خنده سیاه پسته رفسنجان وضعیت صنعت تولید پسته که ارزآور‌ترین محصول کشاورزی درکشور محسوب می‌شود به دلیل خشکسالی در دشت‌های رفسنجان هرروز اسفناک‌تر می‌شود و حالا درختان پسته راهی کوره‌های تولید زغال می‌شوند. به گزارش مهر، صنعت پسته تا ۱۰ سال قبل یکی از بخش‌های اقتصادی انحصاری کشور در جهان بود اما از همان زمان […]
خنده سیاه پسته رفسنجان
وضعیت صنعت تولید پسته که ارزآور‌ترین محصول کشاورزی درکشور محسوب می‌شود به دلیل خشکسالی در دشت‌های رفسنجان هرروز اسفناک‌تر می‌شود و حالا درختان پسته راهی کوره‌های تولید زغال می‌شوند.
به گزارش مهر، صنعت پسته تا ۱۰ سال قبل یکی از بخش‌های اقتصادی انحصاری کشور در جهان بود اما از همان زمان با برنامه‌ریزی آمریکا برای تصاحب بازار پسته و خارج کردن انحصار این صنعت از دست ایرانیان، تولید این محصول در آمریکا سیر صعودی یافت و حالا پسته آمریکا تا پشت مرزهای کشور هم رسیده و در رقابت با پسته ایران پهلوبه‌پهلو می‌زند.
باغ‌های مرکز تحقیقات پسته خشک شد
دقیقاً از همان زمان نیز پسته ایران با چالشی جدی به نام کمبود آب مواجه شده و خشکسالی‌های پیاپی در دشت‌های ایران و به‌خصوص استان کرمان که ۷۰ درصد پسته ایران را تأمین می‌کند موجب شده است این مزیت اقتصادی ویژه رفته‌رفته دستان خود را در مقابل تولیدکنندگان خارجی بالا ببرد.
خشکسالی‌های پیاپی در دشت‌های ایران و به‌خصوص استان کرمان که ۷۰ درصد پسته ایران را تأمین می‌کند، موجب شده است این مزیت اقتصادی ویژه رفته‌رفته دستان خود را در مقابل تولیدکنندگان خارجی بالا ببرد این در حالی است که تنها در استان کرمان سالانه ۱٫۵ میلیارد دلار ارز از طریق صادرات پسته وارد کشور می‌شود و مجموعه صنعت پسته جزو ۳ اقتصاد برتر غیرنفتی کشور محسوب می‌شود.
بی‌آبی و کاهش سطح آب دشت‌های پسته‌خیز به‌خصوص در دشت‌های رفسنجان، انار، کرمان، زرند، سیرجان و راور حالا کشاورزان را وادار کرده است برای نجات مزارع مرغوب‌تر به خشک‌کردن برخی دیگر از مزارع بپردازند. خشکسالی حتی زمین‌های کشاورزی برخی از مراکز تحقیقاتی همچون مرکز تحقیقات پسته استان را خشک کرده است و کار به‌جایی رسیده است که خطر جدی نشست زمین در دشت‌‌ها هم بیخ گوش کشاورزان قرار بگیرد و در این شرایط نه سدی است که آب کشاورزی استان را تأمین کند و نه طرح‌های انتقال آب به مرحله اجرا رسیده‌اند و طرح‌هایی هم که کلید خورده‌اند هنوز هم در کشاکش درگیری‌های زیست‌محیطی با اما و اگر مواجه هستند.
برخی از زمین‌های کشاورزی در دشت‌های اطراف شهر کرمان نیز با چنان چالشی مواجه شده‌اند که کشاورزان مجبورند آب موردنیاز کشاورزی را از چندین کیلومتر دورتر به‌وسیله تانکر به زمین‌های کشاورزی منتقل کنند.
درختان پسته در کوره‌های زغال‌سوزی به پای خشکسالی قربانی می‌شوند
در حالی اقتصاد پسته در لبه پرتگاه خشکسالی قرار دارد که باغ‌های پسته رفسنجان هرروز با مشکلات بیش‌تر مواجه می‌شوند و در برخی موارد کشاورزان باغ‌ها و درختان خشک‌شده خود را به دست کوره‌های زغال‌سوزی می‌سپارند.
اگر این روز‌ها به روستاهای اطراف رفسنجان سری بزنید و نگاهی به باغ‌های پسته بکنید، در کنار باغ‌هایی که با باقیمانده آب دشت‌های اطراف این شهر هنوز هم سبز مانده‌اند انبوه درختانی را می‌بینید که به‌جز تکه‌هایی از چوب‌های خشک چیزی از آن‌‌ها باقی نمانده است و کشاورزان هم بعد از ریشه‌کنی این درخت‌ها چاره‌ای ندارند جز این‌که درختانی که روزگاری یکی از مهم‌ترین زمینه‌های کسب درآمدشان بودن را راهی کوره‌های زغال کنند.
دود کوره‌های زغال سلامت مردم را هم تهدید می‌کند
بوی زغال و دود ناشی از فعالیت کوره‌ها نیز در برخی روستا‌ها و اطراف باغ‌های کشاورزی دیده می‌شود میزان فعالیت این کوره‌ها به حدی رسیده که به‌خصوص در روستاهای کشکوییه و نوق رفسنجان که مهم‌ترین تراکم باغ‌های پسته را به خود اختصاص داده‌اند حالا مردم نگران سلامتی خود به دلیل استنشاق دود حاصل از این کوره‌های زغال‌سوزی هستند.
دورنمای نگران‌کننده خشک شدن باغ‌های رفسنجان و توسعه باغ‌های کالیفرنیا
این نگرانی به حدی رسیده است که مسؤولان هم نسبت به آن هشدار می‌دهند که نشان‌دهنده حجم بالای زمین‌های خشک‌شده است و متأسفانه نشان‌دهنده از بین رفتن باغ‌های پسته‌‌ای دارد که هرسال بر حجم آن‌‌ها افزوده می‌شود و اگر این آمار را کنار حجم بالای تولید پسته باغ‌های کالیفرنیا قرار دهیم می‌توان دور نمایی از آینده نگران‌کننده این صنعت در استان کرمان را مشاهده کنیم.
سایه خشکسالی در حالی بر روی باغ‌های پسته هرروز گسترده‌تر می‌شود که محسن جلال‌پور، رییس اتاق بازرگانی کرمان خشکسالی را از مهم‌ترین مخاطرات صنعت پسته در استان کرمان می‌داند و خواستار چاره‌اندیشی فوری در این زمینه است.
وی که حالا سکان اتاق بازرگانی ایران را نیز به دست دارد می‌داند که اگر فکری به حال وضعیت کنونی باغ‌های پسته و کمبود آب نشود به‌زودی مزیت‌های پسته ایران و استان کرمان در مقابل رقیب قدرتمند با خطر جدی مواجه می‌شود و یکی از دغدغه‌های جدی‌اش در خصوص صنعت پسته در استان کرمان کمبود شدید آب بوده است.
جلال‌پور در این زمینه می‌گوید: ایران و آمریکا درزمینه تولید پسته رقیب هم محسوب می‌شوند و در مقابل کم‌آبی و محدودیت‌های شدید ناشی از خشکسالی در کرمان که قطب اصلی تولید پسته است در آن‌سو چنین مشکلاتی وجود ندارد و در این شرایط باید بتوانیم با رقیب رقابت هم داشته باشیم.
مزیت تولید پسته در ایران در حال از دست رفتن است
وی افزود: تغییرات اقلیمی در کنار خشکسالی یکی دیگر از تهدیدهای صنعت پسته محسوب می‌شود و به دلیل افزایش چالش‌های موجود روند تولید طی سال‌های اخیر کاهش‌یافته است.
وی خواستار حمایت دولت از تولیدکنندگان پسته شد و افزود: باید مجموع سیاست‌گذاری‌ها و اقدامات به سمت حمایت از این صنعت سوق پیدا کند زیرا شرایط برای کشاورزان در راستای تولید محصول سخت شده است و باید مزیت‌های رقابتی تولید داخل را بیش‌تر کنیم تا بازارهای جهانی را از دست ندهیم.
باوجود خشکسالی، کاهش سطح آب‌های زیرزمینی، کاهش کیفیت آب و افزایش شوری و سختی‌های متعددی که ایجادشده است اما همچنان این صنعت مزیت مهم شهرستان است و باید موردحمایت قرار گیرد. فرماندار رفسنجان نیز با تأیید وجود مشکلات ناشی از تغییرات اقلیمی و خشکسالی و مشکلات ناشی از محدودیت‌های نهاده‌های تولید به‌خصوص آب به می‌گوید: پسته مهم‌ترین مزیت اقتصادی استان کرمان و شهرستان رفسنجان است و هزاران نفر در قالب این صنعت به‌کار و تلاش مشغول هستند.
حمید ملانوری افزود: با وجود خشکسالی، کاهش سطح آب‌های زیرزمینی، کاهش کیفیت آب و افزایش شوری و سختی‌های متعددی که ایجاد شده است اما همچنان این صنعت مزیت مهم شهرستان است و باید موردحمایت قرار گیرد.
وی در خصوص وجود کوره‌های زغال‌سوزی گفت: خشکسالی واقعیت انکارنشدنی رفسنجان است که موجب خشک شدن برخی از باغ‌ها و درختان پسته شده است به همین دلیل نیز کشاورزان این درختان را به دست کوره‌های زغال می‌سپارند.
فرماندار رفسنجان گفت: هم‌اکنون حدود ۲۰۰ کوره از این دست در حاشیه شهر رفسنجان وجود دارد که حتی دود ناشی از این کوره‌ها سلامتی ساکنان اطراف این کوره را تهدید می‌کند.
ملانوری ادامه داد: طرح ساماندهی این کوره‌ها برای جلوگیری از بروز مشکلات تنفسی برای ساکنان اطراف و حاشیه شهر رفسنجان در دستور کار است و به‌زودی به مناطق دورتر منتقل خواهند شد.
دود زغال‌ها به چشم کشاورزان می‌رود
وی خشکسالی را مسبب اصلی بروز پدیده خشک شدن باغ‌های پسته دانست و افزود: طرح‌های مختلفی ازجمله مصرف بهینه آب، دستگاه‌های آبیاری مکانیزه و حتی خاموش شدن موتورپمپ‌های آب در برخی از مقاطع سال پیگیری شده است اما شدت خشکسالی و کمبود آب چنان زیاد است که تأثیر خود را گذاشته است و باید برای رفع مشکلات در آینده تلاش کنیم.
وضعیت خشکسالی و فعالیت کوره‌های زغال‌سوزی به حدی در حومه شهر رفسنجان پررنگ شده است که حالا سازمان‌های محیط‌زیست و دادستان رفسنجان نیز در این خصوص ورود کرده‌اند و برای جلوگیری از بروز مشکلات تنفسی برای مردم شهر جلو آمده‌اند.
این در حالی است که درختانی که پایه اصلی اقتصاد بومی و محلی رفسنجان بودند و روزی عنوان نخستین تولیدکننده پسته جهان را به خود اختصاص داده بودند حالا در آستانه تبدیل‌شدن به زغال قرارگرفته‌اند و کشاورزان کویرنشین در میان دود غلیظ ناشی از کوره‌های زغال‌سوزی چشم به راه راهکارهای مسؤولان برای رفع مشکل خشکسالی هستند.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.