پیگیری دپیلماسی اقتصادی در دهلی‌‌نو

پیگیری دپیلماسی اقتصادی در دهلی‌‌نو مائده شیرپور رییس‌جمهور امروز به دهلی‌‌نو سفر می‌کند. حجت‌الاسلام روحانی که به دعوت رسمی نخست وزیر هند، عازم این کشور شده قرار است در ۳روز آتی دیدارهایی را با مقامات هندی در برنامه‌ کاری خود داشته باشد. روحانی در این سفر که برای تحکیم روابط دو جانبه و در پاسخ […]

پیگیری دپیلماسی اقتصادی در دهلی‌‌نو

مائده شیرپور

رییس‌جمهور امروز به دهلی‌‌نو سفر می‌کند. حجت‌الاسلام روحانی که به دعوت رسمی نخست وزیر هند، عازم این کشور شده قرار است در ۳روز آتی دیدارهایی را با مقامات هندی در برنامه‌ کاری خود داشته باشد.

روحانی در این سفر که برای تحکیم روابط دو جانبه و در پاسخ به سفر سال گذشته «ناراندا مودی» به تهران انجام می‌شود، ابتدا وارد حیدرآباد در ایالت تلنگانای هند می‌شود. دیدار با علمای مسلمان حیدرآباد و جنوب هند، بازدید از مراکز فرهنگی و مذهبی و همچنین دیدار با ایرانیان و دانشجویان مقیم، نیز از مهم‌ترین برنامه‌های رییس‌جمهور در حیدرآباد خواهد بود. پس از مذاکرات مشترک هیأت‌های عالی رتبه دو کشور، اسناد و تفاهمنامه‌های متعدد همکاری در حضور مقامات ارشد ایران و هند مبادله خواهد شد.

این سفر در حالی صورت می‌گیرد که بررسی تاریخی روابط دو کشور حکایت از زمینه‌های فراوان فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و حتی امنیتی دارد. در مقطع کنونی با توجه به شرایط جاری میان دو کشور و منطقه قطعاً این ظرفیت‌ها توان تبدیل شدن از بالقوه به بالفعل را داراست که در ابعاد مختلف می‌تواند مورد توجه باشد. چنان‌که ذکر شد، دو کشور دارای تاریخی کهن با روابطی دوستانه و برادرانه بوده‌اند که این امر می‌تواند در توسعه مناسبات گردشگری میان دو کشور، تأثیر بسیار داشته باشد. در عرصه اقتصادی، کارنامه دو کشور هرچند نشانگر تلاش طرفین به گسترش همه جانبه مناسبات بوده اما همچنان ظرفیت‌های بالایی برای تحقق این اهداف وجود دارد که چندان به‌کار گرفته نشده است. جمعیت یک‌میلیاردو۲۰۰میلیون نفری هند نیز بازار مناسبی برای کالاهای ایرانی می‌تواند باشد که در این سفر باید مورد توجه قرار گیرد.

عمده‌‌ترین صادرات ایران به هند شامل نفت و گاز است، اجرایی شدن خط لوله صلح می‌تواند مؤلفه‌ای مهم در بهره‌گیری از تمام ظرفیت‌های موجود برای ارتقای مناسبات اقتصادی خواهد بود. هر چند که برخی از کشورهای عربی تلاش دارند تا چنان القا سازند که می‌توانند تأمین‌کننده نیازهای انرژی هند باشند و به نوعی مانع از اجرایی شدن طرح خط لوله صلح شوند اما حقیقت امر این است که عدم استقلال این کشور‌ها در برابر فشارهای غرب و البته ناامنی‌های گسترده در کشورهای عربی، قطعاً هزینه‌های بسیاری برای هند به همراه دارد در حالی که استقلال و البته امنیت فراگیر جمهوری اسلامی مؤلفه‌ای مهم در تأمین انرژی امن و با ثبات برای کشورهای منطقه از جمله پاکستان و هند خواهد بود.

نکته مهم دیگر، اجرایی ساختن طرح‌هایی مانند طرح جاده ابریشم است. طرحی که از چین آغاز و به هند، پاکستان، ایران و حتی ترکیه و از آنجا به اروپا برود. اجرایی این طرح تأثیر بسیاری بر اقتصاد منطقه و جهان خواهد داشت و شاید به همین دلیل باشد که کشورهای غربی به شدت برای مقابله با آن اقدام می‌کنند که ایجاد اختلاف میان کشورهای منطقه و حتی حفظ تروریسم در افغانستان در این چارچوب صورت می‌گیرد.

مسأله‌ای که در حوزه تحقق اهداف سیاسی و اقتصادی دو کشور باید مورد توجه قرار بگیرد، اصل برقراری ثبات و امنیت در منطقه است. اقدامات غرب در ایجاد تروریسم در شبه‌قاره، تأثیرات منفی بر روابط اقتصادی کشورهای منطقه داشته که توسعه همگرایی امنیتی میان کشورهای منطقه می‌تواند طرحی مهم برای مقابله با این فرایند باشد که ایران و هند قطعاً می‌توانند نقش‌‌آفرینی بسیاری در این حوزه داشته باشند.

برای توسعه روابط، وجود اصل صداقت و اعتماد نکته‌ای مهم و کلیدی است که همواره جمهوری اسلامی بر تأکید داشته و اجرا کرده است. هر چند هند براساس روابط تاریخی، همگرایی مطلوبی با ایران داشته اما در مقاطعی تحت‌تأثیر روابط با آمریکا و اروپا و البته برخی سیاسی‌‌کاری‌ها به دلیل تنش با پاکستان، رفتارهایی مغایر با تعاملات دوستانه در روابط با تهران داشته که بلوکه کردن پول نفت‌های فروخته شده به این کشور و مشارکت در اجرای برخی تحریم‌های ضد ایرانی از این رفتار است.

سفر دکتر روحانی به هند بیانگر نگاه دوستانه و برادرانه ایران به توسعه روابط میان دو کشور است که هند با رویکرد صادقانه و عدم تکرار رفتارهای سؤال‌برانگیز گذشته، می‌تواند نقشی مؤثر در این همگرایی داشته باشد. قطعاً این همگرایی دستاوردهای اقتصادی، سیاسی و امنیتی بسیاری برای طرفین به همراه خواهد داشت؛ به‌ویژه این‌که دستاوردهای بزرگ ایران در مبارزه با تروریسم در منطقه، نام ایران را به عنوان جزیره ثبات جهان ثبت کرده است.