امید خودروسازان به نجات موتورهای درون‌سوز با علم شیمی

پورشه به خاطر حفظ میراث خود و مخصوصاً محصول دیرپا و دوست‌داشتنی ۹۱۱ هم که شده، با همکاری چند شریک از جمله زیمنس انرژی Siemens Energy حدود ۲۴ میلیون دلار برای احداث کارخانه سوخت سنتتیک در مقیاس تجاری در کشور شیلی سرمایه‌گذاری کرده است. به گزارش مناقصه‌مزایده، طرح پایلوت آن از سال آینده عملیات خود را آغاز خواهد کرد. بی‌ام‌و هم به‌طور جداگانه روی کارخانه سوخت‌های مصنوعی سرمایه‌گذاری کرده و برند انگلیسی مک‌لارن هم تا تولید نمونه اولیه موتورهای مخصوص سوخت مصنوعی پیش رفته است. هدف پورشه این است که در فناوری جدید در کارخانه تولید سوخت مصنوعی با تجزیه آب به هیدروژن و اکسیژن، فرآیند ترکیب هیدروژن با دی‌اکسیدکربن هوا و خلق متانول سنتتیک برای سوخت مصنوعی محقق کند. با متانول ایجاد شده امکان پالایش بنزین و گازوئیل و نفت فراهم می‌شود. به نظر این روش پاک و دوستدار محیط‌زیست به نظر می‌‌آید، چون فقط به آب احتیاج دارد و باد. البته باید در جواب، گفت: شاید. اما تاریخ نشان داده که سوخت‌های مصنوعی حاصل سوزاندن زغال‌سنگ بوده‌اند. حتی فناوری تجزیه آب به هیدروژن و اکسیژن و تولید متانول خیلی هم جدید نیست و به سال ۱۹۲۰ باز می‌گردد. شیمیدان آلمانی فرانز فیشر Franz Fischer‌ وهانس تروپش Hans Tropsch متدی ابداع کردند که با حرارت بالا زغال‌سنگ را به سوخت مایع تبدیل می‌کرد و به فرآیند فیشر-تروپش Fischer-Tropsch process شهرت پیدا کرد. این فرآیند در طول جنگ جهانی دوم سوخت مورد نیاز آلمان را تأمین می‌کرد و سال‌های متمادی در کشورهایی مورد استفاده قرار می‌گرفت که به جای ذخایر نفت، ذخایر عظیم زغال‌سنگ داشتند. در سال‌های اخیر علاوه بر زغال‌سنگ، گاز طبیعی، زباله‌های زیستی یا حتی خود دی‌اکسیدکربن هم در این فرآیند مورد استفاده قرار گرفته است. پورشه هم می‌خواهد دی‌اکسیدکربن اتمسفر را مورد استفاده قرار دهد. برای این کار به دمای ۱۸۰۰ درجه نیاز است که دی‌اکسیدکربن هوا را به مولکول‌های مونواکسیدکربن تبدیل کند. مونواکسیدکربن آن وقت می‌تواند با هیدروژن ترکیب شده و زنجیره هیدروکربنی مثل متانول به وجود آورد. البته برخی اعتقاد دارند که این فناوری ارزش پیگیری ندارد. گروه لابی گر اروپایی «حمل‌ونقل و محیط‌زیست» Transport & Environment که علاقه زیادی به برقی شدن حمل‌ونقل دارد، منافع حاصل از سوخت‌های مصنوعی را «سراب» توصیف کرده و اعتقاد دارد که قانون‌گذاران باید استانداردهای دی‌اکسیدکربن را براساس آلاینده‌های اگزوز خودرو‌ها وضع کنند. عده‌ای دیگر از منتقدان هم می‌گویند که سوخت‌های مصنوعی، محصول گذشته است و به درد آینده نمی‌خورد. مهم‌‌ترین انتقادی که وارد است استفاده از سوخت‌های فسیلی و گاز طبیعی در این کارخانه‌ها است. استخراج زغال‌سنگ و گاز طبیعی به قدر کافی در ایجاد گازهای گلخانه‌ای تأثیر منفی دارد. در سال ۲۰۱۲ محققان دانشگاه پرینستون گزارش دادند که استفاده از سوخت‌های مصنوعی تا ۵۰ درصد در کاهش گازهای گلخانه‌ای خودرو‌ها مؤثر است. اما واقعیت این است که تغییر پالایشگاه برای ایجاد سوخت‌های مصنوعی به ۳۰ تا ۴۰ سال زمان و سرمایه گذاری بیش از یک هزار میلیارد دلار نیاز دارد. پورشه هم صادقانه اعتراف می‌کند که سوخت‌های سنتتیک محدودیت‌هایی دارند. الیور بلوم Oliver Blume مدیرعامل پورشه هم هنگام معرفی این کارخانه گفت: «هدف اصلی ما برقی شدن حمل‌ونقل باقی می‌ماند. برقی شدن، آینده خودرو‌ها است. باید با تأکید گفته شود که هدف ما از تولید سوخت‌های مصنوعی به هیچ عنوان سوخت جایگزین بنزین نیست بلکه به نوعی متنوع کردن سبد گزینه‌ها در قوای محرکه برقی است.»