدجواد ظریف به چین، ایران نظرات اصلاحی و تکمیلی خود را در مورد این سند به اطلاع دولت پکن رساند. طرف چینی نیز در نیمه اسفندماه ۱۳۹۹، نظرات خود را در مورد سند مذکور به اطلاع وزارت امورخارجه ایران رساند.
این سند شامل چه مواردی است و چه منافعی برای ایران به همراه دارد؟
طبق اعلام مقامات تهران و پکن این سند را باید برنامه‌ای سیاسی-راهبردی، اقتصادی و فرهنگی دانست که سویه‌های همه‌جانبه روابط دو کشور در ابعاد مختلف سیاسی–راهبردی، اقتصادی و فرهنگی را در افقی بلندمدت دنبال می‌کند. یکی از مهم‌ترین ابعاد این سند، بُعد اقتصادی آن و گسترش روابط دو کشور در حوزه‌های مختلف تجاری، اقتصادی و بازرگانی است؛ چرا که دو کشور بر این موضوع تأکید دارند که ظرفیت‌های بالقوه موجود برای همکاری‌های اقتصادی فی‌مابین فراتر از وضعیت کنونی است و در این چارچوب در سند مذکور همکاری‌های دو کشور در حوزه‌های نفت، صنعت و معدن و حوزه‌های مرتبط با انرژی (نیرو، انرژی‌های تجدیدپذیر و…) مورد تأکید قرار گرفته است. از دیگر سو در راستای بهره‌برداری حداکثری از مزایای ژئوپلیتکی و ژئواکونومیک کشورمان، در این سند بر مشارکت مؤثر ایران در ایده «کمربند-راه» که چندین سال است، اجرای آن از سوی دولت پکن پیگیری می‌شود، مورد تأکید قرار گرفته است. براساس برخی از اخبار منتشر شده در رسانه‌ها، براساس سند مذکور چین واردکننده ثابت نفت از ایران خواهد بود، گرچه در حال‌حاضر نیز علی‌رغم تحریم‌ها و فشارهای آمریکا، پکن همچنان به خرید نفت ایران ادامه می‌دهد. همچنین براساس اخبار مذکور ارتقای همکاری‌های بانکی، مالی و بیمه‌ای و گشایش شعبات بانک‌های ایران و تأسیس بانک مشترک ایران و چین به ویژه ایجاد پیام‌رسان ملی میان دو کشور،کمک به ساخت خط‌آهن در نقاط مختلف کشور، افزایش صادرات فرآورده‌های نفتی به چین، کمک و سرمایه‌گذاری در حوزه زیرساخت‌های انرژی فسیلی، سرمایه‌گذاری در تقویت کریدورهای راهبردی که از ایران می‌گذرند، سرمایه‌گذاری برای توسعه تولید و صادرات انرژی از ایران به کشورهای منطقه، مشارکت در توسعه سواحل مکران، سرمایه‌گذاری برای تولید انرژی‌های پاک در مناطق کویری ایران و… از جمله بخش‌های مهم سند است. همچنین براساس اعلام سخنگوی وزارت امورخارجه در این سند محوریت خاصی برای گسترش همکاری‌های بخش‌های خصوصی دو کشور در نظر گرفته شده است.
علت مخالفت برخی از کشورهای غربی
در طی ماه‌های اخیر برخی از منتقدان این سند ادعا می‌کنند که در صورت اجرایی شدن سند همکاری‌های راهبردی ۲۵ ساله تهران و پکن، ایران به مستعمره چین تبدل خواهد شد در صورتی که به نظر می‌رسد این مسأله از همان هجمه‌های سیاسی و رسانه‌های غربی نشأت می‌گیرد، چراکه این سند به هیچ‌وجه منافعی برای این کشورها در پی ندارد و از دیگر سو امضاء و اجرایی شدن این سند، به تقویت و افزایش مناسبات ایران و چین کمک می‌کند و هم‌وزن هر کدام از طرفین به‌خصوص ایران را در صحنه‌های جهانی افزایش می‌دهد. از دیگر سو باید توجه داشت که این سند یک نقشه‌راه است که بعد از امضای سند مقامات دو کشور در بخش‌های مختلف باید در مورد جزییات آن و راهکار‌های اجرایی شدن مفاد آن در راستای تأمین منافع به بحث و رایزنی بپردازند. بنابراین برخی از اخبار منتشر شده مبنی بر واگذاری برخی از جزایر از جمله کیش از سوی ایران به چین از اساس بی‌اعتبار است.
تأکید ایران بر انعقاد قراردادهای مشابه با سایر کشورهای دوست
ایران در مدت اخیر بارها اعلام کرده است که علاقه‌مند است که چنین سندهای راهبری را با دیگر کشورهای شریک خود در صورت آمادگی طرف‌های مقابل به امضاء برساند؛ چرا که امضای این‌گونه سندها در صورت در نظر گرفتن منافع دو کشور می‌تواند در گسترش همکارها بین کشورها مؤثر باشد و روابط کشورها را از حالت روزمرگی خارج کند.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.