تداوم بلاتکلیفی دولت با رمزارزها

دستور رئیس‌جمهوری جهت بازنگری در برنامه‌های دولت برای مدیریت استخراج رمزارز؛ از یک‌سو می‌تواند باعث کاهش فشار بر منابع انرژی شود و از سوی دیگر امکان مدیریت این بازار را فراهم خواهد کرد. به گزارش مناقصه‌مزایده، نزدیک به ۱۵ سال از اختراع اولین رمزارزهای نامتمرکز می‌گذرد؛ اما همین مدت زمان کوتاه کافی بود تا رمزارز‌ها […]

دستور رئیس‌جمهوری جهت بازنگری در برنامه‌های دولت برای مدیریت استخراج رمزارز؛ از یکسو می‌تواند باعث کاهش فشار بر منابع انرژی شود و از سوی دیگر امکان مدیریت این بازار را فراهم خواهد کرد. به گزارش مناقصه‌مزایده، نزدیک به ۱۵ سال از اختراع اولین رمزارزهای نامتمرکز می‌گذرد؛ اما همین مدت زمان کوتاه کافی بود تا رمزارز‌ها جهان اقتصاد را تحت‌تأثیر خود قرار دهند. ویژگی‌‌هایی همچون امکان انجام معامله بدون افشای هویت معامله‌گران، استقلال نسبی ارزش رمزارز‌ها از اقتصادهای ملی و شکل خاص استخراج آن، از جمله ویژگی‌هایی بود که باعث شد تا رمزارز‌ها بتوانند به سرعت جای خود را در معاملات جهانی باز کرده و به سرعت ارزش‌ آن‌‌ها افزایش یابد. همین گسترش شتابان رمزارز‌ها در حوزه تجارت و اقتصاد است که در یکسال گذشته دولت‌‌ها را واداشته تا برای مدیریت آن راه چاره‌ای بیندیشند. رمزارز‌ها مزیت‌های جذابی دارند؛ از یکسو هویت دارندگان آن پنهان و انجام معاملات آن بدون افشای هویت ممکن است و در نتیجه می‌توان از رمزارز‌ها برای دور زدن تحریم‌ها استفاده کرد. از سوی دیگر رمزارز‌ها وابسته به اقتصادی همچون اقتصاد آمریکا نیستند و در نتیجه با تکیه بر رمزارز‌ها می‌توان با یک‌جانبهگرایی اقتصادی در جهان مقابله کرد. در عین حال رمزارز‌ها منبع مالی هستند که کشور‌ها فرصت‌‌هایی تقریباً برابر برای استخراج و کسب آن دارند و می‌توان به عنوان یک منبع مالی و بودجه‌ای به آن نگاه کرد. اما رمزارز‌ها خطراتی نیز در خود دارند. پنهان بودن اطلاعات مربوط به معاملات رمزارز همواره خطر بروز فساد مالی و پولشویی را افزایش می‌دهد. به‌طور حتم هستند افرادی که قصد دارند معاملات خود را به صورت رمزارزی انجام داده و از این طریق منابع مالی خود برای اقدامات تروریستی یا قاچاق مواد مخدر را فراهم آورند. دومین خطر جدی رمزارزها، صرف منابع انرژی و ایجاد آلودگی زیستمحیطی است. اگرچه در ابتدا استخراج یک رمزارز حتی با یک رایانه‌ خانگی هم ممکن بود؛ اما امروزه برای استخراج رمزارزی مانند «بیت کوین» میزان بالایی از برق صرف می‌شود تا جایی که تخمین‌‌ها نشان از آن دارند که صد‌ها مگاوات برق برای تولید بیت‌کوین در کشور استفاده می‌شود. صرف این میزان چشمگیر از مصرف برق، به‌طور حتم با آلودگی‌های زیست محیطی و ایجاد فشار بر روی شبکه توزیع برق کشور همراه خواهد شد. همین مسأله محدودیت‌‌هایی جدی را برای استخراج بیت‌کوین ایجاد می‌کند. محدودیت‌‌هایی که به نظر می‌رسد باید به صورتی جدی به آن پرداخت و آن را در تصمیم‌گیری‌های سیاسی درباره چگونگی فعالیت رمزارز‌ها در کشور لحاظ کرد. به ویژه آن که منبع اصلی تولید برق کشور، منابع آبی و سد‌ها هستند که با توجه به کاهش بارندگی‌‌ها می‌توان انتظار داشت تولید برق در کشور، کاهش چشمگیری داشته باشد و کشور با کمبود برق روبه‌رو شود. پیشینه سیاست‌گذاری در حوزه رمزارز به مصوبه هیأت وزیران در تاریخ ۱۳ مرداد سال ۱۳۹۸ باز می‌گردد. در این تاریخ هیأت وزیران در مصوبه به متقاضیان اجازه داد تا تحت شرایطی نسبت به تأسیس واحدهای استخراج رمزارز اقدام کنند. در این مصوبه اگرچه بر رعایت مسائل محیط‌زیستی تأکید شده بود؛ اما متقاضی می‌توانست برق مورد نیاز خود را از طریق شبکه برق سراسری کشور تأمین کند. امری که در نهایت یکی از دلایل بروز خاموشی و کاهش توان توزیع برق در کشور و در فصل تابستان شد. این مسأله‌ با وجود ده‌ها مزرعه غیرقانونی رمزارز تشدید شده و بدین ترتیب می‌توان گفت که استخراج رمزارز در ایران، تبدیل به یک تهدید برای ظرفیت انرژی برق کشور شده است. با آغاز به کار دولت سیزدهم و همزمان با اوج قطعی برق در کشور، دولت از تلاش برای حل این مسأله خبر داد. در تازه‌‌ترین تصمیم آیتا… سیدابراهیم رئیسی؛ رئیس‌جمهوری اسلامی ایران در تاریخ ۱۸ مهر ماه امسال در ارتباط با فعالیت رمزارز‌ها گفت: «با توجه به اینکه استخراج رمزارزهای فاقد مجوز، می‌تواند مشکلاتی در شبکه برق کشور ایجاد کند، ضرورت دارد با همکاری وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های ذیربط، مقررات استخراج رمزارز‌ها بازنگری شود». تا پیش از این دستور، برخی شرکت‌های می‌توانستند با کسب مجوزهای لازم، اقدام به تاسیس مزرعه رمزارز کنند و به استخراج این رمزارز‌ها بپردازند؛ اما به نظر می‌رسد دستور جدید رئیس‌جمهوری به معنای آن است که تولید رمزارز نبایستی باعث کاهش توان تولیدی برق کشور شود. برای این منظور اما راهکارهای متنوعی نیز وجود دارد. همانطور که در مصوبه هیأت وزیران اشاره شده است، استخراج کنندگان می‌توانند خود اقدام به تولید انرژی کنند و برای این راه تاسیس نیروگاه یا منابع تولید انرژی تجدید پذیر، همچون انرژی خورشیدی نیز پیش‌بینی شده است. بدین ترتیب هم استخراج رمزارز ممکن می‌شود و هم هزینه‌های سنگین ناشی از مصرف انرژی کاهش می‌یابد. در عین حال رمزارز‌ها می‌توانند در عبور از گردنه تحریم‌ها به کشور یاری برسانند.