مدافعان انتقال آب همان مدافعان سدسازی هستند

یک کارشناس حوزه مدیریت منابع آبی، گفت: این بار وضعیت دهشتناک تالاب‏ها، دریاچه‏‌ها و رودخانه‏‌های کشور که شوربختانه با موج آتش‌سوزی‏های عمدی یا غیرعمدی عرصه‌های جنگلی و مرتعی همراه شده است، تا پیش از آغاز بارندگی‏های سال‌جاری، کمر محیط‌زیست کشور را خُرد خواهد کرد. پرسش این است که آیا این درس‏های بزرگ نباید مدیران را […]

یک کارشناس حوزه مدیریت منابع آبی، گفت: این بار وضعیت دهشتناک تالاب‏ها، دریاچه‏‌ها و رودخانه‏‌های کشور که شوربختانه با موج آتش‌سوزی‏های عمدی یا غیرعمدی عرصه‌های جنگلی و مرتعی همراه شده است، تا پیش از آغاز بارندگی‏های سال‌جاری، کمر محیط‌زیست کشور را خُرد خواهد کرد. پرسش این است که آیا این درس‏های بزرگ نباید مدیران را وادار به نگاه دوباره و از جنس دیگر در الگوها و شیوه‌های مدیریت آب کشور کند، باید گفت که مدافعان انتقال آب همان مدافعان سدسازی هستند. داریوش مختاری؛ در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه نگاهی به جریان سدسازی و در ادامه آن جریان انتقال آب در کشور نشان می‏دهد که در دوره‌های مختلف وزارت نیرو از دهه‌های پیش تاکنون هیچ تغییری در تفکر ناکارآمد و یک‌سویه سازه‏ای مسلط بر مدیریت آب و خاک کشور پدید نیامده است، اظهار کرد: حتی در حوزه آبخیزداری، سازمان جنگل‏ها، مراتع و آبخیزداری کشور به جای اجراء و در اولویت قراردادن پروژه‏‌های پربازده و پایدار زیستی و مدیریتی، بیش از ۹۰درصد اعتبارات آبخیزداری کشور را صرف پروژه‏‌های سازه‏ای کوچک (بندهای خشکه ‏چین و سنگی ملاتی با ارتفاع کمتر از شش متر) می‏کند. وی افزود: سازه‌هایی که به منظور کنترل سیلاب، یکایک شریان‏های حیاتی کوچک از محل دره‌ها و آبراهه‌های کوچک در دل کوه‏ها را قطع کردند و در یک ناهماهنگی کامل در مدیریت یک حوزه آبریز اصلی و یا فرعی، زمینه خشک‏شدن یکایک دریاچه‏ها و تالاب‏ها فراهم شد. این کارشناس ارشد حوزه مدیریت منابع آب، با بیان اینکه انباشت سطحی‏زدگی و ناکارآمدی در مدیریت آب کشور و تسلط محض مهندسان عمران در بدنه وزارتخانه‌های مرتبط تا جایی است که حتی به گوشزدهای هیدرولوژیست‏ها هم هرگز توجهی نشد، گفت: برای هر رودخانه کوچک و فصلی یک سد طراحی شد و هر آنچه از سرمایه‏‌های ریخته‏ شده (Sunk Costs) وجود داشت نادیده گرفته شد. در حالی که سازه‌های کوچک پیشین می‏توانستند کارکرد مؤثرتری داشته باشند و از شادابی رودخانه‌ها نیز کاسته نشود. مختاری؛ اظهار کرد: از دیدگاه آسیب‌شناسی باید گفت که از دهه۳۰ خورشیدی تاکنون بیش از ۹۰درصد وزیران آب و برق یا نیرو و حتی شهرداران کشور دارای تخصص مهندسی عمران بوده‌‏اند. در شرایطی که برای کشور ایران که دارای بیش از سه هزاره تاریخ آب و آبیاری است و نظام حقوقی و اجتماعی آب در سرزمین ایران همواره کلاس درس بزرگی در متن تمدن بشری بوده است، این نگاه سطحی‏ زدگی در مدیریت آب هرگز پذیرفتنی نیست. وی با بیان اینکه هنگام آن رسیده که به جای اینکه سکان وزارت نیرو به یک مهندس یا دکترای عمران دیگری سپرده شود و یا شهرداران کلانشهرها از این یگانه تخصص برگزیده شوند، با یک چرخش و تغییر نگاه نرم‌ افزاری، قدرت دیوان‏سالاری دولتی به مدیرانی از جنس حقوق، اقتصاد، منابع طبیعی و علوم اجتماعی که با دیدگاه سخت‌ افزاری و مهندسی عمران در عرصه عمل (نه شعاری و صوری) مخالف باشند، سپرده شود.