علل تب کردن ارز

کارشناسان اقتصادی تشریح کردند

علل تب کردن ارز

 در حالی که دلار بی‌تفاوت به سخنان رییس‌جمهوری آمریکا عبور کرد اما کارشناسان اقتصادی می‌گویند اگر دولت بازار را مدیریت نکند، این احتمال وجود دارد که نرخ ارز روند افزایشی پیدا کند.

به گزارش ایرنا، خیز نرخ ارز در بازار از چند روز گذشته شروع شد و به بیش از ۴ هزار تومان رسید. عوامل مختلفی برای این رشد قیمت مطرح شد که مهم‌ترین آنها افزایش تقاضا به دلیل نزدیک شدن به ایام اربعین حسینی و سفر به عتبات عالیات، تهدیدات ترامپ، جبران کسری بودجه، عرضه نشدن ارز در بازار بود.

اما روز گذشته با تثبیت نرخ ارز در بازار دیدیم که دلیل این افزایش قیمت‌ها هیاهوی آمریکایی‌ها نبوده است. از سوی دیگر محمدباقرنوبخت، سخنگوی دولت هم این اطمینان‌خاطر را به فعالان اقتصادی داد که دولت به دنبال افزایش نرخ دلار نیست و این گفته که دولت خواهان افزایش نرخ ارز است، تهمت است.

نوبخت افزود: دولت با کاهش ارزش ریال در برابر دلار متضرر خواهد شد و سیاست دولت کنترل نرخ ارز شناور و مهار تورم بوده و با کاهش غیرمنطقی ارزش ریال در برابر دلار مخالف است.

و در حالی که عده‌ای بر این باور هستند که رشد نرخ دلار برآمده از سازوکار بازار است و وقت آن رسیده که دلار به قیمت واقعی خود برسد و این شرایط بازار می‌تواند بستر یکسان‌سازی نرخ ارز را فراهم سازد. اما در مقابل عده‌ای هم معتقدند بانک مرکزی باید با مدیریت بازار، نوسانات نرخ ارز را کنترل کند چرا که آثار تورمی در سایر بخش‌های اقتصادی خواهد داشت و پیش‌بینی‌پذیری بازار‌ها را از بین خواهد برد.

اما موضوع مهم این است که دلار ۴ هزار تومانی تا چه زمانی در بازار دوام خواهد داشت و آیا پس از این به بهانه‌های شروع سفرهای ژانویه (سال نو میلادی)، ادامه انتشار اخبار درباره سرنوشت برجام، گرانی‌های شب عید و… سمت و سوی نرخ ارز همچنان صعودی خواهد بود؟ کارشناسان در پاسخ به این سؤال می‌گویند که اگر بانک مرکزی وارد بازار نشود، دلار در سطح قیمتی ۴ هزار تومان باقی خواهد ماند.

گروه پژوهش و تحلیل خبری ایرنا در این خصوص با حمیدرضابرادران‌شرکاء و هادی‌حق‌شناس، کارشناسان ارشد اقتصادی به گفت وگو نشسته است .

**بانک مرکزی مدیریت نکند، دلار تا شب عید گران می‌ماند

حمیدرضابرادران‌شرکا، کارشناس اقتصادی در گفت‌وگو با پژوهشگر ایرنا درباره نوسانات نرخ ارز در بازار در چند روز گذشته اظهارداشت: نوسان نرخ ارز چیز عجیبی نیست و در همه دنیا شاهد این نوسانات هستیم اما عجیب این است که چرا بانک مرکزی در این شرایط بازار را کنترل نمی‌کند. نوسان نرخ ارز با هر دلیلی از جمله شروع سفرهای اربعین، سفرهای ژانویه، انتشار اخبار سیاسی و… این وظیفه بانک مرکزی این نوسانات را مدیریت کند.

وی با تأکید بر این‌که مدیریت بازار با مداخله در آن متفاوت است، گفت: دخالت در بازار زمانی رخ می‌دهد که در بازار قیمت‌های تعادلی بسیار بالا است و دولت بدون هیچ منطقی دخالت‌هایی را انجام می‌دهد اما در حال حاضر بخش عمده‌ای از منابع ارزی در اختیار و کنترل بانک مرکزی است و بازار سهم بسیار ناچیزی از آن دارد.

این کارشناس اقتصادی ادامه‌داد: بازار آزاد تأثیر بسیار محدودی در مدیریت عرضه و تقاضا دارد و از سوی دیگر این تکلیف برنامه ششم است که نرخ ارز به صورت مدیریت شده شناور باشد و این مدیریت وظیفه قانونی بانک مرکزی است.

برادران‌شرکا با پیش‌بینی بازار ارز تا پایان سال، گفت: به‌طور قطع اگر بانک مرکزی بازار را کنترل نکند، خیز نرخ دلار تا شب عید ادامه خواهد داشت. دائماً عواملی به وجود می‌آیند که منجر به افزایش قیمت ارز شوند و در این میان موضوع مهم مدیریت بازار است.

این کارشناس بازار ارز با تأکید بر این‌که نرخ دلار به تمام بازارهای کالایی و خدماتی کشور سیگنال می‌دهد، اظهارداشت: با افزایش نرخ دلار تمام بازارهای داخلی دچار گرانی می‌شوند و حال اگر حتی نرخ دلار کاهش پیدا کند آثار تورمی ایجاد شده ناشی از افزایش قیمت آن در سایر بازار‌ها از بین نمی‌رود، چرا که قیمت‌ها حالت چسبندگی دارند. به همین دلیل است که مدیریت بانک مرکزی از سوی دولت بسیار حایز اهمیت است.

برادران‌شرکا با تأکید بر ضرورت اجرای سیاست یکسان‌سازی نرخ ارز، گفت: بانک مرکزی ۴ سال است که قصد یکسان‌سازی نرخ ارز را دارد اما تاکنون پس از گذشت این مدت نسبت به اجرای این سیاست پولی و مالی اقدام نکرده است و معتقد هستم که دلایل ذکر شده برای این تأخیر منطقی نیست. اجرای این سیاست می‌تواند در منطقی شدن نرخ ارز مؤثر باشد.

وی افزود: اگر تعیین نرخ ارز به یک بازار غیرمتشکلی که سهم زیادی از بازار ارز ندارد و گذار شود این یک سهل‌انگاری است و می‌تواند پیامدهای منفی برای سایر بخش‌های اقتصادی داشته باشد.

** انباشت تورم قیمت ارز را تعدیل می‌کند

همچنین هادی‌حق‌شناس، کارشناس اقتصادی در گفت وگو با گروه پژوهش و تحلیل خبری ایرنا با بیان این‌که در مقایسه بازار ارز در شهریور ۱۳۹۶ با مدت مشابه یک سال قبل از آن شاهده می‌کنیم که نرخ ارز در این مدت تقریباً ثابت بوده است، گفت: در کشورمان در آستانه ایام اوج سفرهای خارجی با نوسانات مختصری در قیمت ارز مواجه می‌شویم اما تغییرات قیمتی عوامل بسیار متعددی دارد.

وی با اشاره به ثبات قیمت ارز در طول یک سال گذشته ادامه داد: نرخ ارز در شرایطی تقریباً ثابت بوده که در طول ۴ سال گذشته تورم انباشته وجود داشته که این تجمیع باید در تعدیل نرخ ارز تخلیه شود.

حق‌شناس درباره علت تخلیه نشدن تورم انباشته در نرخ ارز طی ۴ سال گذشته، گفت: دلیل اول خوشبینی مردم به ثبات اقتصادی با اسقرار دولت یازدهم بوده است. امضای تفاهمنامه برجام و آثار آن در دوران پسابرجام دلیل دوم و دلیل سوم آن، کنترل سیاست‌های ارزی بانک مرکزی است وگرنه به‌طور قطع قیمت ارز باید با فرمول مابه‌التفاوت میانگین تورم داخلی و تورم خارجی تعدیل می‌شد.

این کارشناس اقتصادی در پاسخ به این سؤال که آیا احتمال درجا زدن دلار در نرخ ۴ هزار تومان وجود دارد، اظهارداشت: به نظرم اگر دولت در بازار ارز دخالت نکند، دلار در نرخ بالای ۴ هزار تومان باقی خواهد ماند.

وی تأکیدکرد: هر اقدامی از سوی دولت به معنای مداخله نیست اما نوع سیاست دولت می‌تواند بسیار متفاوت باشد. اگر دولت از این فرصت استفاده کند و سیاست یکسان‌سازی نرخ ارز به اجرا برسد به‌طور قطع عملیاتی شدن این سیاست به نفع اقتصاد ملی خواهد بود. البته دولت سال گذشته فرصت اجرای سیاست یکسان‌سازی نرخ ارز را داشت و باید نسبت به اجرای آن اقدام می‌کرد و جلوی رانت بازار ارز را می‌گرفت.

** پیش‌بینی‌ناپذیری فضای اقتصادی با نوسان نرخ ارز

نرخ ارز یکی از شاخص‌های مهم اقتصاد کشور محسوب می‌شود که نقش تعیین‌‌کننده‌ در عملکرد حوزه‌های مختلف اقتصاد دارد حال این‌که هر چه نرخ ارز ثبات بیش‌تری داشته باشد، قدرت پیش‌بینی و آینده‌‌نگری را برای سرمایه‌گذاران و فعالان اقتصادی افزایش می‌دهد. مهم‌ترین پیامد افت و خیز نرخ ارز به ویژه دلار هم در پیش‌بینی‌پذیری اقتصاد و وضعیت بازارهای مختلف خود را نشان می‌دهد و یکی از مهم‌ترین دستاوردهای دولت یازدهم در طول ۴ سال گذشته ثبات اقتصادی بوده که بخشی از آن به واسطه ثبات نرخ ارز بوده است.

 

طبق گفته کارشناسان، نرخ ارز تابعی از عرضه و تقاضای این کالا در بازار، تابع میزان تورم داخلی و خارجی و همچنین متأثر از تغییرات قیمتی است که در بازارهای داخلی و جهانی ایجاد می‌شود. حال این‌که یکی از راهکارهای دفع نوسانات نرخ ارز، یکسان‌سازی قیمت‌ها است و اگر به دنبال ثبات در بازار ارز هستیم، دولت باید هر چه سریع‌تر نسبت به یکسان‌سازی نرخ‌ها در بازار اقدام کند. به‌طور قطع مهم‌‌ترین مزیت تثبیت نرخ ارز در کاهش ریسک در برنامه‌ریزی آینده برای سرمایه‌گذاری است و این می‌تواند باعث ورود سرمایه‌های داخلی و خارجی به بازارهای مولد شود، همان چیزی که تکلیف برنامه ششم توسعه و سیاست‌های اقتصاد مقاومتی است.