کَت‌های دزفول؛ جاذبه گردشگری منحصر به‌فرد فصل گرما دزفول – با فرارسیدن فصل گرما، کت‌های موجود در کنار رودخانه دز به یکی از محبوب‌‌ترین تفریحات خانواده‌های دزفولی و گردشگران خوزستانی تبدیل شده‌اند. خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها – رویا رجبی: کت‌های دزفول پناهگاه یا خنک‌کننده‌های ساخت بشر در روزگار دور هستند. صخره‌هایی که مردم شهرستان دزفول […]
کَت‌های دزفول؛ جاذبه گردشگری منحصر به‌فرد فصل گرما
دزفول – با فرارسیدن فصل گرما، کت‌های موجود در کنار رودخانه دز به یکی از محبوب‌‌ترین تفریحات خانواده‌های دزفولی و گردشگران خوزستانی تبدیل شده‌اند.
خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها – رویا رجبی: کت‌های دزفول پناهگاه یا خنک‌کننده‌های ساخت بشر در روزگار دور هستند. صخره‌هایی که مردم شهرستان دزفول از گرمای داغ تابستان به آن پناه می‌برده‌اند. با این‌حال آن‌طور که کارشناسان می‌گویند هنوز تاریخ دقیق پیدایش و ساخت کتها مشخص نشده است.
کت‌های دزفول در دل صخره‌های کنار رودخانه که از جنس سنگ کانگرومرا تشکیل شده‌اند، حفر شده‌اند و در گذشته اغلب برای فرار از گرمای طاقت‌فرسای تابستان مورد استفاده مردم بوده‌اند.
دیواره کتها ارتفاعی بین ۲ تا ۴ متر داشته و سقف آنها به وسیله سنگ‌های ریز و درشت که به شکل طبیعی زمین هستند، تزیین شده‌اند. مساحت کتها بسته به امکان توسعه و کاربرد آنها از ۵ مترمربع شروع شده و تا بیش از۱۰۰ مترمربع نیز حفر می‌شوند.
با وجودی که استان خوزستان یکی از گرم‌‌ترین استان‌های کشور است اما در شمال این استان یعنی شهرستان دزفول، عبور رودخانه دز از وسط این شهر، تفریحگاه‌های متنوعی برای فصول گرم سال فراهم کرده که آن را از سایر شهرهای این استان متمایز می‌کند و در فصول گرم سال نیز می‌تواند علاوه بر استفاده مردم این شهر و شهرهای اطراف، مقصد گردشگری سایر هموطنان علاقه‌مند به طبیعت و تفریحات تابستانه باشد، تجربه‌ای که در نوع خود منحصر به فرد است. یکی از این تفریحات حفره‌های غار مانندی هستند که در کنار ساحل رود دز حفر شده‌اند و در بین مردم دزفول به کت (kat) مشهور هستند.
مکانی برای فرار از گرما
مدیر انجمن دوستداران و پژوهشگران شهرستان دزفول در این رابطه در گفت‌و‌گو با خبرنگار مهر اظهار می‌کند: در شرق‌شناسی روسی، کلمه کت را به معنای کندن ترجمه کرده‌اند. فرهنگ دهخدا واژه کت را کاریز و کاریزکن را/کت کن/معنی می‌کند و در مورد کاریز می‌نویسد: کاریز، جوی آبی را گویند که در زیرزمین بکنند، تا آب از آن روان شود. (در دزفول کاریز به قمش یا قنات شهرت دارد). در فرهنگ عربی نیز «کهف» معنایی معادل کت دارد.
محمد آذرکیش می‌افزاید: این موضوع که کتها در چه زمانی و توسط چه کسانی حفر شده‌اند به‌طور کامل مشخص نشده اما آن چه مسلم است این است که در گذشته که وسایل خنک‌کننده مانند امروز وجود نداشت مردم دزفول برای فرار از گرمای هوا در تابستان و همچنین استفاده از آب رودخانه دز، شنا کردن در آن و لذت بردن از محیط، این فضا‌ها را در صخره‌های مجاور رودخانه دز ایجاد کرده‌اند و به آنها پناه می‌بردند.
وی عنوان می‌کند: این درحالی است که در زمان‌های گذشته افرادی با عنوان میراب یا آب‌سالار وظیفه کنترل ورودی به تونل‌های آبرسانی و شبکه‌های آبیاری زیرزمینی آن زمان شهر دزفول را برعهده داشتند که این افراد از کتها برای اقامت در کنار دهانه ورودی آب به شبکه آبرسانی که در زبان محلی به قمش (قنات) معروف هستند، استفاده می‌کردند.
محبوب با کارکرد گردشگری
این فعال و کارشناس میراث فرهنگی ادامه می‌دهد: امروزه کتها همچنان محبوبیت خود را حفظ کرده و به محلی تفریحی با کارکرد گردشگری تبدیل شده‌اند. مردم بسیاری از شهرهای مختلف، به خصوص شهرهایی با آب و هوای گرم در تابستان به شهر دزفول آمده و ساعاتی از شبانه‌روز را درون این کتها و در کنار ساحل زیبای رود دز می‌گذرانند.
آذرکیش یادآور می‌شود: شبیه بودن فضای درون کتها به غار و نزدیکی به رود موجب می‌شود، اقامت در این کتها در طول گرمای روز برای مردم بدون استفاده از هیچ‌گونه وسایل برقی و خنک‌کننده و برای فرار از زندگی ماشینی، دلپذیر و لذت بخش باشد.
وی اضافه می‌کند: علاوه بر آن در محل‌هایی که عمق رود مناسب است با رعایت نکات ایمنی (استفاده از جلیقه و یا آشنایی مناسب با فنون شنا و قسمت‌های با شدت جریان مناسب آب) شنا در رودخانه تفریحی بسیار لذت‌بخش است. همچنین مجاورت با رود دز فرصت استفاده از قایق سواری و انواع ورزش‌های آبی دیگر نظیر جت اسکی، ماهی‌گیری و… را فراهم می‌آورد.
آذرکیش در ادامه می‌گوید: در دزفول با نزدیک شدن به ماه‌های گرم سال، خانواده‌هایی که کت‌هایی در اختیار دارند همانند خانه تکانی ایام نوروز آنها را برای استفاده مهیا می‌کنند. همچنین برخی نیز کت‌هایی برای استفاده گردشگران و مسافرانی که به این قصد دزفول سفر می‌کنند، آماده می‌کنند. علاوه بر فصل تابستان در ایام نوروز نیز این کتها جاذبه خاصی برای مهمانان نوروزی دارند چرا که در کم‌تر شهری چنین مجموعه‌ای کنار رودی زلال همچون دز شکل گرفته است، به همین سبب استقبال خاصی از آنها می‌شود.
وی بیان می‌کند: معروف‌‌ترین کت دزفول که در مثل‌های دزفولی نیز آورده می‌شود «کت حاج فرج» نام دارد، دهانه کت حاج فرج از دیگر کتها بزرگ‌تر و متمایزتر است و گفته می‌شود که بانی و سازنده این کت شخص خیری به نام حاج فرج‌ا… بوده که در ابتدا آن را برای طلاب ساخته تا در فصل تابستان برای درس خواندن در مضیفه نباشند. این کت بعد‌ها به یک استراحتگاه عمومی تبدیل شد زیرا در آن زمان برای ورود به کت نیازی به گرفتن اجازه از دیگران نبوده است.
پراکندگی کتها
مدیر انجمن دوستداران و پژوهشگران شهرستان دزفول همچنین اظهارمی‌کند: در طول مسیر رودخانه دز کت‌های زیادی وجود به صورت دست کنده در طول زمان به وجود آمده است. در ساحل این رود همیشه جاری در شهرستان دزفول، از پایین دست سد دز، کت‌هایی به صورت پراکنده وجود دارند که در منطقه گلال و کوپیته در شمال شهر دزفول تا طال خانی، تراکم این کتها از سایر نقاط بیش‌تر است. همچنین برخی کتها در منطقه دووه در وسط شهر، همچنان مورد استفاده قرار می‌گیرند.
تلاش برای درآمدزایی
به گزارش مهر، با توجه به شرایط آب و هوایی شهرستان دزفول، کتها از خردادماه که اوج گرمای هوا است تا مهرماه پذیرای گردشگران و علاقه‌مندان هستند. اکنون نیز با توجه به شدت گرما در سال جاری روزانه شاهد حضور خانواده‌های بسیار زیادی در اطراف رودخانه دز به ویژه در کتها هستیم. کت‌های دزفول با وجود تمام امتیازات و ویژگی‌های منحصربه فردی که دارند اما از آن‌جایی که عمدتاً مربوط به افراد خاص و یا ادارات هستند باعث شده تا عده‌ای از مردم از بهره‌مندی از این جاذبه‌های گردشگری محروم باشند. بنابراین پیشنهاد می‌شود که تعدادی از این کتها با سرمایه‌گذاری شهرداری و با برنامه‌ریزی اصولی به کت‌های عمومی تبدیل شوند تا با ایجاد برخی امکانات در کنار آنها، بتوان خدمات خوبی به مردم و گردشگران برای درآمدزایی ارایه کرد.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.