مسؤول کتابخانه امام رضا (ع) شهرستان تربت حیدریه عضویت سازمانی و خانوادگی از برترین طرح‌های کتابخوانی است این روزها، یک معضلی در جامعه دیده می‌شه! ادای کتابخوانی! بعضن دیده می‌شده کتابخانه‌هایی که لب‌به‌لب از کتاب پر هستند. کتاب‌هایی که شیرازه‌هاشون درست مثل روز اول سالمه و معلومه حتا یک بار محض رضای خدا و […]
مسؤول کتابخانه امام رضا (ع) شهرستان تربت حیدریه
عضویت سازمانی و خانوادگی از برترین طرح‌های کتابخوانی است
این روزها، یک معضلی در جامعه دیده می‌شه! ادای کتابخوانی!
بعضن دیده می‌شده کتابخانه‌هایی که لب‌به‌لب از کتاب پر هستند. کتاب‌هایی که شیرازه‌هاشون درست مثل روز اول سالمه و معلومه حتا یک بار محض رضای خدا و خلقش، ورق نخوردند!
کتاب خریداری می‌شه، به عنوان دکوری… می‌ره تو کتابخونه!
این به نظرم یواش یواش داره به یک اپیدمی ترسناک تبدیل می‌شه! انبوه کتاب‌هایی که خریده می‌شه و آماری که می‌گه سرانه مطالعه داره می‌ره بالا… اما در عمل شاهد هرچیزی هستیم، به جز بازخورد مطالعه کتاب!
کاش می‌شد به این مورد رسیدگی کرد….
کتاب… خیلی فراتر از این حرف‌هاست! خیلی بیش‌تر از چیزیه که ازش به عنوان اسباب فخرفروشی استفاده بشه! با کتاب می‌شه فخر فروخت! اما به شرطها و شروطها! در صورتی مجاز به فخرفروشی با کتاب هستیم که اون رو خونده باشیم و حداقل یک خط… ازش یاد گرفته باشیم… که بعد از اون یک خطی که یاد گرفتیم، یک جایی، استفاده کنیم! اون یک خط رو به شخص دیگه‌ای هم یاد بدیم…
کتاب باید به عنوان عضوی از خانواده، در کنار اعضای خانواده، حضور سازنده داشته باشه! کتاب باید نکوهش کنه، ستایش کنه، آموزش بده! کتاب باید غمخوار باشه و سبب لبخند!
این روزها با توجه به گسترش فضای سایبر و شبکه‌های اجتماعی برخی گمان می‌کنند که جاهایی مثل کتابخانه‌ها به فراموشی سپرده شده است و دیگر مراجعه کننده ندارد. در حالی که اینگونه نیست و هنوز کتاب و کتابخوانی جایگاه خود را دارد. برای اثبات این موضوع در طرحی با عنوان «بازگشت یار مهربان» که از سوی روزنامه مناقصه مزایده اجرا می‌شود، قرار است سری به کتابخانه‌های آستان قدس رضوی به عنوان یکی از بزرگترین کتابخانه‌های ایران در شهرهای مختلف بزنیم. در همین راستا این بار به سراغ یکی از کتابخانه‌های آستان قدس رضوی در شهر تربیت حیدریه رفتیم و با مسؤول آن به گفت‌وگو نشستیم.
آقای جواد صادقی‌فر مسؤول کتابخانه امام رضا (ع) در شهرستان تربت حیدریه هم لطف کردند و با این‌که ساعت کاری‌شان به پایان رسیده بود، پذیرای ما شدند و سوالات ما را پاسخ دادند. آنچه در ذیل می‌خوانید ماحصل این گفت‌و گو است.
– لطفاً خودتان را معرفی کنید و بفرمایید که چطور این مسؤولیت را بر عهده گرفتید؟
جوادصادقی‌فر هستم. متولد ۱۳۶۰٫ فارغ‌التحصیل کارشناسی ارشد کتابداری. نزدیک به ۱۰ سال سابقه کاری در آستان قدس رضوی دارم. ۸ سال در کتابخانه امام رضا(ع) بیرجند بودم و دو سال هم هست که به کتابخانه تربت حیدریه آمده‌ام.
– مسؤولیت شما در کتابخانه بیرجند چه بود؟
کتابدار کتابخانه بودم. بابت استخدام به بیرجند منتقل شدم. قبل از آن در دوران دانشجویی در کتابخانه مرکزی آستان قدس فعالیت داشتم.
– چطور به کتاب و رشته کتابداری علاقه‌مند شدید؟
کاملاً اتفاقی. رشته تحصیلی من علوم تجربی بود. در مرحله انتخاب رشته دانشگاه وارد این وادی شدم.
– آیا در زمان تحصیل اهل مطالعه کتاب بودید؟
به طور متوسط. بیش‌تر به کتاب‌ها و مجلات علمی علاقه‌مند بودم. هنوز هم مباحث علمی برایم جذابیت خاصی دارد
– الان چی؟ آیا هنوز هم مطالعه می‌کنید؟
کم و بیش. زمانی که در بیرجند بودم، چون کتابدار بودم، ارتباط مستقیمی با کتاب داشتم و بیش‌تر هم مطالعه می‌کردم. گاهی مراجعه‌کننده‌ای می‌آمد و درمورد کتابی که خوانده بود، نکته‌ای می‌گفت. برایم جالب می‌شد که آن کتاب را مطالعه کنم تا به صحت و سقم ماجرا پی ببرم. اینگونه بود که مطالعه بیش‌تری داشتم. حالا به دلیل مشغله‌هایی که دارم، بالتبع کم‌تر مطالعه می‌کنم.
– شما نظر مراجع‌کننده را می‌پرسیدید یا مراجعه‌کننده نظرش را بیان می‌کرد؟
به دو صورت انجام می‌گرفت. کتابداران در زمان برگشت کتاب نظر مراجعه‌کنندگان را در بعضی موارد جویا می‌شدند و یا خودشان درمورد کتاب مورد مطالعه اظهارنظر می‌کردند. نظر و درخواست مراجعین در مجموعه‌سازی کتابخانه در اولویت قرار می‌گیرد.
– آیا این روش را در کتابخانه تربت حیدریه هم به کار می‌برید؟!
بله. این‌جا هم دقیقاً از همان روش استفاده می‌کنیم. این کار به همکاران کتابدار سپرده شده است. به این خاطر که در ارتباط مستقیم با مراجعه‌کنندگان هستند و نیاز دقیق مراجعه‌کنندگان را می‌شناسند.
– تربت حیدریه، چند کتابخانه دارد؟
۳ کتابخانه دارد که در این بین، کتابخانه جوان و تازه نفس شهر، ما هستیم.
– در طول مدت دو سال، چند نفر عضوگیری داشتید؟
حدود ۱۱۰۰ نفر. اوایل استقبال چندانی صورت نگرفت. به دلیل بعد مسافت و دوری ۱۰ کیلومتری از شهر. اما حالا مخاطبین از شهر با اتوبوس و تاکسی خودشان را به کتابخانه می‌رسانند برای این‌که بتوانند از منابع و امکانات کتابخانه استفاده کنند. برنامه داریم که کتابخانه را دو شیفته کنیم. در زمان کنکور، مراجعه بیش‌تر می شود. اما به هرحال کتابخانه ما، تازه تأسیس است و جذب نیرو و کسب مجوزهای لازم، یک پروسه زمان‌بر که البته در حال طی کردن مراحل این کار هستیم.
– اصولاً مردم تربت حیدریه اهل مطالعه هستند؟
بله. خوشبختانه وضعیت مطالعه کاملاً رضایت‌بخش است. ما این‌جا از تمام اقشار مراجعه‌کننده داریم. جوان، پیر و حتی کودک. با این‌که شرایط سنی برای عضویت در کتابخانه، بالای ۱۴سال است و عضویت برای سنین پایین نداریم، اما در صورت مراجعه، می‌توانند به صورت مهمان از کتابخانه استفاده کنند. نسبت به این‌که داخل شهرک هستیم و از شهر هم فاصله داریم، اما استقبال مردم، رضایت‌بخش است.
– مسن‌ترین فرد کتابخانه چند سال دارد؟!
بین ۷۵ تا ۸۰ سال دارند. آقایی هستند که زمینه مطالعاتی‌شان هم بیش‌تر معطوف به کتب دینی و تاریخی است.
– استقبال آقایان از بخش‌های مختلف کتابخانه به چه صورت است؟
آقایان در بخش مطبوعات به شدت فعال هستند. به همین خاطر هم ما عناوین روزنامه‌ها و مجلات را افزایش دادیم تا بهتر و بیش‌تر پاسخگوی نیاز مراجعه‌کنندگان باشیم. حدود پانزده نفر هر روز برای مطالعه روزنامه می‌آیند.
– در روز تقریباً چند نفر مراجعه‌کننده دارید؟
حدود ۱۰۰ نفر. بین ۴۰ تا ۴۵ آقا و به همین تعداد هم مراجعه کننده خانم داریم.
– ظرفیت سالن مطالعه کتابخانه به چه صورت است؟
فضای مطالعه خانم‌ها و آقایان جداگانه است و ۹۸ صندلی دارد. استقبال آقایان از بخش مطالعه بیش‌تر است. خانم‌ها بیش‌تر از بخش امانت استقبال می‌کنند.
– تا حالا پیش آمده که کسی برای مطالعه بیاید و سالن جا نداشته باشد؟
خوشبختانه خیر.
– اعضای کتابخانه تا چه حد خوش‌حساب هستند؟ در مورد به امانت بردن و برگردان کتاب‌ها و حتی سالم برگرداندن آن‌ها…
بسیار خوش‌قول هستند. کم پیش می‌آید کتابی تأخیر در برگشت داشته باشد. کتاب‌ها سالم برمی‌گردد و میانگین صحافی کتاب در کتابخانه ما، صفر است.
– بیش‌تر تمایل مراجعه‌کنندگان به چه سمت و سویی است؟ خصوصاً جوانان، به جز کتاب‌های درسی، از چه نوع کتابی بیش‌تر استقبال می‌کنند؟
مطالعه آزاد در بین آقایان کم می‌باشد و اکثراً به مطالعه کتب آموزشی می‌پردازند ولی خانم‌ها علاوه‌بر کتب آموزشی از منابع دینی، روان‌شناسی و رمان نیز استفاده می‌کنند.
– فکر می‌کنید این‌که تمایل به کتابخوانی در جوانان کم‌رنگ شده، ربطی به پیشرفت تکنولوژی و وجود سرگرمی های جانبی است یا دلیل دیگری دارد؟
به هر حال نمی‌شود نقش فضای مجازی و علاقه جوانان به استفاده از آن را نادیده گرفت.
– چند کتاب در مخزن کتابخانه موجود است؟
نزدیک به ۱۸ هزار نسخه کتاب داریم.
– آیا از سوی اهالی شهر یا اعضا، اهدای کتاب هم صورت می‌گیرد؟
تقریباً در حدود ۸۰۰ جلد کتاب اهدا شده که در طول دوسال، آمار نسبتاً خوبی است. کتاب‌ها هم بیش‌تر درسی هستند.
– کتابخانه مجازی هم دارید؟!
بله. کتابخانه یک بخش کتابخانه الکترونیک دارد. شاید بتوان گفت که بعد از کتابخانه مرکزی، ما تنها کتابخانه‌ای هستیم که چنین فضایی داریم. ما ۲۵۰ هزار عنوان کتاب الکترونیک داریم که به صورت موضوع‌بندی شده در اختیار کاربران قرار می‌گیرند. مثلاً بخش کتابخانه اهل‌ّبیت (ع) را داریم که منابع گوناگونی را در خود جای داده است و اگر کسی به دنبال پژوهش یا تحقیق در این زمینه باشد، بسیار کارآ و مناسب است. یا کتابخانه سلامت داریم که درمورد پزشکی منابع را در اختیار مراجعه‌کننده قرار می‌دهد.
– آیا این کتاب‌های الکترونیکی را می‌توان از کتابخانه خارج کرد. قابلیت دانلود دارند یا نه؟
حضور فیزیکی در کتابخانه لازم است. کاربران می‌توانند در کتابخانه از این امکانات استفاده کنند.
– درمورد برنامه‌هایی که برای جذب مخاطب بیش‌تر دارید، توضیح بفرمایید.
به زودی یک مسابقه کتابخوانی برگزار خواهیم کرد. کتابخانه ما همچنین یک برنامه عضویت سازمانی دارد و یک برنامه عضویت خانوادگی. به این صورت که از یک سازمان، با هماهنگی، می‌شود یک نفر عضو شود و به عنوان نماینده آن سازمان به کتابخانه مراجعه کرده و بین ۴۰ تا ۵۰ عدد کتاب به امانت بگیرد. در طرح عضویت خانوادگی سرپرست خانواده عضو می‌شود و با تخفیف ویژه،سایر اعضای خانواده هم عضو می‌شوند، در این شرایط می‌توانند تا ۱۰ کتاب هم به امانت بگیرند. حال این‌که در شرایط عادی به هر نفر، فقط ۳ کتاب امانت می‌دهیم.
– درمورد فضای کتابخانه توضیحاتی را ارایه دهید لطفاً.
زیربنای کتابخانه ۸۲۹ متر است و کتابخانه در دو طبقه ساخته شده است. ما در کتابخانه سالن امانت کتاب و سالن مطالعات داریم که به صورت مجزا هستند. اتاق سمعی بصری و اینترنت و سالن مطبوعات هم از دیگر امکانات کتابخانه است.
– تحصیلات همکاران شما هم در زمینه کتابداری است؟!
بله. البته اسم رشته کتابداری به علم اطلاعات و دانش‌شناسی تغییر یافته است. همه همکاران ما در همین زمینه تحصیل کرده‌اند. یکی از همکاران کارشناسی ارشد و دونفر مدرک کارشناسی. یکی از همکاران هم مدرک کاردانی دارند.
ممنون از وقتی که در اختیار ما گذاشتید.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.