سوغات سدهای ترک برای ایران دبیر مالی و اقتصادی کمیته ملی سدهای بزرگ، گفت: ترکیه با احداث سد در حوضه ارس میتواند تهدیدی برای کشاورزی ایران در دشت مغان باشد. در افغانستان هم سدهایی نظیر کمالخان و پاشدان احداث میشود که میتواند با تأثیر بر میزان آب ورودی از طریق هیرمند به ایران بر اقلیم […]
سوغات سدهای ترک برای ایران
دبیر مالی و اقتصادی کمیته ملی سدهای بزرگ، گفت: ترکیه با احداث سد در حوضه ارس میتواند تهدیدی برای کشاورزی ایران در دشت مغان باشد. در افغانستان هم سدهایی نظیر کمالخان و پاشدان احداث میشود که میتواند با تأثیر بر میزان آب ورودی از طریق هیرمند به ایران بر اقلیم سیستانوبلوچستان آثار اقتصادی و محیطزیستی را منجر شود. به گزارش ایلنا، محمدابراهیم رئیسی؛ درباره فعالیتهای سدسازی در ترکیه و افغانستان و تأثیر آن بر بروز خشکسالی در ایران اظهار داشت: با توجه به نامتناسب بودن نزولات جوی، سدسازی بهعنوان یکی از روشهای مدیریت منابع آب در کشورها مورد استفاده قرار میگیرد، ما هم از همین شیوه استفاده میکنیم، ضمن اینکه بدیهی است اگر بهدرستی از این سازه استفاده نشود میتواند منفی باشد.
مخاطره امنیت غذایی در نبود سدها
وی افزود: در کشور ما با توجه به رشد جمعیت و توسعه کشور اصولاً بدون سد امکان تأمین آب کشاورزی، صنعت و شرب را نداشتیم، متوسط بارندگی در کشور ما ۲۵۰ میلیمتر و آن هم در فصل بهار و زمستان است، ما کشوری هستیم که براساس سیاستهای اتخاذ شده در نظر داریم مواد غذایی مورد نیاز را خودمان تولید کرده و امنیت غذایی داشته باشیم. اگر سد نداشتیم، نمیتوانستیم در وقت مقتضی از بارندگیها استفاده کنیم و آب موجود در کشور را مدیریت کنیم، اگر چه انتفاداتی بر مدیریت آب کشور وارد است. ضمن اینکه سدهای برقابی هم داریم که بهخصوص در فصل تابستان برای ما و به جهت تولید برق زمان پیک بسیار اهمیت دارند.
سد، سلاح ترکیه است
این کارشناس اقتصاد مدیریت منابع آب، در ادامه با بیان اینکه کشوری مثل ترکیه از سد به مثابه سلاح در قبال کشورهای پاییندست استفاده میکند، گفت: عمده آبی که وارد عراق و سوریه میشود از دجله و فرات است که سرچشمه آنها در ترکیه است، طبیعی است هر حرکتی در بالادست میتواند بر این دو کشور تأثیر داشته باشد، مهمتر اینکه سدسازیهای ترکیه در منطقه آناتولیِ جنوبشرقی (گاپ) به این سمت میرود که ۱٫۲ تا ۱٫۷ میلیون هکتار از اراضی کشاورزی را گسترش داده و ۲۲ هزار گیگاوات ساعت برق تولید کند که عدد قابلتوجهی است.
ترکیه با محیطزیست ایران چه میکند؟
وی ادامه داد: عراق و سوریه هر دو کشورهایی هستند که به لحاظ توسعه اقتصادی و اشتغال غیر از نفت به کشاورزی وابستهاند، بهخصوص بعد از اتفاقات سیاسی دو کشور چشمانداز اقتصادی خود را در کنار نفت براساس کشاورزی بنا کردهاند، طبیعی است که سدسازیهای ترکیه منجر به کم شدن سهم زیادی از آب ورودی به این دو کشور خواهد شد، اقدامات سدسازی ترکیه در ایران مستقیم نیست و اگر هم باشد کم است زیرا از آبی که وارد حوضه دجله و فرات و سپس شطالعرب میشود استفادهای جز کشتیرانی نداشتهایم، علاوه بر این یک نظریه هم وجود دارد که آب ورودی به خلیجفارس کم شده و شوری را بالا برده و زندگی میگو و ماهیها را تحتتأثیر قرار میدهد، اما به گمان من مهمترین اثر روی کشور ما مربوط به مباحث محیطزیستی است که پیامدهای اقتصادی آن نیز قابل توجه است. رئیسی؛ خاطرنشان کرد: منبع اصلی تأمین آب هورالعظیم؛ تالاب مشترک ایران و عراق از دجله و فرات است، در صورت کم شدن ورودی تبعات محیطزیستی شدیدی از جمله بروز پدیده ریزگردها برای کشور ما در پی داشته و در استانهای غربی ما جدا از سلامت روی بخشهای مختلف اقتصادی از جمله کشاورزی تأثیر خواهد گذاشت. از عمدهترین آثار پدیده ریزگردها میتواند تعطیلات مکرر مدارس، تعطیلی فرودگاهها، صنایع، آسیب به منابع آب، منابع انرژی، ارتباطات از راه دور، خطوط برق، افزایش شیوع بیماریهای ریوی، چشم، پوست و تنفسی، تخریب اراضی کشاورزی و تأثیر آن بر عملکرد محصولات کشاورزی، چمنزارها و جنگلها، به ویژه در مناطق جنگلی زاگرس و کاهش تولیدات کشاورزی، دام و زنبورداری باشد.
ریزگردها سالی ۱،۶۰۰،۰۰۰،۰۰۰میلیارددلار به کشاورزی ایران خسارت میزنند
وی افزود: برآوردها نشان میدهد اثرات سوء ریزگردها بر کشاورزی کشور ما و عراق ۱۰۰۰ میلیون دلار است. در کشور ما ۱۰۴۴ میلیون دلار و در کشور عراق ۱۴۰۴ خسارت وارد کرده، درواقع سالی یک میلیارددلار به بخش کشاورزی به ما خسارت وارد میکند که اگر این ارقام بروزرسانی شود به حدود ۱٫۶ میلیارددلار در سال میرسد.
تهدید احداث سد روی ارس چیست؟
دبیر کمیته مالی و اقتصادی کمیته ملی سدهای بزرگ، گفت: باید به این نکته نیز توجه داشت که ترکیه با احداث سد در حوضه ارس میتواند تهدیدی برای کشاورزی ایران در دشت مغان و طرحهای برقابی و کشاورزی مشترک ایران و آذربایجان نظیر سد خداآفرین و قیزقلعهسی و طرح برقابی مشترک ایران و ارمنستان، نیروگاههای برقابی قرهچیلر و مگری باشد. هماکنون نیز سد «کاراکورت» ترکیه در این حوضه به بهرهبرداری رسیده است.
از کمالخان و کجکیِ افغانستان تاهامون و سیستانِ ایران
وی در ادامه به موضوع اقدامات آبی در کشور افغانستان پرداخت و گفت: در افغانستان هم سدهایی نظیر کمالخان و پاشدان احداث میشود که میتواند با تأثیر بر میزان آب ورودی از طریق هیرمند به ایران بر اقلیم سیستانوبلوچستان آثار اقتصادی و محیطزیستی را منجر شود. سد بزرگ بخشآباد که ظرفیت ذخیرهسازی ۱۳۶۰ میلیون مترمکعب آب را دارد از دیگر سدهای کشور افغانستان است که بر روی رود فراه واقع شده که تغذیه اصلی تالاب بینالمللی هامون به حساب میآید. براساس مطالعات انجام شده بهرهبرداری از سدهای کجکی در بالادست حوضه هیرمند، دهلا در رودخانه ارغنداب و کمالخان در انتهای مسیر حرکت رودخانه هیرمند به سمت ایران، آبدهی ورودی به ایران را تحتالشعاع قرار داده، معیشت مردم دشت سیستان با سختی روبهرو کرده، دریاچههامون را خشک و زمینه منازعات آبی ایجاد خواهد کرد.
اهمیت دیپلماسی آب
وی تأکید کرد: با توجه این موارد توجه به اقتصادسیاسی آب؛ دیپلماسی آبی میتواند از اهمیت فوقالعادهای برخوردار باشد. این امر نیازمند تأمین مطالعات پشتیبان و مذاکرات فنی و با توجه به جنبههای مختلف روابط کشورها در خصوص بهرهبرداری از آبهای مرزی است. همان فعالیتی که توسط دفتر رودخانههای مرزی وزارت نیرو اخیراً مورد توجه قرار گرفته و نیازمند سرعت بخشیدن است.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.