سیداحسان حسینی کارشناس حقوقی با تصویب قانون جدید صدور چک همه چیز ظاهراً خیلی آسان‌تر شده! اگر صادرکننده چک موجودی کافی نداشته باشه و مجبور شدید اقدامات حقوقی را دنبال کنید کار شما راحت‌تر شده است. تا پیش از اصلاحات سال ۹۷، دارنده چک باید کفش آهنی می‌پوشید و جنگ اعصاب را به جان می‌خرید […]
سیداحسان حسینی
کارشناس حقوقی
با تصویب قانون جدید صدور چک همه چیز ظاهراً خیلی آسان‌تر شده! اگر صادرکننده چک موجودی کافی نداشته باشه و مجبور شدید اقدامات حقوقی را دنبال کنید کار شما راحت‌تر شده است. تا پیش از اصلاحات سال ۹۷، دارنده چک باید کفش آهنی می‌پوشید و جنگ اعصاب را به جان می‌خرید و با صرف کلی وقت و هزینه از دادگاه رأی محکومیت طرف مقابل را می‌گرفت و تازه گرفتن این رأی هم چندان ساده نبود. هم هزینه دادرسی پرداخت می‌کرد و هم ممکن بود به هر دلیلی چه از طرف دادگاه یا طرف مقابل ایرادی به دعوای او وارد شود و دعوا رد و ابطال شود. خب اگر در بهترین حالت رأی به نفع او صادر می‌شد، باید درخواست صدور اجرائیه می‌کرد و تازه اینجاست که قسمت دوم پیگیری‌ها آغاز می‌شد.
در حالت معمول اول باید دادگاه رأی صادر نماید و سپس درخواست صدور اجرائیه نمود اما قانون صدور چک در سال ۹۷ دستخوش اصلاحات مهمی شد و یکی از آن‌ها ماده ۲۳ این قانون بود. این ماده به طور خلاصه می‌گوید که اگر چکی برگشت بخورد نیازی نیست مرارت‌های مراجعه به دادگستری و اخذ رأی را تحمل کنید و مستقیم می‌توانید درخواست صدور اجرائیه نمایید. خب چی از این بهتر! چون دیگه نه تو نوبت وقت رسیدگی منتظر ماندید و نه هزینه‌ای گزاف دادرسی پرداخت کردید و نه با ایرادات احتمالی مواجه می‌شدید.
حالا که امکان صدور اجرائیه پیش‌بینی شده بهتر است چند تا نکته هم مدنظر داشته باشیم تا دچار دردسر نشویم.
حتماً کدرهگیری و مهر و امضاء را از بانک بخواهید!
اگر چک برگشت بخورد، بانک حتماً باید در گواهینامه عدم پرداخت گواهینامه عدم پرداخت کد رهگیری را درج کند. این کدرهگیری با کدهای رهگیری جاهای دیگه فرق داره و بدون داشتن آن، مشکل شما حل نمی‌شود. وقتی گواهینامه را گرفتید خوب به آن نگاه کنید و اگر این کد را ندید از شعبه بانک بخواهید برایتان درج کند. چون اگر این گواهینامه شما این کدرهگیری را نداشته باشد انتهای ماده ۴ گفته «به گواهینامه فاقد کدرهگیری و فاقد مهر شخص حقوقی در مراجع قضایی و ثبتی ترتیب اثر داده نمی شود.» با همین جمله مرجع قضایی خیلی راحت برای گواهی فاقد کدرهگیری پرونده را می‌بندد و دستور کسر از آمار را صادر می‌کند و دوباره روز از نو روزی از نو.
برای هر چکی نمی‌توانید درخواست صدور اجرائیه نمایید!
به این سادگی‌ها هم نیست که برای هر چکی اجرائیه صادر شود. برای بعضی از چک‌ها اصلاً درخواست صدور اجرائیه نکنید چون امکانش وجود ندارد و مرجع قضایی تصور می‌کند قانون را نمی‌دانید. برای چک مشروط یعنی چکی که در متن آن، وصول وجه آن منوط به تحقق شرطی شده باشد؛ چک تضمینی که بابت تضمین انجام معامله یا تعهد بود و چکی که خود صادرکننده دستور عدم پرداخت داده را نمی‌توان از این طریق درخواست صدور اجرائیه داد.
چرا نمی‌توانیم؟
چون اگر کمی بیشتر تأمل کنیم در این موارد وصول چک موکول به انجام یک عملی بوده و باید شرط آن احراز شود. احراز این شرط نیازمند رسیدگی قضایی است و عدم امکان صدور اجرائیه نسبت به این چک‌ها معقول و منطقی است.
خب پس برای این چک‌ها چکار کنیم؟
باید در دادگستری طرح دعوا نمایید و همان مراحل که برای رسیدگی برای دعاوی عادی است را طی نمایید.
آیا برای چک‌های عادی (که صیادی نیستند) هم امکان صدور اجرائیه وجود دارد؟
پاسخ مثبت است، فقط باز هم تأکید می‌شود که کدرهگیری را فراموش نکنید.
اگر به اجرائیه اعتراضی داشتیم چه کنیم؟
این اعتراض را صادرکننده یا همان کسی که اجرائیه علیه او صادرشده می‌تواند طرح نماید. چون ممکن است چک مشروط بوده یا بابت تضمین باشد یا اصلا چک از طریق کلاهبرداری یا خیانت در امانت یا دیگر جرائم تحصیل شده باشد. در این جا صادرکننده چک تقصیری ندارد و طرف مقابل هم استحقاق دریافت وجه آن را ندارد. اما باز هم در اینجا قانون گفته حتی اگر این ادعاها را در مراجع قضایی طرح نمایید عملیات اجرایی متوقف نمی‌شود و تنها کاری که می‌توانید بکنید این است که قاضی را قانع کنید که از اجرای این اجرائیه ضرر هنگفتی می‌کنید و تازه بعد هم باید تأمین مناسبی بدهید یعنی مبلغی به صندوق دادگستری واریز کنید تا جلوی اجراء گرفته شود. چرا این مبلغ را واریز می‌کنیم؟ چون اگر بعداً دادگاه رسیدگی کرد و ادعای شما پذیرفته نشد، به دلیل این که مدتی جلوی اجرا گرفته شده و به ذی‌نفع خسارت وارد شده، خسارت او قابل جبران باشد. فقط در دو جا هست که نیازی به پرداخت خسارت احتمالی وجود ندارد: دلیل ارائه شده مستند به سند رسمی باشد یا اینکه صادرکننده یا قائم‌مقام قانونی مدعی مفقود شدن چک بوده و مرجع قضایی دلایل ارائه شده را قابل قبول بداند.
آیا با دستور موقت می‌توان جلوی اجرائیه را گرفت؟
خیر نمی‌توان. به دلیل این که وقتی خود دادگاه دستور صدور اجرائیه صادر می‌کند، خودش نمی‌تواند با صدور دستور موقت مانع اجرای آن شود. دستور موقت دادگاه فقط می‌تواند مانع اجرای اجرائیه‌های ثبتی شود. در مورد چک باید همان راهی که قانون پیش‌روی شما قرار داده را طی کنید، یعنی درخواست توقف عملیات اجرایی را مطرح کنید. به علاوه در مواردی که قانون سازوکار خاصی پیش‌بینی کرده باشد، باید همان راه را رفت و با دستور موقت نمی‌توان آن نتیجه را گرفت و اِلا نقض غرض خواهد بود.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.