احتمال وقوع زلزله با پدیده اَبَرماه

احتمال وقوع زلزله با پدیده اَبَرماه یکی از پدیده‌های جالب در امر زمین‌شناسی و نجوم، وقوع زلزله‌هایی است که به هنگام خورشیدگرفتگی کامل و یا ماه‌گرفتگی (همراه با تغییر رنگ تلالو ماه) رخ می‌دهد. در این زمان ماه از نظر مداری به کره‌زمین نزدیک‌تر است و در نتیجه درخشان‌تر خواهد بود که به این پدیده […]

احتمال وقوع زلزله با پدیده اَبَرماه

یکی از پدیده‌های جالب در امر زمینشناسی و نجوم، وقوع زلزله‌هایی است که به هنگام خورشیدگرفتگی کامل و یا ماه‌گرفتگی (همراه با تغییر رنگ تلالو ماه) رخ می‌دهد. در این زمان ماه از نظر مداری به کره‌زمین نزدیکتر است و در نتیجه درخشان‌تر خواهد بود که به این پدیده ابر ماه یا سوپرمون (Supermoon) می‌گویند. زمانی است که قرص ماه از حالت تیغهای و هلالی به صورت قرص کامل در می‌آید که به آن بدر گفته می‌شود و رفته‌رفته به زمین نزدیک می‌شود. در این حالت نیروی جذر و مدی به حداکثر خود می‌رسد و ما در آن روز بالاترین مد و پایینترین جذر را در آب‌های کشور شاهد هستیم. نیروی جذرومد قوی‌ترین نیرویی است که به زمین وارد می‌شود و باعث تغییر شکل می‌شود که می‌تواند منجر به آزادسازی نیروی ذخیرهشده گسل‌ها عمل کند. ما باید بر حسب آمار و ارقام به تجزیه و تحلیل بحث‌های علمی ‌بپردازیم، هنگامی‌که هلال ماه کامل دیده می‌شود و یا سایر پدیده‌هایی از این قبیل، آمار زمینلرزه‌ها بیشتر می‌شود. از نمونه زلزله‌های ۲۰سال گذشته می‌توان به زمین‌لرزه‌های شیلی که در ۲۷فوریه ۲۰۱۰ به بزرگای ۸٫۸، زلزله سوماترای اندونزی در ۲۶ دسامبر ۲۰۰۴ به بزرگای ۹٫۱، زلزله توهوکو ژاپن در ۱۱ مارس ۲۰۱۱ به بزرگای ۹ و… که همگی سونامی ‌قوی و همزمان با وجود تنش‌های جذر و مدی بالا بوده‌اند، اشاره نمود. درست است که جذر و مد به میزان کمی‌روی بارگزاری لایه‌های تکتونیکی در پوسته تأثیر می‌گذارد، اما می‌تواند به عنوان یکی از فاکتورها مورد توجه قرار گیرد. همزمان با پدیده ابر ماه یا سوپرمون احتمال وقوع زلزله در کشورمان وجود دارد، البته این بدان معنا نیست که زلزله‌ای با بزرگای بالا اتفاق بیفتد، بلکه ممکن است در حد یکالی‌دو ریشتر باشد. اینکه عده‌ای اظهار می‌کنند که ماه کامل صورتی رنگ (pinkmoon) است، نباید انتظار داشته باشیم که در این روز ماه صورتی رنگ دیده شود. گفته می‌شود؛ دلیل نام‌گذاری این پدیده رویش یک گیاه صورتی‌رنگ وحشی است که در ماه آوریل در سراسر کانادا و آمریکا می‌روید، است. ولی در اصل در اثر نزدیک شدن ماه به زمین در اثر طیف رنگی که از انوار ساطع شده از خورشید جذب می‌نماید و به شکل نارنجی پر رنگ یا قرمز خونی در می‌آید.

کامبیز مهدی‌زاده؛ مشاور عالی معاون علمی ‌و فناوری رئیس‌جمهور