اوضاع مدیریت منابع آب حاد است

یک کارشناس حوزه آب

اوضاع مدیریت منابع آب حاد است

یک کارشناس حوزه آب، با بیان اینکه موضوع مدیریت آب یک مسأله ژئوپلیتیک و سیاسی هم است، گفت: به جای تقسیم آب باید یک دیسیپلین برای آب‌های مرزی به‌خصوص در قالب منفعت مشترک تعریف کنیم. ابراهیم رئیسی؛ در گفت‌وگو با ایلنا، درباره وضعیت آب‌های سطحی در کشور، اظهار داشت: ما کلاً در مهار آب‌های سطحی موفق عمل نکرده‌ایم و فقط ۲۰ درصد از این آب‌‌ها را در اختیار داریم، اکنون این آب‌‌ها به دریا می‌ریزند و یا از دسترس خارج شده و از کشور خارج می‌شوند. وی با اشاره به اهمیت مهار آب‌های سطحی با توجه به توزیع ناهمگون بارندگی در کشور، گفت: ما اکنون ۶۰ درصد از آب زیرزمینی و ۴۰ درصد از آب‌های سطحی استفاده می‌کنیم که با احداث سد فقط توانسته‌ایم ۲۰ درصد را مهار کنیم. این کارشناس حوزه آب، تصریح کرد: متوسط بارندگی در کشور ما ۲۵۰ میلی‌متر است، بنابراین اگر آب ناشی از بارندگی مهار نشود امکان مدیریت آب را نداریم، استفاده از سد و سازه‌های وابسته یکی از روش‌های مهار آب است اما این بدان معنا نیست که مطالعه نداشته باشیم و از روش‌های دیگر استفاده نکنیم، در حوزه مدیریت منابع آب بحث صفر و یک نداریم، موضوع مدیریت آب صرفاً اقتصادی نیست بلکه یک مسأله ژئوپلیتیک و سیاسی است، مثلاً چه آبی که ترکیه از ورود آن به کشور ما جلوگیری کرده وچه آبی که از ایران به سمت عراق می‌رود، تماماً سیاسی شده است. وی با بیان اینکه اوضاع آب در کشور وخیم است اما به میزان مدیریت منابع آب حاد نیست، تأکید کرد: در زمینه مباحث مربوط به آب باید با یک پارادایم ‌شیفت صحبت شود، باید نسبت به آن تغییر نگرش اساسی داشته باشیم، باید بدانیم که چقدر از آب ارزش ایجاد می‌کنیم تا بتوانیم قیمت‌گذاری مناسب داشته باشیم، سپس در مورد آب‌های مرزی دنبال تعریف منافع مشترک باشیم، ما اکنون در شمال غرب با آذربایجان، در شرق با افغانستان، در غرب با عراق و به صورت فرامنطقه‌ای با ترکیه مسأله داریم، بنابراین به جای تقسیم آب باید یک دیسیپلین برای آب‌های مرزی به‌خصوص در قالب منفعت مشترک تعریف کنیم، در غیراین صورت مشکلات بعدی را شاهد خواهیم بود و ممکن است اوضاع از امروز بدتر هم شود. رئیسی؛ در ادامه به موضوع تالاب‌‌ها اشاره کرد و گفت: تالاب‌‌ها بخش مهمی از محیط‌زیست ما هستند، باید بدانیم چقدر به محیط‌زیست‌مان توجه می‌کنیم، چه میزان به هوا، خاک و آب آسیب می‌رسانیم، باید ارزش و خدماتی که محیط‌زیست به ما ارائه می‌دهد، محاسبه کنیم، در حالی که ما در کشور هنوز نمی‌دانیم یک تالاب چه خدمات اکوسیستمی را به ما ارائه می‌دهد، باید ارزش خدمات فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و حتی سیاسی تالاب را محاسبه کنیم. وی مشکلات تالاب‌‌ها را به عدم مسؤولیت‌پذیری سازمان محیط‌زیست مرتبط دانست و افزود: باید محیط‌زیست را در چارچوب بودجه‌بندی به عنوان یک کالای عمومی محاسبه کنیم و روی آن قیمت‌گذاری شود، چراکه هوا، خاک و آب ناسالم ما را به دردسر می‌اندازد، کمااینکه اگر دریاچه ارومیه خشک شود توفان نمک و اگر هورالعظیم خشک شود گردوغبار را شاهدیم. این کارشناس مدیریت منابع آب، تأکید کرد: باید بدانیم ارزش هورالعظیم صرفاً موضوع آب نیست، مسأله بر سر جلوگیری از گرد و غبار است که سالانه ۱٫۲ میلیارد دلار به ما آسیب وارد می‌کند. وی خاطرنشان کرد: وقتی در مورد یک کالای با ارزش صحبت می‌کنیم در رابطه با هزینه‌های آن هم باید صحبت کنیم سازمان محیط‌زیست ارزش خاصی برای تالاب قائل نیست و کارهایی که انجام می‌شود، نمایشی است سال‌هاست که دنیا نسبت به ارزش‌گذاری اقتصادی تالاب‌‌ها اقدام کرده اما این رویه در ایران کند پیش می‌رود.