بعد از گذشت ۱۰ سال جلسه شورای‌عالی فضایی برای رسیدگی به حوزه فضایی در حالی برگزار شد که با برپایی نمایشگاهی دستاوردهای این حوزه به رئیس‌جمهور معرفی شد، ولی بخش‌خصوصی فعال در این حوزه غایب این نمایشگاه بود و به اعتقاد فعالان این عرصه الان که عزم کشور به بازگشت به سمت فضا معطوف شده، […]
بعد از گذشت ۱۰ سال جلسه شورای‌عالی فضایی برای رسیدگی به حوزه فضایی در حالی برگزار شد که با برپایی نمایشگاهی دستاوردهای این حوزه به رئیس‌جمهور معرفی شد، ولی بخش‌خصوصی فعال در این حوزه غایب این نمایشگاه بود و به اعتقاد فعالان این عرصه الان که عزم کشور به بازگشت به سمت فضا معطوف شده، باید با رویکرد جدید به حضور بخش‌خصوصی به صنعت فضایی بازگردیم، در غیراین صورت نباید انتظار اتفاق خاصی در این حوزه باشیم. به گزارش ایسنا، شورای‌عالی فضایی، نام عالی‌‌‌ترین مرجع رسیدگی به مسائل فضایی ایران است و زیر نظر رئیس‌جمهور، به مسائل مربوط به این حوزه رسیدگی می‌کند. رئیس‌جمهور، رئیس این شورا است و وزرای ارتباطات و فناوری اطلاعات، علوم، تحقیقات و فناوری، دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، امورخارجه، صنعت،معدن‌وتجارت، راه‌وشهرسازی، رئیس سازمان برنامه و بودجه، رئیس سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران از اعضای این شورا هستند و رئیس سازمان فضایی ایران به عنوان دبیر شورا، در جلسات این شورا حضور دارند. در غیاب رئیس‌جمهور ریاست جلسه برعهده معاون اول رئیس‌جمهور خواهد بود. اولین جلسه شورای‌عالی فضایی در دولت سیزدهم بعد از ۱۰ سال وقفه در روز پنجم آذرماه برگزار شد. برگزاری نمایشگاهی از دستاوردهای حوزه فضایی از برنامه‌های جنبی این جلسه بوده است و در حالی شرکت‌های دانش‌بنیان بسیاری مرتبط با این حوزه تشکیل شده است، ولی این نمایشگاه بدون حضور این شرکت‌ها برگزار شد و دستاوردهای این حوزه به رئیس‌جمهور معرفی شد. به گفته رئیس کنسرسیوم شرکت‌های فعال در حوزه فضایی، اکنون که عزم دولت سیزدهم بر توسعه صنعت فضایی است، بهتر است به فناوران و نوآوران این حوزه توجه داشته باشند، چرا که در دنیا بعد از یک پوست‌اندازی در این حوزه، اکنون این شرکت‌های بخش‌خصوصی هستند که با هزینه‌های کمتر اقدام به تسخیر فضا کرده‌اند.
رویکرد سنتی جایگزین رویکرد نیاز محور!
حسین شهرابی؛ رئیس کنسرسیوم شرکت‌های فعال در حوزه فضایی با ابراز خرسندی از برگزاری جلسه شورای‌عالی فضایی، گفت: از منظر دیگر این موضوع نگرانی‌هایی را ایجاد کرده است؛ چرا که دغدغه‌هایی که ما از قبل پیش‌بینی کرده بودیم، در حال بروز و ظهور است. وی با اشاره به دغدغه‌ها و نگرانی‌های موجود در حوزه فضایی، توضیح داد: بعد از یک دوره بی‌مهری به صنعت فضا، بازگشت به فضا با رویکرد سنتی شکل گرفته است، نه رویکرد مورد نیاز کشور. شهرابی؛ رویکرد سنتی صنعت فضا را توجه به بازیگران دولتی در حوزه فضایی عنوان کرد و یادآور شد: در این رویکرد تمرکز بر بازیگران دولتی و بودجه دولتی برای دستیابی به یکسری از اهداف است که این رویکرد در زمان خودش مناسب بود و با این رویکرد کشور صاحب پرتابگر شد و توانستیم ماهواره بومی بسازیم که اقدامات خوبی بوده است. رئیس کنسرسیوم شرکت‌های دانش‌بنیان فعال حوزه فضایی، اضافه کرد: ولی در همان زمانی که ما صاحب ماهواره و پرتابگر بومی شدیم، در آن زمان دنیا در صنعت فضایی در حال پوست اندازی بود که براساس آن شرکت‌هایی مانند اسپیس‌ایکس و با فاصله چند سال شرکتی مانند پلنت لب با رویکرد بازیگری جدی بخش‌خصوصی در حوزه فضایی در حال شکل‌گیری بوده است به این معنا که در آن زمان دنیا از زیست‌بوم دولتی به زیست‌بومی خصوصی در حال مهاجرت بوده است. وی ادامه داد: الان که عزم کشور به بازگشت به سمت فضا معطوف شده، باید با این رویکرد جدید به صنعت فضایی بازگردیم و اگر بخواهیم با رویکرد گذشته به این صنعت رجوع کنیم، اتفاق خاصی نخواهد افتاد. شهرابی؛ خاطرنشان کرد: ما طی نامهای که برای رئیس‌جمهوری ارسال کردیم، این نکته را به استحضار ایشان رسانده بودیم که اگر بخش‌خصوصی و مردمی شدن صنعت فضایی جدی گرفته شود، کشور می‌تواند گام‌های بزرگی‌بردارد و در عرصه بین‌الملل می‌تواند جایگاه مناسبی برای خود داشته باشد. وی اظهار کرد: ولی اگر رویکرد سنتی باشد، اتفاق جدیدی در کشور رخ نمی‌دهد، ضمن آنکه دولت توان این را ندارد که قادر به پشتیبانی از این حوزه باشد.
برگزاری نمایشگاهی فضایی با حضور بازیگران سنتی فضا
رئیس کنسرسیوم شرکت‌های فعال در حوزه فضایی، با اشاره به برگزاری نمایشگاهی از دستاوردهای فضایی در حاشیه جلسه شورای‌عالی فضایی، گفت: با توجه به نحوه برگزاری این نمایشگاه برداشت ما از این نمایشگاه این است که بازیگران گذشته صنعت فضایی کشور تمایل نداشتند که بازیگران جدید و از بخش‌های خصوصی در این عرصه عرض‌اندام کنند و به نظر می‌رسد که دست‌اندرکاران این نمایشگاه نخواستند اتفاقاتی که در بخش‌خصوصی رخ داده است، دیده شود. شهرابی؛ تأکید کرد: در صورتی که این واقعیات و دستاوردهای بخش‌خصوصی در این حوزه دیده می‌شد، متوجه می‌شدند که همان اقداماتی که در صنعت فضایی با منابع انسانی متعدد و زیاد انجام می‌شود، همان اقدامات در بخش‌خصوصی با نیروی انسانی بسیار کمتر در حال انجام است. وی ادامه داد: علاوه بر آن پروژه‌های فضایی که در بخش دولتی با اعتباراتی نزدیک به ۱۰ تا ۱۵ میلیون دلار در حال انجام است، در بخش‌خصوصی در حد یک تا دو میلیون دلار قابل انجام است. این فعال صنعت فضایی، خاطر نشان کرد: زمانی که این تفاوت‌‌‌ها با هم مقایسه می‌شود، بازیگران سنتی این حوزه احساس خطر خواهند کرد. شهرابی؛ با انتقاد نسبت به نبود بخش‌خصوصی در این نمایشگاه، یادآور شد: پیشنهاد می‌شود که تیم رئیس‌جمهور باید نگاهشان در این صنعت به سمت تیم‌های نوآفرین و خلاق و جوان باشد، نه به سمت تیم‌های سنتی؛ در غیراین صورت کشور در این حوزه پیشرفت نخواهد کرد. وی ادامه داد: تصور می‌شود نمایشگاهی در این حوزه برگزار شد و بازیگرانی که در این نمایشگاه دعوت شدند تا پیشرفت‌های این صنعت را به رئیس‌جمهور ارائه دهند، همگی بخش دولتی بودند و حال این سؤال مطرح است که رئیس‌جمهور چگونه بداند که کنسرسیومی از شرکت‌های دانش‌بنیان تشکیل شده است که یک ماهواره با رزولوشن بهتر از چهار متر با قیمت یک دهم بخش دولتی در زمانی به مراتب کمتر در دست ساخت دارد. شهرابی؛ افزود: پروژه‌ای که ما در مدت دو سال اجراء کردیم، تنها مطالعات امکان سنجی ماهواره مشابه آن در بخش دولتی سه سال طول کشیده است. رئیس کنسرسیوم شرکت‌های فعال در حوزه فضایی، با طرح این سؤال که اگر این مقایسه‌ها صورت نگیرد، رئیس‌جمهور از کجا باید بداند که مسیر درست در این حوزه کدام است، گفت: برداشت من این است که بازیگران سنتی که برگزاری این نمایشگاه را بر عهده داشتند، تعمدا نمی‌خواستند بخش‌خصوصی دیده و نمی‌خواستند خروجی جهشی بخش‌های خصوصی در این صنعت عرضه شود.
انتقاداتی که به سازمان فضایی وارد است
وی گفت: قاعدتاً برگزاری چنین نمایشگاهی باید با سازمان فضایی باشد، چون این سازمان دبیر شورای‌عالی فضایی است و اگر سازمان فضایی نیز در جریان برگزاری این نمایشگاه نبوده است، جای سؤال است. شهرابی، با اشاره به اقدامات معاونت علمی‌وفناوری ریاست‌جمهوری در زمینه حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور، خاطرنشان کرد: چند سال قبل مقام‌معظم‌رهبری در جمع نخبگان سخنرانی داشتند و ایشان به صراحت اعلام کردند که محوریت بسیاری از این اقدامات به معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری واگذار شود و ما نیز در این مجموعه خصوصی نیز، بیش‌ترین کمک و حمایتی که دریافت کردیم، از سوی معاونت علمی بوده است. وی با طرح این سؤال که مگر می‌شود معاونت علمی که بازیگر مهم عرصه فناوری است، در این نمایشگاه حضور نداشته باشد، ادامه داد: اگر تعمدی در این زمینه در کار نبوده باشد، اشتباه بزرگی بوده است.
بازگشت به عقب با نادیده گرفتن فناوری‌های به‌روز
رئیس کنسرسیوم شرکت‌های فعال در حوزه فضایی به برخی از مباحث مطرح در جلسه شورای‌عالی فضایی اشاره کرد و گفت: ما در این جلسه نبودیم، ولی خبر‌‌ها حاکی از آن است که در این جلسه موضوع ماهواره ژئو مطرح شده است. ماهواره‌های ژئو بسیار مهمند، ولی به نظر ما در حال‌حاضر مسیر ماهواره‌های لئو، ظرفیت‌های بسیار زیادی دارد که اگر امروز از این ظرفیت‌‌ها غافل شویم، این حوزه را نیز به راحتی از دست خواهیم داد. وی در این باره توضیح داد: تفاوت ماهواره ژئو با ماهواره‌های لئو در این است که مدار ژئو یک مدار جا افتاده و یک بازار قدیمی دارد که بازیگران خبره در آن مشغول به فعالیت هستند و برای بازیگران جدید که می‌خواهند اقدامات اقتصادی در این حوزه انجام دهند، تقریباً فرصت اقتصادی وجود ندارد، ولی ماهواره‌های لئو با توجه به اینکه بازار آن در دنیا به دلیل منظومه‌های پرتعداد آن در حال شکل‌گیری است، یک بازار بکری است که بازیگران جدید در آن فرصت بیشتری دارند. شهرابی؛ تأکید کرد: بر این اساس اگر ما از ماهواره‌های لئو نیز غفلت کنیم، عقب خواهیم ماند، همان‌طوری که به دلیل غفلت از ماهواره‌های ژئو عقب ماندیم. وی با تأکید بر اینکه در مدار لئو بازیگران دولتی نمی‌توانند بازیگری کنند، گفت: زمانی که در این مدار شرکت‌هایی مانند اسپیس ایکس و پلنت لب حضور دارند و زمانی که استارت‌آپ‌های کوچک با حمایت‌های اندک بازیگران قدری می‌شوند، ما نمی‌توانیم با بازیگران سنتی گذشته در این حوزه حضور یابیم. شهرابی؛ با اشاره به اعتبارات محدود دولت برای حمایت از شرکت‌ها، اظهار کرد: این خیلی خوب است که خواست دولت در صنعت فضایی شکل گرفته است، ولی این خواست باید به زیست‌بوم مردمی و بخش‌خصوصی گره بخورد و در این صورت است که منابع اندک دولت در کاهش ریسک و تهییج بخش‌خصوصی مصرف می‌شود، ولی با رویکرد گذشته همین اعتبارات اندک به سمت سازمان‌های دولتی هزینه می‌شود و نهادهای دولتی نیز همواره گلایه دارند که منابع محدود است و همچنان فاصله ما برای رسیدن به نقطه ایده‌آل زیاد خواهد بود. رئیس کنسرسیوم شرکت‌های فعال در حوزه فضایی، ادامه داد: بخش‌خصوصی باید در عرصه فضایی وارد شود و اگر دولت جدید بتواند این مهاجرت از بخش دولتی به بخش‌خصوصی را مدیریت کند، بزرگ‌‌ترین خدمت را به این صنعت کرده است، در غیراین صورت نباید منتظر اتفاق جدی در کشور در این صنعت باشیم.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.