نقاط داغ آلوده خلیج‌فارس در استان بوشهر خلیج‌فارس و دریای عمان به‌عنوان یکی از مهم‌ترین اکوسیستم‌های دریایی و منبع بی‌نظیر غذایی برای سرزمین‌های ساحلی آن همواره دارای اهمیت ویژه‌ای برای پژوهشگران بوده است اما متأسفانه به‌رغم این اهمیت و حساسیت، بی‌مهری‌های زیادی به این پهنه آبی که از قضا یکی از مهم‌ترین آبراهه‌های جهان نیز […]
نقاط داغ آلوده خلیج‌فارس در استان بوشهر
خلیج‌فارس و دریای عمان به‌عنوان یکی از مهم‌ترین اکوسیستم‌های دریایی و منبع بی‌نظیر غذایی برای سرزمین‌های ساحلی آن همواره دارای اهمیت ویژه‌ای برای پژوهشگران بوده است اما متأسفانه به‌رغم این اهمیت و حساسیت، بی‌مهری‌های زیادی به این پهنه آبی که از قضا یکی از مهم‌ترین آبراهه‌های جهان نیز هست شده… . به گزارش ایسنا، اهمیت استراتژیک و ارزش اکولوژیک خلیج‌فارس به دلیل وجود منابع چشمگیر نفت‌وگاز، اکوسیستم‌های مرجانی و جنگل‌های حرّا و همچنین تنوع آبزیان به‌گونه‌ای است که مؤسسات مختلف علمی و پژوهشی در نقاط مختلف جهان همواره در حال پایش وضعیت زیست‌محیطی این خلیج همسایه کشور ما هستند. مریم قائمی؛ عضو هیأت علمی پژوهشگاه اقیانوس شناسی کشور که به تازگی به‌عنوان نائب رئیس «کمیته اقیانوس شناسی اقیانوس هند» معرفی شده در توضیح وظایف این کمیته، می‌گوید: «یونسکو، سازمان علمی‌فرهنگی ملل متحد، کمیسیونی به نام کمیسیون بین دولتی اقیانوس شناسی دارد و اکثر کشورهای دنیا -۱۱۸ کشور – که مجاور دریا و اقیانوس هستند، عضو این کمیسیون هستند که اصلی‌ترین مرجع فعالیت‌ها و تحقیقات دریایی و اقیانوسی در دنیاست.» وی افزود: «یکی از کمیته‌های زیرمجموعه این کمیسیون که حوزه فعالیت آن اقیانوس هند است، به نام کمیته اقیانوس‌شناسی اقیانوس هند شناخته می‌شود. هفته گذشته ۲۸ اردیبهشت‌ماه در جلسه‌ای که انتخابات آن برگزار شد، رئیس و نائب‌رئیس آن کمیته به مدت دو سال منصوب شدند که خوشبختانه بنده را به‌عنوان نائب‌رئیس آن کمیته انتخاب کردند.» رئیس مرکز اقیانوس‌شناسی و علوم جوی استان بوشهر، ادامه داد: «وظیفه اصلی این کمیته هماهنگی مطالعات علمی‌و زیست‌محیطی و آموزشی کشورهای عضو است و همچنین این کمیته هماهنگی فعالیت این کشورها با برنامه‌های جهانی را برعهده دارد. از این نظر این اتفاق می‌تواند یک موقعیت و جایگاه خوبی را برای کشور به وجود بیاورد.» قائمی؛ با بیان اینکه هماهنگی کلیه تحقیقات، پژوهش‌ها و آزمایش‌هایی که در آب‌های اقیانوس هند انجام می‌شود چه در سطح منطقه‌ای و چه در سطح بین‌المللی در این کمیسیون انجام می‌شود، افزود: «این کمیته پروژه‌های تحقیقاتی ازجمله پروژه‌های مشترک بین کشورها را تعریف می‌کند و در نتیجه ظرفیت‌سازی صورت می‌گیرد.» این پژوهشگر همچنین در تشریح وظایف این کمیته به برنامه‌های آموزشی مانند برگزاری ورکشاپ‌ها، کنفرانس‌ها و… چه به صورت منطقه‌ای و چه به صورت بین‌المللی اشاره کرد. وی با تشریح اهمیت استراتژیک خلیج‌فارس، گفت: «به دلیل نقل‌وانتقالات نفتی و تردد نفتکش‌ها و توجهی که به این منطقه وجود دارد، و به‌خاطر شرایط خاص حاکم بر این پهنه آبی، طبیعتاً آلودگی‌هایی را متحمّل می‌شود.» عضو هیأت علمی‌پژوهشگاه علوم جوی و اقیانوس‌شناسی کشور، بیان کرد: «با توجه به اینکه محیط خلیج‌فارس یک محیط نیمه‌بسته است و تبخیر در آن زیاد و شوری آب بالاست و همچنین حدود سه تا پنج سال طول می‌کشد تا از طریق تنگه‌هرمز با اقیانوس هند، آب خلیج‌فارس تبادل کند و تجدید شود، در نتیجه هر آلودگی که اتفاق بیفتد در این محیط بیشتر از آب‌های دریایی دیگر باقی خواهد ماند.»
ورود فاضلاب‌های شهری و صنعتی به‌واسطه توسعه ساحل‌نشینی
مریم قائمی؛ افزود: «نقل‌وانتقالات نفتی و آلودگی‌های نفتی، آلاینده‌هایی که بر اثر ورود فاضلاب‌های شهری و صنعتی به واسطه توسعه ساحل نشینی اتفاق می‌افتد و همچنین آلودگی پلاستیک‌ها و میکروپلاستیک‌ها در آب‌های سطحی خلیج‌فارس از جمله تهدیدات زیست‌محیطی هستند که خلیج‌فارس با آن روبه‌رو است.» وی اظهار کرد: «علاوه بر این موارد، خلیج‌فارس با تهدیدات جهانی نیز روبه‌رو است. پدیده‌هایی مثل کاهش اکسیژن در آب دریا، اسیدی شدن آنها و بالا آمدن سطح آب دریاها، از جمله بحران‌هایی هستند که خلیج‌فارس با آن مواجه است.» این پژوهشگر بیان کرد: «سخت نیست که متوجه شویم محیط‌زیست خلیج‌فارس با چه تهدیدات هولناکی روبه‌رو است و لذا با توجه به اینکه ما اطلاعات زیادی از آب‌های خلیج‌فارس نداریم، یکی از برنامه‌هایی که در دست اقدام داریم برنامه تحقیقاتی کاوشگر خلیج‌فارس وابسته به پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی است که ماموریت این کاوشگر، پایش آب‌های ساحلی و فراساحلی خلیج‌فارس و تنگه‌هرمز است.» رئیس مرکز اقیانوس شناسی و علوم جوی بوشهر، تصریح کرد: «اطلاعات جامعی از محیط‌زیست خلیج‌فارس از این پایش‌ها به دست می‌آید که طی یک برنامه طولانی‌مدت و پنج‌ساله، با استفاده از این داده‌ها می‌توانیم هم اطلاعات دقیقی از وضعیت خلیج‌فارس داشته باشیم و هم اینکه بتوانیم با توجه به این اطلاعات به دست آمده، راهکارهایی برای مدیریت این منطقه حساس داشته باشیم.»
جزیره خارگ و تأسیسات پارس‌جنوبی و کنگان، نقاط داغ آلودگی در استان بوشهر
مریم قائمی؛ وجود نواحی صنعتی گسترده در استان بوشهر از جمله ناحیه صنعتی کنگان، عسلویه و جزیره خارگ را به دلیل فعالیت‌های پالایشگاهی و پتروشیمی در حوزه خلیج‌فارس، عامل شاخص بالای ریسک اکولوژیک در استان بوشهر عنوان می‌کند و جزیره خارگ و تأسیسات پارس‌جنوبی و کنگان را نقاط داغ آلودگی در استان بوشهر می‌داند. وی تصریح کرد: «در پژوهش‌هایی که انجام داده‌ایم میزان آلودگی‌های نفتی در رسوبات منطقه ویژه اقتصادی پارس و خلیج نایبند و همچنین آلودگی پلاستیک‌ها در محدوده این مناطق بسیار بالاست.»
فقر شدید اکسیژن در منطقه روبه‌روی بندر بوشهر و منطقه روبه‌روی بندر سیراف
این پژوهشگر، خاطرنشان کرد: «نتایج تحقیقات ما نشان داده که منطقه روبه‌روی بندر بوشهر و منطقه روبه‌روی بندر سیراف، در عمق ۵۰ متر و بیشتر با فقر شدید اکسیژن مخصوصاً در فصل تابستان روبه‌رو هستیم که این عامل می‌تواند آبزیان را در معرض تهدید قرار دهد.» این پژوهشگر محیط‌زیست دریایی ضمن تشریح آلاینده‌های پیرامون خلیج‌فارس، گفت: «از جمله اقداماتی که در زمان وقوع آلودگی باید انجام دهیم این است که در وهله اول بدانیم چطور آلودگی به وجود آمده را جمع کنیم و یا کاهش دهیم.» وی ادامه داد: «موضوع دیگر بحث پیشگیری است که در این زمینه در مورد آلودگی دریایی کنوانسیون‌های‌های جهانی وجود دارد، مثل کنوانسیون آلودگی آب دریا، که ناشی از تردد کشتی‌هاست، کنوانسیون مارپل، کنوانسیون مقابله و همکاری در برابر آلودگی نفتی و همین‌طور کنوانسیون کویت. این الزامات وجود دارد که از محیط‌زیست خلیج‌فارس حفاظت شود و یکی از ابزارها برای کنترل و کاهش آلودگی‌ها همین کنوانسیون‌ها هستند.»
کاشت جنگل‌های دست کاشت حرّا برای نجات خلیج‌فارس
قائمی؛ اظهار کرد: «راهکار دیگر کاشت جنگل‌های دست کاشت حرّا است تا بتوان این زیستگاه‌ها را نجات داد.» این پژوهشگر افزایش دانش و آگاهی تک‌تک افراد جامعه و افزایش مسؤولیت‌پذیری آنها نسبت به محیط‌زیست پیرامون را در کاهش این خسارت‌ها مؤثر دانست و ابراز امیدواری کرد: «با توجه به اینکه دهه‌ای که در آن قرار داریم از طرف سازمان ملل دهه «علوم اقیانوسی برای توسعه پایدار» نامیده شده و با این فرصتی که برای استان بوشهر و کشور فراهم شده، بتوانیم از این فرصت استفاده کنیم و با برنامه‌ریزی کلان به حفظ محیط‌زیست دریایی‌مان مخصوصاً خلیج‌فارس که برایمان بسیار ارزشمند است توجه ویژه‌ای کنیم.» رئیس مرکز اقیانوس‌شناسی و علوم جوی بوشهر، با تأکید بر اینکه در راستای وظایف پژوهشی این مرکز نتیجه تحقیقات و یافته‌های پژوهشی برای حفظ محیط‌زیست دریایی به سازمان‌های متولی ارجاع داده می‌شود، افزود: «سازمان محیط‌زیست به تازگی قراردادی با پژوهشگاه اقیانوس شناسی به امضاء رسانده که طی آن کلیه آب‌های ساحلی و فراساحلی خلیج‌فارس، دریای عمان و تنگه‌هرمز در ایستگاه‌های فراساحلی دوبار در سال و ایستگاه‌های ساحلی مثل شناگاه‌ها هر دوماه یک‌بار مورد پایش قرار می‌گیرند و وضعیت سلامت آنها سنجیده می‌شود.» مریم قائمی؛ با اشاره به این نکته که برای حفظ محیط‌زیست خلیج‌فارس نیازمند توجه شرکت‌ها و تأسیسات نفت‌وگاز و پتروشیمی هستیم، افزود: «اگر روند کنونی آلاینده‌ها از جمله نشت گازهای گلخانه‌ای، نشت فاضلاب‌های صنعتی و خانگی و حجم عظیم پلاستیک که وارد آب‌های خلیج‌فارس می‌شود ادامه داشته باشد، سال‌های آینده وضعیت به مراتب وخیم‌تر از امروز خواهد بود.»
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.