سپر درختی در برابر هجوم ریزگردها!

سپر درختی در برابر هجوم ریزگردها! گیاهان موجودات شگفت‌انگیزی هستند که علاوه بر تأمین اکسیژن و غذای اولیه همه موجودات روی کره زمین، نقش بی‌بدیلی در تعادل اکوسیستم جهانی دارند. محققین در پژوهشی جالب، نقش مؤثر درختان را در مقابله با پدیده ریزگرد‌‌‌ها نشان داده‌اند. به گزارش سیناپرس، امروزه بخش‌های زیادی از کشور ما به […]

سپر درختی در برابر هجوم ریزگردها!

گیاهان موجودات شگفت‌انگیزی هستند که علاوه بر تأمین اکسیژن و غذای اولیه همه موجودات روی کره زمین، نقش بی‌بدیلی در تعادل اکوسیستم جهانی دارند. محققین در پژوهشی جالب، نقش مؤثر درختان را در مقابله با پدیده ریزگرد‌‌‌ها نشان داده‌اند.

به گزارش سیناپرس، امروزه بخش‌های زیادی از کشور ما به دلایل متعدد با پدیده ریزگرد‌‌‌ها و در نتیجه کاهش کیفیت هوا روبه‌رو است. ذرات ریزدانه به‌طور کلی در مناطق خشک و نیمه‌خشک جهان از فراوانی بیش‌تری برخوردار هستند و ایران نیز به دلیل موقعیت طبیعی خود و قرار داشتن در کمربند خشک و نیمه‌خشک، از این پدیده مخرب بی‌نصیب نمانده است. ذرات معلق موجود در هوا که دارای قطری کم‌تر از ۱۰ میکرون باشند به راحتی قادر به ورود به سیستم تنفسی انسان بوده و باعث افزایش مرگ و میر ناشی از انواع بیماری‌های تنفسی و قلبی می‌شوند.

در اکوسیستم‌های شهری، طراحی صحیح فضای سبز، علاوه بر فراهم آوردن محیطی مناسب برای آرامش روحی انسان، در کاهش سرعت باد، کاهش آلودگی‌های صوتی و همچنین کاهش آلودگی‌های هوایی از طریق جذب و تجمع آلاینده‌ها روی و درون برگ و ساقه و حتی ریشه تأثیر به سزایی دارد.

استفاده از گونه‌های درختی مناسب برای طراحی فضای سبز شهری، یکی از مهم‌ترین راهکارهایی است که برای بهبود کیفیت هوا در اکوسیستم‌های شهری مد نظر دست‌اندرکاران امور است. در واقع در اکوسیستم‌های شهری، طراحی صحیح فضای سبز، علاوه بر فراهم آوردن محیطی مناسب برای آرامش روحی انسان، در کاهش سرعت باد، کاهش آلودگی‌های صوتی و همچنین کاهش آلودگی‌های هوایی از طریق جذب و تجمع آلاینده‌ها روی و درون برگ و ساقه و حتی ریشه تأثیر به سزایی دارد. در این میان برگ درختان به دلیل سطح بیش‌تر، اهمیت بیش‌تری نسبت به سایر اندام‌های گیاهی دارد.

پژوهشگرانی از دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران با همکاری مرکز تحقیقات جنگل و مرتع استان کرمانشاه در این زمینه مطالعه‌ای را انجام داده‌اند که در آن عملکرد چند گونه درختی برای تجمع و رسوب آلاینده‌های ناشی از پدیده گرد و غبار و ذرات معلق هوایی مورد مقایسه و ارزیابی قرار گرفته است.

در این پژوهش که با محوریت شهرستان پاوه، از شهرهای استان کرمانشاه به انجام رسیده سه گونه درختی زبان‌گنجشک، چنار و اقاقیا که معمولاً در طراحی فضای سبز شهری به‌کار گرفته می‌شوند، مورد مطالعه قرار گرفته‌اند. برای این کار، پس از یک رخداد ۳۶ ساعته گرد و غبار، از برگ‌های درختان ذکرشده با روش‌های علمی خاص، نمونه‌برداری انجام شد و این نمونه‌ها برای ارزیابی توانایی تجمع و جذب ذرات معلق هوا به آزمایشگاه منتقل گردیدند.

 نتایج این مطالعه که گزارش علمی پژوهشی آن در نشریه «جنگل و فرآورده‌های چوب» به چاپ رسیده است، نشان می‌دهد که شکلی که سطح برگ چنار دارد به ویژه کرک‌های متراکم آن، توانایی به دام انداختن آلاینده‌های موجود در هوا را افزایش داده و موجب جذب بیش‌تر عناصر سنگین در روزنه‌های برگ این درخت می‌شود.

بنا بر یافته‌های این آزمایش، ناهمواری سطح برگ درخت چنار و وجود تورفتگی‌های زیادتر، عاملی برای جذب بیش‌تر عناصر سنگین هوا بوده و لذا در مقایسه‌ای که توسط پژوهشگران در این خصوص بین درختان مختلف انجام شده، عملکرد برگ درخت چنار نسبت به برگ درختان زبان‌گنجشک و اقاقیا به شکل قابل توجهی بهتر بوده است.

طبق اظهارات این محققین، نتایج این پژوهش، اولین گام در شناخت و انتخاب گونه‌های درختی مناسب برای کاشت در مناطق در معرض تهدید با توجه به نوع، اندازه و منبع انتشار ذرات گرد و غبار است. به عبارت دیگر، این نتایج امکان شناسایی و انتخاب بهتر گونه‌های درختی مناسب برای به‌کارگیری در مناطق حساس و در معرض تهدید را فراهم می‌نماید.