فروش تکه‌های چند میلیارددلاری از امپراطوری‌های نفتی خاورمیانه

فروش تکه‌های چند میلیارددلاری از امپراطوری‌های نفتی خاورمیانه کشورهای عربستان‌سعودی، امارات متحده‌عربی، قطر، عمان و کویت طی چند هفته به برنامه‌های چندمیلیارددلاری برای فروش دارایی‌های انرژی یا صدور اوراق قرضه با پشتوانه این دارایی‌ها سرعت بخشیده‌اند. به گزارش ایسنا، در جدیدترین مورد، محمد بن‌سلمان؛ ولیعهد عربستان‌سعودی اعلام کرد این کشور سرگرم مذاکره با یک شرکت […]

فروش تکه‌های چند میلیارددلاری از امپراطوری‌های نفتی خاورمیانه

کشورهای عربستان‌سعودی، امارات متحده‌عربی، قطر، عمان و کویت طی چند هفته به برنامه‌های چندمیلیارددلاری برای فروش دارایی‌های انرژی یا صدور اوراق قرضه با پشتوانه این دارایی‌ها سرعت بخشیده‌اند. به گزارش ایسنا، در جدیدترین مورد، محمد بن‌سلمان؛ ولیعهد عربستان‌سعودی اعلام کرد این کشور سرگرم مذاکره با یک شرکت انرژی جهانی برای فروش سهمی‌به ارزش حدود ۲۰ میلیارددلار در شرکت نفتی آرامکو است. این روند نشان می‌دهد چطور کشورهای منطقه‌ای که تقریباً نیمی‌از ذخایر نفت جهان را در اختیار دارد، از بهبود قیمتهای انرژی پس از ریزش قیمت سال گذشته بهره برده‌اند تا وضعیت فاینانس خود را تقویت کنند. گذار جهانی به انرژی سبزتر تنها به فوریت این روند افزوده است و دولتهای خاورمیانه به‌دنبال منابع مالی جدیدی برای سرمایه‌گذاری در بخش‌های جدید و متنوع کردن اقتصادهایشان هستند. و سرمایه‌گذاران از نرخ‌های بهره پایین بهره برده و به این فرصت چنگ می‌زنند. جاستین الکساندر؛ اقتصاددان ارشد شرکت مشاوره انگلیسی MENA Advisors در این باره گفت: برای این کشورها فروش دارایی‌ها در زمانی که ارزش خوبی دارند، منطقی به نظر می‌رسد. بخشی از این انگیزه فروش، مالی و بخش دیگر آگاهی از سرعت گذار انرژی و ضروررت بهره‌برداری از ارزش واقعی این دارایی‌ها است. طبق گزارش صندوق بین‌المللی پول، صادرکنندگان نفت خاورمیانه سال گذشته با رشد کسری بودجه از سه‌درصد به ۱۰٫۸ درصد تولید ناخالص داخلی روبه‌رو شدند. تولید ناخالص داخلی در عربستان‌سعودی، امارات متحده‌عربی و قطر سال گذشته بیشترین میزان کاهش در حدود سه دهه گذشته را تجربه کرد.

آرامکو و ادنوک

آرامکوی‌سعودی که بزرگ‌ترین شرکت نفتی جهان است و ادنوک که تقریباً همه نفت‌وگاز امارات متحده‌عربی را تولید می‌کند، در میان شرکت‌های دولتی منطقه از همه فعال‌تر بوده‌اند. هر دو شرکت خصوصی‌سازی را پیش از شیوع پاندمی‌آغاز کردند و آرامکو در سال ۲۰۱۹ وارد بازار سهام ریاض شد و ادنوک بخشی از کسب‌وکار توزیع سوخت خود را در سال ۲۰۱۷ از طریق عرضه اولیه عمومی‌ فروخت. قراردادهایی از این دست از نظر تعداد و پیشرفتگی از آن زمان افزایش پیدا کرده‌اند و تمرکز روی پول خارجی بوده است. آرامکو در ۱۰ آوریل اعلام کرد یک گروه آمریکایی ۱۲٫۲ میلیارددلار در خطوط لوله نفت این شرکت سرمایه‌گذاری خواهد کرد. قرارداد بعدی آرامکو ممکن است عرضه سهمی‌از شبکه گاز طبیعی این شرکت باشد. ادنوک نیز به نوبه خود در حال برنامه‌ریزی عرضه اولیه عمومی‌واحدهای حفاری و کود خود است. این شرکت پیش از این قراردادهایی را در ژوئن سال ۲۰۲۰ با شرکت‌هایی نظیر شرکت مدیریت دارایی بروک فیلد و شرکت مدیریت جهانی آپولو برای سرمایه‌گذاری حدود ۱۵ میلیارددلار در خطوط لوله گاز ادنوک و مستغلات این شرکت منعقد کرده بود. محمد بن‌سلمان که عملاً حاکم عربستان‌سعودی است، آرامکو را بخش مهمی‌از برنامه افق ۲۰۳۰ می‌بیند. این برنامه پروژه بزرگی است که برای تقویت همه بخش‌ها از گردشگری گرفته تا سرمایه‌گذاری در پارک‌های خورشیدی و داروسازی طراحی شده است. شیخ محمد بن‌زاید؛ ولیعهد ابوظبی ایده‌های مشابهی برای ادنوک دارد و در مارس با آوردن پول بیشتر از دارایی‌هایش، کنترل خود بر این شرکت را تحکیم کرد.

حفظ کنترل بر دارایی‌های نفتی

ضمن تلاش برای فروش دارایی‌ها، این شرکت‌ها محتاطانه معاملات را به شکلی طراحی می‌کنند که کنترل‌شان بر دارایی‌های مهم‌شان را از دست ندهند و عمده سهم را حفظ کنند. آرامکو و ادنوک در قراردادهای خط لوله به جای سهم مستقیم، حق لیزینگ به مدت چند دهه را عرضه کردند. بنکاهیل از مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌الملل در واشنگتن در این باره به بلومبرگ، گفت: شرکت‌های ملی نفت خلیج‌فارس پی برده‌اند که همچنان می‌توانند تکه‌ها و بخش‌های کوچکی از امپراطوری خود را برای تهیه پول بفروشند بدون این که کنترل بر آن را از دست بدهند. برای این شرکت‌ها و دولت‌ها، ترکیب کاملاً خوبی است. قطر پترولیوم و شرکت‌های دولتی عمانی مانند OQ SAOC سرگرم برنامه‌ریزی برای ورود به بازار اوراق قرضه دلاری برای نخستین بار هستند. قطر پترولیوم به دنبال تهیه حداکثر ۱۰ میلیارددلار برای افزایش ظرفیت صادرات گاز طبیعی مایع است. شرکت OQ عمان هم روز چهارشنبه گذشته برای فروش دست‌کم ۵۰۰ میلیون دلار اوراق قرضه یورویی هفت ساله دست به‌کار شد. شرکت دولتی توسعه انرژی عمان هم ممکن است اقدام مشابهی را دنبال کرده و سه میلیارددلار استقراض کند. این برنامه‌ها بخشی از طراح‌های تغییر و تحول صنعت نفت از زمان به قدرت رسیدن سلطان هیثم بن‌طارق هستند. وی که بیش از یک سال پیش به قدرت رسید، به دنبال راه‌هایی برای جذب تأمین مالی خارجی و رونق بخشیدن به اقتصاد کم‌رمق کشورش است. در این بین شرکت نفت کویت هم در حال بررسی عرضه نخستین اوراق قرضه بین‌المللی خود است. این اقدام بخشی از استراتژی تهیه حداکثر ۲۰ میلیارددلار در پنج سال آینده برای جبران کاهش پیشبینی شده درآمد خواهد بود. براساس گزارش بلومبرگ، به گفته حسنیان مالک؛ مدیر شرکت تحقیقاتی تلیمر، فروش دارایی و اوراق قرضه بخش بزرگی از قراردادهای آتی را تشکیل می‌دهند. فعلاً سرمایه‌گذاران خارجی که به ندرت چنین گزینه‌هایی برای سرمایه‌گذاری در نفت‌وگاز خاورمیانه داشتند، برای سرمایه‌گذاری پول خود در این منطقه خوشحال به نظر می‌رسند.