چاره‌جویی زخم معدن بر جان طبیعت بهرهبرداریهای روباز از معادن در حالی با هدف توسعه اقتصادی و اشتغالزایی رخ می‌دهد که برخی کارشناسان این مسأله را خطری جدی برای چرخه زیست گیاهی، جانوری و انسانی می‌دانند. یکی از این معادن، معدن بوکسیت شاهرود در استان سمنان است که با هدف توسعه اقتصادی و اشتغالزایی در […]
چاره‌جویی زخم معدن بر جان طبیعت
بهرهبرداریهای روباز از معادن در حالی با هدف توسعه اقتصادی و اشتغالزایی رخ می‌دهد که برخی کارشناسان این مسأله را خطری جدی برای چرخه زیست گیاهی، جانوری و انسانی می‌دانند.
یکی از این معادن، معدن بوکسیت شاهرود در استان سمنان است که با هدف توسعه اقتصادی و اشتغالزایی در ارتفاعات شاهوار فعال است.
کوه شاهوار با ارتفاع ۴ هزار و ۱۷ متر بلند‌ترین قله در قسمت شرقی رشته کوه البرز است، شاهوار در شمال شهرستان شاهرود و در مرز دو استان گلستان و سمنان واقع شده است.
این کوه علاوه بر آن‌که از مهم‌ترین تأمین‌کنندگان آب شهرستان شاهرود و روستاهای کوهپایه آن است، یکی از رویشگاه‌های ارزشمند «سرو‌کوهی» نیز به شمار می‌رود و همچنین این کوه نزد اهالی شاهرود به عنوان یکی از نمادهای طبیعی این شهرستان محسوب می‌شود و همواره مورد توجه است.
شهرستان شاهرود یکی از قطب‌های ذخایر معدنی در کشور است، اما بهرهبرداریهای غیراصولی در شاهوار این روز‌ها تهدیدی برای زندگی مردم همجوار این کوه و نابودی گونه‌های گیاهی و جانوری را در پی دارد.
کارشناسان معتقد هستند که آلودگی ذخایر آبی، تغییر شیب زمین، کم شدن منابع آب و حضور ریزگرد‌ها در منطقه شمالی شاهرود، بخشی از مهم‌ترین آسیب‌های استخراج بوکسیت از دامنه بلند‌ترین قله البرز شرقی است.
حال شاهوار این روز‌ها ناخوش است و این کوه که روزگاری مکانی برای استراحت و وقت‌گذرانی مسافران و اهالی این منطقه بوده است، زخمی کهنه به دل دارد و معدنکاران خراش بر قامتش را نشانه گرفته‌اند.
به عقیده کارشناسان، تخریب شاهوار برای کاهش بیکاری در منطقه نه تنها سودی برای مردم این دیار ندارد، بلکه ابعاد گسترده آسیب‌های آن ممکن است تا سالیان سال، بار سنگینی را بر دوش دولت‌های آینده این کشور بگذارد.
اکتشاف معادن نابودی ذخایر ژنتیکی کوه شاهوار را در پی دارد
استاد گیاه‌شناسی دانشگاه تهران با اشاره به نامگذاری ۴ گیاه به نام کوه شاهوار گفت: فعالیت معدن بوکسیت تاش در کوه شاهوار شاهرود، علاوه بر درختان نظیر اورس، گیاهان کوچک حاوی ذخایر ژنتیکی این منطقه را در معرض نابودی قرارداده است.
حسین‌آخانی افزود: گیاهان بسیار زیادی برای نخستین بار در دنیا در دامنه کوه شاهوار کشف شدند.
وی با اشاره به تنوع جانوری موجود در دامنه این کوه از مسؤولان امر خواست تا برای چالش به وجود آمده این کوه تدابیری اتخاذ کنند.
استاد گیاه‌شناسی با بیان این‌که ایران در صدر کشورهایی است که به فرسایش خاکی دچار است، اظهارداشت: بروز ریزگرد و سیلاب از جمله نتایج فرسایش بی‌رویه و از دست دادن خاک است.
آخانی با انتقاد از جاده‌سازی‌های بی‌رویه در جنگل‌های کشور، تصریح‌کرد: کجای دنیا این همه جاده در کوه‌هایی که محل زیست جانوران است، ساخته می‌شود و اکنون در وسط بیابان‌های بیارجمند و در زیستگاه یوزپلنگ آسیایی در حال جاده‌سازی هستند که باید جلوی این کار گرفته شود.
خسارت معدنکاوی به کوه شاهوار حتمی است
معاون محیط طبیعی سازمان حفاظت محیط‌زیست کشور نیز گفت: بهره‌برداری از معدن بوکسیت شاهوار در شهرستان شاهرود بدون هماهنگی با سازمان حفاظت محیط‌زیست و فاقد مطالعات مدیریت محیط‌زیستی است و این سازمان با فعالیت این معدن به شکل فعلی مخالف است.
حمیدظهرابی افزود: فعالیت معدنی شرکت بهرهبردار این معدن، خارج از مناطق چهارگانه تحت حفاظت محیط‌زیست و در اراضی ملی استان قرار گرفته است، مجوز فعالیت آن نیز از سوی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان سمنان صادر شده است.
وی ادامه‌داد: جانمایی، واگذاری و نحوه فعالیت این معدن بدون هماهنگی با اداره کل حفاظت محیط‌زیست سمنان بوده که به محض اطلاع از فعالیت معدن، نه تنها حفاظت محیط‌زیست استان مخالفت صریح خود را با فعالیت معدن اعلام کرده بلکه به دفعات و طی مکاتبات متعدد صدمات و پیامدهای تخریبی فعالیت معدن را به دستگاه‌های ذی‌ربط و نظارتی استان گزارش کرده است.
ظهرابی خاطرنشان‌کرد: از آنجا که این روند به نتیجه مطلوب نرسید، از طریق شورایعالی معادن، در حال پیگیری هستیم تا بهرهبردار این معدن مکلف به رعایت ملاحظات زیست‌محیطی شود.
معدنکاوی سیل ویرانگر به همراه دارد
مدیر کل دفتر آموزش و مشارکت‌های مردمی سازمان حفاظت محیط‌زیست نیز در این باره گفت: اگر امروز در دامنه کوه شاهوار به خاطر برداشت موادمعدنی، سیل ویرانگر رخ دهد، همه در بروز و خسارت‌های آن مقصر هستیم.
محمددرویش افزود: کم‌ترین آسیب سیلاب‌های احتمالی کوه شاهوار دفن شدن روستای تاش در زیر گل و لای است.
وی با انتقاد از روند تخریب کوه شاهوار، تأکیدکرد: ارزش هر هکتار از کوه شاهوار ده‌ها برابر بیشتر از برداشت‌هایی است که از معدن بوکسیت آن برداشت می‌شود.
درویش با اشاره به از دست دادن سالانه دو میلیارد تن خاک در کشور، گفت: شدت از دست دادن خاک ۶ تا ۷ برابر خاک‌زایی در ایران است، هر تن خاک ۲۸ دلار ارزش دارد و در ایران سالانه ۵۶ میلیارد دلار از پول کشور به خاطر صنعت، کشاورزی و معدن ناپایدار و جانمایی نادرست جاده‌ها از دست می‌رود.
مدیرکل دفتر مشارکت‌های مردمی سازمان حفاظت محیط‌زیست گفت: ایران کشوری است که در کمربند خشکی جهان قرار گرفته، ریزش‌های آسمانی آن یک سوم میانگین جهانی و میزان تبخیر آن حداقل ۵۰ درصد بیشتر از میانگین جهانی است.
وی با بیان این‌که ایران بیش از ۱۵۰ رودخانه و برخی از مهم‌ترین تالاب‌های ثبت شده در کنوانسیون‌های بین‌المللی و تعدادی گونه‌های کمیاب جانوری دارد، اظهارداشت: تمام این منابع آب دائم به خاطر وجود کوه‌هایی چون شاهوار، دنا، سهند و سبلان است و باید قدر آن را بدانیم.
درویش، درباره شهرهای انسان محور با اشاره به گزارش آژانس محیط‌زیست اتحادیه اروپا در سال ۲۰۱۶، بیان‌کرد: براساس این گزارش در سال میلادی گذشته بیش از ۴۰۰ هزار تن بر اثر آلودگی هوا در کشورهای عضو این اتحادیه دچار مرگ زودرس شدند.
وی ادامه‌داد: این آمار از این نظر دارای اهمیت است که اتحادیه اروپا شامل کشورهایی می‌شود که از بهترین استانداردهای سوخت و خودرو برخوردارند.
کوه شاهوار زیر نظر محیط‌زیست قرار گیرد
دبیر ستاد مردمی حفاظت از طبیعت شاهرود نیز گفت: کوه شاهوار این شهرستان یکی از مهم‌ترین منبع زندگی انسان و حیات وحش باید زیر مجموعه سازمان حفاظت محیط‌زیست قرار گیرد.
امیرحسین‌ولیان افزود: کوه شاهوار زیستگاه حیوانات کمیاب مانند خرس و آهو و درختان مهمی چون ارس است که رسیدگی به آنها ضروری است.
وی، به برداشت از معدن بوکسیت این کوه اشاره و اظهارداشت: از آنجا که برای برداشت معدن بوکسیت لایه‌های بیرونی کوه شکافته می‌شود، صدمات زیادی مانند از بین رفتن درختان و نیز کوچ حیوانات وارد می‌شود.
دبیر ستاد مردمی حفاظت از طبیعت شاهرود، این نوع برداشت از معدن را موجب وارد شدن صدمات جبران‌ناپذیری به طبیعت برشمرد و ادامه‌داد: در بالادست روستای تاش معدن زغال‌سنگ هم از سال‌ها پیش فعال است اما معدنی که با ایجاد حفره‌ای در دل کوه از عمق زمین برداشت کرده و در سطح زمین خرابی چندانی به بار نداشته و آسیب زیادی به محیط‌زیست وارد نکرده است.
ولیان تصریح‌کرد: بوکسیت معدنی بسیار متفاوت و ویرانگر است چون روباز بوده و تمام خوراک خود را از سطح زمین برداشت می‌کند.
وی گفت: کوهی که خاک و پوشش گیاهی آن برداشته شود دیگر زنده نیست، برداشت این معدن روباز در ۴ سال گذشته نزدیک به ۲۰۰ هکتار از سطح شاهوار را تخریب کرده است.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.