طی ۳۰ سال گذشته در حوزه نفت ظرفیت‌سازی نکرده‌ایم

رئیس دفتر مرکز مطالعات بین‌المللی انرژی وین طی ۳۰ سال گذشته در حوزه نفت ظرفیت‌سازی نکرده‌ایم رئیس دفتر مرکز مطالعات بین‌المللی انرژی وین، گفت: فکر می‌کنم که با روند کنونی و فقدان سرمایه‌گذاری و ظرفیت‌سازی، تقریباً تا پایان دهه جاری، ایران از جرگه صادرکنندگان نفت‌خام خارج خواهد شد. فریدون برکشلی؛ در گفت‌وگو با ایلنا، درباره […]

رئیس دفتر مرکز مطالعات بین‌المللی انرژی وین

طی ۳۰ سال گذشته در حوزه نفت ظرفیت‌سازی نکرده‌ایم

رئیس دفتر مرکز مطالعات بین‌المللی انرژی وین، گفت: فکر می‌کنم که با روند کنونی و فقدان سرمایه‌گذاری و ظرفیت‌سازی، تقریباً تا پایان دهه جاری، ایران از جرگه صادرکنندگان نفت‌خام خارج خواهد شد. فریدون برکشلی؛ در گفت‌وگو با ایلنا، درباره برنامه‌های جدید افزایش صادرات نفت اظهار داشت: به نظر بنده وزیر جدید در زمینه افزایش صادرات در اصول و به صورت کلی گفتند. در واقع هیچ وزیری غیر از این نگفته است. هر وزیر نفتی برای افزایش صادرات تلاش می‌کند. البته جزییات بازاریابی و صادرات نفت‌خام در شرایط تحریم ‌یا بدون تحریم هم‌، قابل بازگو کردن نیست. سایر کشورهای تولیدکننده نفت هم در مورد مقاصد صادراتی خود صحبت نمی‌کنند. این یک اصل بازاریابی است. شرکت‌ها و مؤسسات صادرات نفت‌خام کشور‌ها را به روش‌های مختلف منجمله ردیابی نفتکش‌ها، رصد می‌کنند و اطلاعاتی را منتشر و یا در اختیار مشتریان خود قرار می‌دهند. وی افزود: البته ایران جزء معدود کشورهای عضو اوپک است که طی ۳۰ سال گذشته ظرفیت‌سازی نکرده است. ظرفیت تولید ایران پس از پایان جنگ تحمیلی افزایش پیدا کرد، اما تقریباً سه دهه است که در آستانه چهار میلیون بشکه در روز باقی مانده؛ مصارف پالایشگاهی افزایش پیدا کرده و در نتیجه نفت موجود برای صادرات مرتبا کاهش داشته است. البته ما هم در عین حال از یک واردکننده خالص فراورده به یک صادرکننده خالص تبدیل شده‌ایم. وی با بیان اینکه ریاست‌جمهوری توجه به سرمایه‌گذاری در صنعت نفت را در برنامه‌های خود منظور کرده اما این صنعت تقریباً از اوایل پیروزی انقلاب از سرمایه‌گذاری و انتقال فناوری‌های به‌روز، دور مانده است، گفت: کارشناسان و متخصصین داخلی خیلی فعالیت‌های خوبی را انجام می‌دهند. اما صنعت نفت ایران سال‌‌ها است که به هنگام نیست. سرمایه‌گذاری مؤثر و در استانداردهای به‌روز جهان انجام نشده است. بنابراین کلید توسعه، ارتقای نگهداشت و ظرفیت‌سازی در حضور بین‌المللی ما در سطح جهان و صنعت نفت جهان در ایران است. برکشلی؛ تصرح کرد: ما در گروه مطالعات انرژی وین، مطالعه‌ای را تمرین کردیم. میزان خسارات اقتصادی ناشی از تحریم‌های آمریکا و جهان علیه جمهوری اسلامی ایران، از خسارات جنگ تحمیلی، با فاصله زیاد بیشتر است. همین امروز که با هم صحبت می‌کنیم، تلفات ناشی از کرونا در ایران طی مدت ۲۰ ماه ۱۰۹ هزار نفر اعلام شده است. تعداد شهدای جنگ تحمیلی طی هشت سال ۲۱۹ هزار نفر بوده است. با یک رگراسیون و محاسبه و در صورت ادامه روند فعلی، طی دوره مشابه جنگ تحمیلی، آمار تلفات کرونا تقریباً ۵٫۳ برابر خواهد بود. وی تأکید کرد: آنچه آقای رئیس‌جمهور در ارتباط با صنعت نفت، مدنظر دارند در چارچوب کنونی روابط اقتصادی و بازرگانی بین‌المللی میسر نیست. مهم‌تر از صادرات نفت، مکانیسم دریافت پول حاصل از صادرات است. پول‌های بلوکه شده زیادی در بانک‌های کشورهای مختلف داریم. این شکل و این سازوکار صادرات نفت، نه‌تنها منافع ملی را هدر می‌دهد، بلکه در شأن صنعتی به عظمت و سابقه و قدرت صنعت نفت ایران نیست. وی درباره تهاتر نفت با اجرای پروژه، خاطرنشان کرد: اینکه به جای پول نفت، پروژه برای ایران به دست بیاوریم هم یک مکانیسم است، اما من تفاوت چندانی با دیگر روش‌‌ها ندارد، بخش قابل‌ملاحظه‌ای از ارزش نفت صادراتی در این میان هزینه به مقصد رسانیدن نفت می‌شود. در مورد مساعدت بخش‌خصوصی برای فروش نفت‌خام هم چنان‌چه هدف، بهتر دور زدن تحریم‌ها باشد، نتیجه بهتری به دست نمی‌آید. اکنون شرکت‌هایی مثل آرامکو و ادناک هم به تدریج خصوصی می‌شوند و سهام خود را در بورس‌های داخلی و بورس بین‌المللی به فروش می‌رسانند. بنابراین شکوفایی و بهره‌برداری از استعدادهای جامعه در نفت، یک موضوع است، ولی برای دور زدن بنده نظری ندارم. مثلاً آرامکو برای دور مقدماتی عرضه اولیه سهام خود قیمت ۲٫۱ تریلیون دلار را تعیین کرد. با محاسبات ما ارزش مقدماتی سهام شرکت ملی نفت هم خیلی کمتر از آرامکو نیست. مسأله بحث حکمرانی خوب و حکمرانی بد است. هزینه اداره صنعت نفت ایران خیلی بالاست.