نوبل ۲۰۲۱؛ از توسعه ارگانوکاتالیز نامتقارن تا کشف حسگرهای ناشناخته

کمیته نوبل «دیوید مک میلان» و «بنیامین لیست» را به عنوان دریافت‌کنندگان مدال نوبل شیمی در ۲۰۲۱ میلادی انتخاب کرد.به گزارش مناقصه‌مزایده به نقل از خبرگزاری‌ها، بنیامین لیست آلمانی و دیوید مک‌میلان بریتانیایی‌-‌آمریکایی، برنده جایزه نوبل شیمی ۲۰۲۱ میلادی شدند. آن‌ها برای توسعه ارگانوکاتالیز نامتقارن این جایزه را دریافت کردند. بنیامین لیست و دیوید مک‌میلان […]

کمیته نوبل «دیوید مک میلان» و «بنیامین لیست» را به عنوان دریافتکنندگان مدال نوبل شیمی در ۲۰۲۱ میلادی انتخاب کرد.به گزارش مناقصه‌مزایده به نقل از خبرگزاری‌ها، بنیامین لیست آلمانی و دیوید مک‌میلان بریتانیایی‌-‌آمریکایی، برنده جایزه نوبل شیمی ۲۰۲۱ میلادی شدند. آن‌ها برای توسعه ارگانوکاتالیز نامتقارن این جایزه را دریافت کردند. بنیامین لیست و دیوید مک‌میلان به‌طور جداگانه در سال ۲۰۰۰، نوع سوم کاتالیز را ایجاد کردند که ارگانوکاتالیز نامتقارن نام گرفته است. این کاتالیز روی مولکول‌های آلی کوچک ایجاد می‌شود. کاتالیزورهای آلی دارای چارچوبی پایدار از اتم‌های کربن هستند که گروه‌های شیمیایی فعال‌تری می‌توانند به آن متصل شوند. این مواد بیشتر اوقات عناصری مشترک مانند اکسیژن، نیتروژن، گوگرد یا فسفر دارند. این بدان معناست که این کاتالیزور‌ها هم سازگار با محیطزیست هستند و هم ارزان تولید می‌شوند. دلیل گسترش سریع استفاده از کاتالیزورهای آلی در درجه اول به توانایی آن‌ها در هدایت کاتالیز نامتقارن مربوط است. بیشتر اوقات، هنگام ساخت مولکول‌ها، شرایطی به وجود می‌آید که دو مولکول مختلف می‌توانند شکل بگیرند که مانند دستان انسان کاملاً شبیه یکدیگر هستند. حال آنکه شیمیدانان بیشتر اوقات و به‌خصوص هنگام تولید دارو، فقط به یکی از مولکول‌ها نیاز دارند. از سال ۲۰۰۰ تاکنون ارگانوکاتالیز با سرعتی خارق‌العاده‌ای توسعه یافته است. بنیامین لیست و دیوید مک میلان همچنان در این زمینه پیشرو هستند و نشان داده‌اند که از کاتالیزورهای آلی می‌توان برای هدایت بسیاری از واکنش‌های شیمیایی استفاده کرد. با استفاده از این واکنش‌ها، محققان می‌توانند ساختار‌های مؤثرتری از داروهای جدید گرفته تا مولکول‌هایی که نور خورشید را جذب می‌کنند، بسازند. به این ترتیب، کاتالیزورهای ارگانیک مزایای زیادی برای بشریت به ارمغان می‌آورند. بنیامینلیست در ۱۹۶۸ میلادی در فرانکفورت آلمان متولد شده است. او مدرک دکتری خود را در سال ۱۹۹۷ میلادی از دانشگاه گوته دریافت کرده است. او در حال‌حاضر مدیر انستیتو تحقیقات زغال‌سنگ مکس پلانک (the Max-Planck-Institut für Kohlenforschung) در روهر آلمان است. دیوید مک‌میلان؛ متولد ۱۹۶۸ میلادی در انگلیس است. وی در سال ۱۹۹۶ میلادی مدرک دکتری خود را از دانشگاه کالیفرنیا دریافت کرده و اکنون استاد دانشگاه پرینستون است.

برندگان نوبل فیزیک

شیکورو مانابه، کلاوس هاسلمن و جورجیو پاریسی برنده نوبل فیزیک ۲۰۲۱ شدند. شیوکورو مانابه از آمریکا و کلاوس هاسلمن از آلمان و جورجیو پاریسی از ایتالیا به عنوان برندگان جایزه فیزیک نوبل ۲۰۲۱ معرفی شدند. نیمی از این جایزه به مانابه و هسلمن و نیم دیگر آن به پاریسی تعلق دارد. هر سه دانشمند برای کمک‌های پیشگامانه برای درک ما از سیستم‌های پیچیده فیزیکی برنده جایزه نوبل شدند. جورجیو پاریسی؛ محقق ایتالیایی برای کشف الگوهای پنهان در مواد پیچیده و نوبل فیزیک امسال را دریافت کرده است. اکتشافات وی یکی از مهم‌‌ترین مشارکت‌‌ها در نظریه سیستم‌های پیچیده است. جورجیو پاریسی؛ فیزیکدان نظری ۷۳ ساله است که از سال ۲۰۱۸ میلادی به عنوان رئیس The Accademia dei Lincei انتخاب شده است. این سازمان یکی از قدیمی‌‌ترین و معتبر‌ترین مؤسسات علمی اروپایی است که در رم ایتالیا واقع شده است. وی همچنین استاد فیزیک نظریه‌ای در دانشگاه ساپینزا رم است. هاسلمن و مانابه برای مدل‌سازی فیزیکی آب و هوای زمین، سنجش متغیر‌ها و پیش‌بینی دقیق گرمایش جهانی برنده جایزه نوبل شده‌اند. شیکورومانابه برای آنکه نشان داد افزایش میزان دی‌اکسیدکربن در اتمسفر به افزایش دمای زمین منجر می‌شود برنده جایزه نوبل شده است. تحقیقات او مبنایی برای توسعه مدل‌های فعلی آب و هوا فراهم کرد. شیکورو مانابه در سال ۱۹۳۱ میلادی در ژاپن متولد شده است. این محقق ۹۰ ساله از پیشگامان استفاده از رایانه‌ها برای شبیه‌سازی تغییرات آب و هوا است. وی مدرک دکترای خود را سال ۱۹۵۸ از دانشگاه توکیو دریافت کرده است. وی اکنون به عنوان هواشناس ارشد در دانشگاه پرینستون فعالیت می‌کند. کلاوس هاسلمن نیز مدلی اختراع کرد که شرایط جوی و آب و هوا را به یکدیگر مرتبط کرد. با استفاده از روش‌های او ثابت شد دلیل افزایش دما در جو زمین انتشار گاز دی‌اکسیدکربن توسط انسان است. کلاوس هاسلمن در سال ۱۹۳۱ میلادی در هامبورگ متولد شده است. این محقق ۸۹ ساله برای توسعه مدل هاسلمن از متغیرهای آب و هوا مشهور است. هاسلمن از ۱۹۵۷ تا ۱۹۹۹مدیر مؤسسه هواشناسی مکس‌پلانک، هامبورگ بود. وی در حال‌حاضر نائبرئیس انجمن آب و هوایی اروپا است. انجمن آب و هوایی اروپا در سپتامبر ۲۰۰۱ توسط پروفسور کارلو جگر و هاسلمن تأسیس شد. سال گذشته راجر پن رز، ورینهارد گنزل و آدریا گز برنده جایزه نوبل فیزیک در سال ۲۰۲۰ میلادی شدند. نیمی از این جایزه به پن‌رز و نیم دیگر به گنزل و آدریا گز تعلق گرفت. راجر پن رز برای کشف اینکه تشکیل سیاه‌چاله عاملی در پیش‌بینی قدرتمند نظریه نسبیت عام است، موفق به دریافت این جایزه شده بود.

برندگان نوبل پزشکی

دیوید جولیوس و آردم پاتاپوتیان برنده نوبل پزشکی ۲۰۲۱ میلادی شدند. انستیتو کارولینسکا در استکهلم دیوید جولیوس و آردم پاتاپوتیان را به عنوان برنده نوبل پزشکی سال ۲۰۲۱ میلادی اعلام کرد. این محققان برای اکتشاف بخش جدیدی از گیرنده‌های دما و لامسه در بدن انسان برنده نوبل پزشکی شدند. جولیوس ۶۵ ساله از کشور آمریکا است و پاتاپوتیان ۵۴ ساله و متولد بیروت است. دیوید جولیوس از کپسایسین (ترکیبی تند از فلفل چیلی که باعث سوزش می‌شود) برای شناسایی حسگری در انتهای عصب پوست استفاده کرد که به گرما واکنش نشان می‌دهد. اردم پاتاپوتیان نیز با استفاده از سلول‌های حساس به فشار، دسته جدیدی از حسگر‌ها را کشف کرد که به محرک‌های مکانیکی پوست و اندام‌های داخلی پاسخ می‌دهند. این اکتشافات سرآغاز تحقیقاتی جدیدی بود که درک انسان از نحوه احساس گرما، سرما و محرک‌های مکانیکی توسط سیستم عصبی بدن را بیشتر کرد. در حقیقت برندگان نوبل پزشکی ۲۰۲۱ میلادی حقله‌های مهم و گم‌شده‌ای در ادارک انسان از تعامل پیچیده بین حواس و محیط را شناسایی کردند. دیوید جولیوس پزشک آمریکایی است که برای تحقیقات در حوزه مکانیسم‌های احساس درد شناخته شده است. این پزشک ۶۵ ساله و استاد دانشگاه کالیفرنیا در سان فرانسیسکو برنده جایزه شاو در سال ۲۰۱۰ و همچنین برنده جایزه دستاورد علمی در ۲۰۲۰ میلادی است. آردام پاتاپوتیان یک محقق آمریکایی-‌ارمنی در زمینه زیستشناسی مولکولی است. او که در بیروت متولد شده در سال ۱۹۸۶ به آمریکا مهاجرت کرده و لیسانس زیستشناسی سلولی را از دانشگاه کالیفرنیا لس‌آنجلس دریافت کرده است. وی در سال ۱۹۹۶ میلادی مدرک دکترای خود را از انستیتو فناوری کالیفرنیا دریافت کرد. او از سال ۲۰۱۴ تاکنون به عنوان محقق در انستیتو پزشکی هوارد هیوز فعالیت می‌کند.