اثرات معدنکاری بر ارزش‌های اجتماعی هر پروژه معدنی، اثرات اجتماعی و زیست‌محیطی دارد که باید پیش از ورود به آن بررسی گردد. اثرات اجتماعی پروژه‌های معدنی بزرگ مقیاس، پیچیده و بحث‌برانگیز است. توسعه علی‌رغم این‌که باعث تولید ثروت می‌شود می‌تواند به اختلالات عمده‌ای نیز منجر شود. با وجود این‌که پروژه‌های معدنی موجب توسعه جاده‌ها، مدارس […]
اثرات معدنکاری بر ارزش‌های اجتماعی
هر پروژه معدنی، اثرات اجتماعی و زیست‌محیطی دارد که باید پیش از ورود به آن بررسی گردد. اثرات اجتماعی پروژه‌های معدنی بزرگ مقیاس، پیچیده و بحث‌برانگیز است. توسعه علی‌رغم این‌که باعث تولید ثروت می‌شود می‌تواند به اختلالات عمده‌ای نیز منجر شود. با وجود این‌که پروژه‌های معدنی موجب توسعه جاده‌ها، مدارس و افزایش تقاضای کالا و خدمات در مناطق دورافتاده و محروم می‌گردد، اما ممکن است از یک سو هزینه‌های تحمیلی و از سوی دیگر عواید حاصل از این پروژه‌ها به‌طور ناعادلانه‌ای توزیع گردد.
هنگامی که ساکنین جوامع مجاور فعالیت‌های معدنی، احساس کنند که با آن‌‌ها برخورد ناعادلانه و غیرمنصفانه‌ای صورت گرفته است، پروژه‌های معدنی می‌تواند به تنش‌های اجتماعی و درگیری‌های خشونت‌آمیز در آن مناطق منجر شود.
در ارزیابی‌های زیست‌محیطی و اجتماعی نمی‌توان اثرات پروژه‌های معدنی را بر مردم و جوامع محلی نادیده یا دست‌کم گرفت.
این جوامع در زمان‌هایی که ارتباط و تعاملشان با متولیان امور و بخش‌های اقتصادی معدنی ضعیف باشد یا هنگامی که اثرات زیست‌محیطی از قبیل آلودگی آب، هوا و خاک، حیات و معیشت ساکنان این مناطق را تحت تأثیر قرار دهد شدیداً احساس زیان و آسیب پذیری خواهند کرد.
اختلاف قدرت می‌تواند منجر به بروز یک حس درماندگی و استیصال در ساکنین این جوامع شود، این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که این جوامع با پتانسیل اعمال قدرت و توان عملیاتی از سوی شرکت‌های بزرگ و قدرتمند مواجه می‌شوند. لذا باید مکانیسمی اعمال گردد تا این جوامع نقش مؤثری در تصمیم‌گیری‌ها داشته باشند و صاحبان فعالیت‌های معدنی نیز باید این اطمینان خاطر را بدهند که حقوق اساسی افراد و جوامع تحت تأثیر را پذیرفته، حمایت کرده و نقض نمی‌نمایند.
این حقوق باید شامل حق کنترل و استفاده از زمین‌ها، آب سالم، محیط‌زیست ایمن و حق معیشت مناسب همچنین شامل رهایی از حس ارعاب و خشونت و نیز تأمین حقوق جبرانی در قبال آن‌چه از دست می‌دهند باشد.
برخی اثرات ناشی از این پروژه‌ها را می‌توان در عناوین زیر به تفصیل بررسی کرد
۱-جابه‌جایی و اسکان مجدد ساکنین
۲- اثرات مهاجرت
۳- کاهش دسترسی به آب سالم
۴-تأثیرات معیشتی و محیط زندگی
۵- اثرات وارده بر سلامت عمومی ساکنین
۶-اثرات وارده بر فرهنگ و منابع زیبا‌شناسی
اثرات معدنکاری بر بنا‌های فرهنگی و منظرگاه‌ها منجر به تأثیر بر اماکن مقدس، زیر ساخت‌ها و اماکن تاریخی، و شاخصه‌های طبیعی مناطق می‌گردد. این مشکلات با تغییر در مناظر و منابع طبیعی از طریق اختلال در سطح زمین و گودبرداری‌ها، تخریب ساختار هیدرولوژیکی و توپوگرافی، افزایش دسترسی به مناطق بکر و دست نخورده، و اختلال در زیبایی منظر از طریق تخریب پوشش‌گیاهی و حفریات بزرگ، تولید گرد و غبار و حضور ماشین‌آلات عظیم روی می‌دهد.
ارزیابی اثرات اجتماعی باید بر پایه اطلاعات مرتبط با حداقل ۴ حوزه زیر صورت بگیرد:
۱-تغییرات در دسترسی به انرژی و منابع محلی آب و خاک. افزایش رقابت بین ساکنین بومی و فعالیت‌های تولیدی در زمینه انرژی، خدمات پایه (سلامت، آموزش و بهداشت) و دسترسی به منابع آب.
۲-تغییرات در ویژگی‌های جمعیتی (اندازه، ساختار، سنت‌ها، فعالیت‌های تولیدی)
۳- برداشت واگرا بین تصمیم گیرندگان شرکت‌های معدنی و مردم محلی
(در مورد چگونگی توزیع منافع اقتصادی و اجتماعی و نیز هزینه‌های زیست‌محیطی ناشی از عملیات بزرگ معدنکاری)
۴– مالکیت و کاربری زمین: کوچ اجباری جمعیت یک مشکل بزرگ اجتماعی است. در این خصوص باید اطلاعات دقیقی در خصوص برآورد میزان پرداخت غرامت، برنامه‌های انتقال جمعیت، موقعیت‌های جایگزین برای اسکان جمعیت و اطلاعات جامعی در خصوص شرایطی که بتواند کیفیت زندگی متناسب با شرایط قبلی مهاجرین را تضمین کند را گردآوری و بررسی کرد.
یکی دیگر از مسایل، فعالیت‌های انسانی درعرصه‌های طبیعی این مناطق است که همراه با حضور افراد بومی در فعالیت‌های از قبیل شکار (غیر تفریحی)، ماهیگیری و استفاده از حیات‌وحش و منابع طبیعی برای ادامه حیات و امرار معاش می‌باشد.
به هر حال ارزیابی زیست‌محیطی و اجتماعی پروژه‌های معدنی از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است، چرا که توسعه پایدار مناطق معدنی بدون ملاحظات فوق، امکان‌پذیر نخواهد بود و نتیجه آن یک نوع توسعه خطی خطرناک خواهد شد که منابع انسانی و مالی زیادی را مستهلک خواهد کرد. لذا انجام مطالعات جامع زیست‌محیطی و اجتماعی مناطق در دست توسعه معادن و صنایع وابسته همچون سرمایه‌گذاری‌های عظیم در شرق کشور که با شتاب زیاد در حال انجام می‌باشد ضرورتی اجتناب ناپذیر است.
امین رزم‌آرا- کارشناس ارشد زمین‌شناسی زیست‌محیطی
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.