گیلان زیبا را با زباله زشت کرده ایم

گیلان زیبا را با زباله زشت کرده ایم گیلان این نگارستان یزدان در کرانه دریای نیلگون خزر با سواحل طلایی و جنگل‌های زمردین هیرکانی و کوه‌های بلند و دشت‌های شقایق و سوسن و گل‌های وحشی بهشت گردشگران ایران است اما مدت‌هاست انباشت زباله‌های انسانی چهره این استان زیبا را کثیف کرده است . به گزارش […]

گیلان زیبا را با زباله زشت کرده ایم

گیلان این نگارستان یزدان در کرانه دریای نیلگون خزر با سواحل طلایی و جنگل‌های زمردین هیرکانی و کوه‌های بلند و دشت‌های شقایق و سوسن و گل‌های وحشی بهشت گردشگران ایران است اما مدت‌هاست انباشت زباله‌های انسانی چهره این استان زیبا را کثیف کرده است .

به گزارش ایرنا این استان سرسبز و زیبا گرچه خود دو و نیم میلیون نفر جمعیت بیش‌تر ندارد اما سالانه پذیرای افزون بر ۲۲ میلیون نفر جمعیت سیال از گردشگران است.

انبوه جمعیتی که گرچه با خود برکات اقتصادی به همراه می‌آورند اما پسماندهای بسیاری را نه تنها در مکان‌های دفع زباله بلکه در جای‌جای طبیعت زیبای استان از فراز کوه‌ها، سرچشمه رود‌ها تا ساحل دریا و دل جنگل‌ها به جا می‌گذارد.

در سال ۹۱، زباله‌های پاکسازی شده ناشی از حضور گردشگران در عید نوروز تنها از ۵ درصد چشم‌اندازهای طبیعی گیلان حدود ۲۰۰ تن بود.

البته این تنها مسافران نیستند که نسبت به دفع مناسب زباله بی‌توجهند، بسیاری از اهالی این استان زیبا نیز بی‌توجه به صدماتی که این زباله‌ها به منابع آبی و خاکی این پردیس کوچک زمینی وارد می‌کند زباله‌هایشان را در رودخانه‌ها، کنار جاده‌ها و هرجا که دستشان رسید ر‌ها می‌کنند.

از سویی حوزه آبخیز خزر در گیلان بالغ بر ۱۴ هزار کیلومتر مربع است.

این بدان معنا است که بخشی از پسماندهای ر‌ها شده در طبیعت به واسطه سیلاب‌ها و مجاورت با رودخانه‌ها وارد آب می‌شود و با حرکت به سمت پایین‌دست حوزه به دریای خزر و سواحل وارد می‌شود.

*مصرف‌زدگی بلای جان طبیعت

زباله‌هایی که با مصرف‌زده شدن مردم شهر‌ها و حتی روستا‌ها روز به‌روز در حال فزونی است و برنامه‌ای هم برای مواجهه با این حجم عظیم زباله که وارد چشم‌انداز‌ها می‌شود، وجود ندارد.

به گفته کارشناسان در استان‌های شمالی سطح مصرف بالا است و میزان تولید زباله به ازای هر نفر بین یک تا ۱٫۱ (کیلوگرم) در حوزه شهری در روستا حدود ۸۰۰ گرم در شبانه‌روز است.

بر اساس برنامه ۵ ساله پنجم توسعه قرار بود تا پایان سال سوم توسعه معضل مدیریت پسماند در استان‌های ساحلی حل شود و چیزی به عنوان دفن زباله نداشته باشیم.

قرار بود تفکیک زباله از مبدأ در سراسر شهرهای استان‌های ساحلی انجام شود و باقی مانده یا در کارخانه‌های کودآلی تبدیل به کمپوست یا در زباله سوز‌ها امحاء شود و بخشی نیز دفن بهداشتی شود، متأسفانه این اتفاق نیفتد.

شهرداری‌ها و دهیاری‌ها نیز در اغلب نقاط دانش و همت و اعتبارات مالی لازم برای ساماندهی به معضل زباله را ندارند.

البته سال ۹۴ در استان گیلان اقدامات خوبی برای تفکیک زباله در شهر‌ها آغاز شد ولی مشخص نیست به چه دلیلی ادامه نیافت.

بسیاری از شهر‌ها پیمانکاران تفکیک زباله شان را از دست دادند و برخی برگشتند به نقطه صفر و این موجب می‌شود که زباله‌های سرگردان در تمامی حوزه‌های آبخیز فراوان داشته باشیم.

در حوزه‌های روستایی طرح تولید زباله تر به کود آلی یا ورمی کمپوست شاید بخشی به دلیل اعتبارات و بخشی به خاطر نابسامانی مدیریت اجرایی نشد.

اسف‌بار این‌که فرهنگ مصرف در روستا‌ها پهلو می‌زند به حوزه شهری و بخش زیادی از تولیدات روستایی از جمله دامداری و پرورش طیور یا حذف شدند یا به حداقل رسیده‌اند و روستاییان به سمت مصرف شهری با پسماند زیاد رفتند.

برای مثال قبلاً در روستا برای تولید یک لیتر ماست زباله نداشتیم ولی در شهر یک ظرف برای آن لازم است.

کاهش پسماند و مدیریت مناسب زباله تنها با آموزش امکان‌پذیر است.

*فرهنگسازی نیاز جدی مدیریت پسماند

معاون سازمان حفاظت محیط‌زیست کشور نیز اخیراً در سفر به گیلان در مصاحبه اختصاصی با ایرنا در خصوص معضل زباله گفت: مدیریت پسماند نیازمند یک فرهنگ‌سازی جدی است.

پروین فرشچی اظهارکرد: استان میزبان گناهی ندارد که علاوه بر زباله‌های تولیدی جمعیت خودش، زباله‌های تولیدی جمعیتی ۴ برابر جمعیت خود را پذیرا باشد.

وی خاطرنشان‌کرد: وزارت کشور مسؤول مستقیم ساماندهی و مدیریت زباله است و سازمان محیط‌زیست عهده‌دار آگاهی‌بخشی در خصوص زباله و نظارت بر مدیریت درست پسماند و کمک به مشارکت‌ها و حرکت‌های مردمی است.

بدیهی است ورود ۲۲ میلیون نفر معادل حدود یک سوم جمعیت کشور به گیلان لزوم تخصیص اعتبارات ملی برای این استان را الزامی می‌سازد.

این خیل جمعیت عوارضی می‌گذارد که رفع و رجوع آن با اعتبارات استانی امکان‌پذیر نیست.

به گفته کارشناسان با توجه به قرارداشتن گیلان در شرایط بحرانی مدیریت پسماند نیازمند احداث کارخانه زباله‌سوز و نیروگاه تولید انرژی از سوزاندن زباله، تفکیک زباله از مبدأ و فرهنگسازی برای کاهش مصرف زباله و تفکیک زباله از مبدأ است.

فرهنگسازی برای کاهش مصرف و تفکیک زباله از مبدأ و عدم دفع پسماند‌ها در طبیعت ضرورتی است که نیاز به سرمایه‌گذاری، همکاری رسانه‌های عمومی به ویژه صدا و سیما، آموزش و پرورش و مدیریت علمی پسماند در شهرداری‌ها و دهیاری‌ها دارد.

در هیچ جای جهان با تذکرات روزمره معضل حل نشده مهم‌ترین راه رسیدن به یک نقطه امن در خصوص مدیریت پسماند آموزش و سپس مدیریت پسماند است.

مسأله‌ای که حتی نماینده سازمان ملل نیز در پیام اینستاگرامی خود به آن تأکید و ابراز امیدواری کرده با آموزش، زباله را در جایی دفع کنیم که باید.

 

طبیعت گیلان این پردیس زیبای ایران از دریا و ساحل، کوه و چشمه، رود و دشت و جلگه و جنگل همگی شایسته پاسداشت و تحسین است نه بایسته آلودگی و نابودی.