انتظارات دانش‌بنیان‌ها از دولت آینده

انتظارات دانش‌بنیان‌ها از دولت آینده در تمام کشورهای مطرح در عرصه علم و فناوری دولت‌‌ها نقش بسیار پررنگی در حمایت از فعالیت‌های علمی و تحقیقاتی در دانشگاه‌ه‌ها و دیگر مراکز فعال در این عرصه دارند. هر چند تفاوت‌هایی در نحوه حمایت دولت‌های پیشرو از سازمان‌ها و مراکز علمی وجود دارد اما می‌توان از اکثر آنها […]

انتظارات دانش‌بنیان‌ها از دولت آینده

در تمام کشورهای مطرح در عرصه علم و فناوری دولت‌‌ها نقش بسیار پررنگی در حمایت از فعالیت‌های علمی و تحقیقاتی در دانشگاه‌ه‌ها و دیگر مراکز فعال در این عرصه دارند.

هر چند تفاوت‌هایی در نحوه حمایت دولت‌های پیشرو از سازمان‌ها و مراکز علمی وجود دارد اما می‌توان از اکثر آنها به عنوان نمونه‌های موفق در این رابطه یاد کرد.

سازمان یونسکو نیز در این زمینه مجموعه راهکارهایی ارایه کرده است که مهم‌ترین بخش‌های آن در ادامه مورد بررسی قرار می‌گیرد.

رابطه بین دولت‌‌ها و مراکز تولید علم و سازمان‌های دانش‌بنیان رابطه‌ای دوطرفه است و سرمایه‌گذاری دولت در این مراکز می‌تواند در آینده نزدیک آورده اقتصادی مناسبی برای دولت‌‌ها داشته باشد.

به همین دلیل، دولت‌‌ها می‌بایست با اتخاذ سیاست‌های مناسب، برنامه‌ریزی دقیق و شراکت با سازمان‌های علمی از این فرصت‌های اقتصادی نهایت استفاده را ببرند.

 دولت‌‌ها در دنیای امروز باید ارزیابی مجددی بر اختصاص منابع در زمینه علم و فناوری داشته باشند و به علاوه تلاش کنند بازخورد بهتر و بیش‌تری از سرمایه‌گذاری‌های خود به دست آورند.

برای پیشبرد فعایت‌های علمی و دانش‌بنیان دولت‌‌ها باید امکانات مالی را تا حد ممکن فراهم کرده و همچنین در صورت‌ نیاز با این مراکز شراکت کنند تا سرعت پیشرفت طرح‌ها کند نشود.

یکی از مواردی که توجه ویژه دولت‌‌ها را می‌طلبد، ایجاد شبکه‌های دانش و اطلاعات است تا در آنها صاحبان کسب‌وکارهای علمی بتوانند به خوبی با هم در ارتباط باشند و نیازهای خود را برطرف کنند.

یونسکو در مقاله خود به چند فاکتور مهم برای برنامه‌های آتی دولت‌‌ها اشاره کرده است:

دولت‌‌ها باید همواره به طرح‌های علمی که می‌توانند در کوتاه‌مدت عملیاتی شوند، به دید یک فرصت مناسب اقتصادی نگاه کنند و به عنوان شریک در آغاز مسیر حاضر باشند تا پس از کسب نتایج مناسب آن شرکت یا سازمان امکان خصوصی‌سازی داشته باشد.

پارلمان‌‌ها و مجالس قانون‌گذاری باید موانع و برخی از قوانین سخت را از سر راه سازمان‌های فعال در عرصه‌های علمی و فناوری کنار بزنند تا روند رشد این مراکز با سرعت خوبی ادامه پیدا کند.

دولت‌‌ها از برنامه‌هایی حمایت کنند که بیش‌تر در راستای زندگی بهتر و رفع چالش‌های ملی و جهانی هستند و در صورت امکان به جذب سرمایه‌های بین‌المللی نیز روی بیاورند.

در ادامه با بررسی روند شکل‌گیری و پرورش بی‌نظیر علم و دانش در آلمان؛ تلاش بر آن داریم تا به جمع‌بندی توقعات و الزامات دانش بنیان‌های وطنی برسیم.

از قرن بیستم نام آلمان همواره به عنوان مهد دانشمندان بزرگ بر سر زبان‌ها بوده است و این موضوع نشان‌دهنده اهتمام ویژه دولت‌های این کشور در موضوع مطالعات علمی بوده است.

در دوره جنگ جهانی دوم نیز آلمان تحت حکمرانی نازی‌‌ها توانست به پیشرفت‌های چشمگیری دست یابد و پس از تقسیم آن به دو کشور غربی و شرقی، نام آلمان‌غربی با پیشرفت‌های صنعتی گره خورد.

در حال حاضر بسیاری از پروژه‌های تحقیقاتی مورد نظر اتحادیه اروپا از سوی دانشگاه‌ها، مؤسسات علمی و صنایع آلمانی و تحت حمایت دولت این کشور به نتیجه می‌رسد.

راهبرد تعالی علمی؛ این راهبرد مجموعه برنامه‌هایی با هدف بهبود جایگاه آلمان به عنوان یک کشور برجسته برای تحقیق در درازمدت در عرصه بین‌المللی است.

توسعه دانشگاه‌های آلمان، حمایت از پژوهش‌های با استاندارد بالا و تسهیل همکاری در سیستم پژوهش‌های علمی و دانشگاهی از مهم‌ترین سیاست‌های دولت فدرال آلمان است که از سال ۲۰۰۵ آغاز شده است.

 راهبرد حمایت از فناوری‌های برتر؛ آلمان برنامه‌ ویژه‌ای برای اختراعات و نوآوری دارد و قصد دارد به قطب اختراعات و فناوری‌های برترتبدیل شود.

در این راهبرد دولت آلمان تلاش می‌کند از طرح‌ها و ایده‌هایی که قابلیت عملیاتی‌سازی‌ و صنعتی شدن حمایت همه‌جانبه داشته باشد.

افزایش سرعت رسیدن ایده‌ها به مرحله عمل مهم‌ترین هدف دولت آلمان برای طرح‌های دانش‌بنیان و استارت‌آپ‌‌ها است.

 راهبرد تحقیقات و آموزش بین‌المللی؛ دولت آلمان برای مسایل و چالش‌های علمی بین‌المللی موجود نیز برنامه‌ دارد. در پایگاه اینترنتی وزارت آموزش و تحقیقات آلمان آمده است که با توجه به این‌که ۹۰ درصد علم و دانش جهان در خارج از آلمان تولید می‌شود به همین دلیل انجام فعالیت‌های علمی و تسهیل امکان انجام تحقیقات دانشگاهی و علمی بین‌المللی از اولویت‌های دولت آلمان است.

مطرح شدن آلمان به عنوان یک مقصد مطلوب برای دانشجویان خارجی و استفاده از توانمندی‌های محققان بین‌المللی یکی از مهم‌ترین اهداف این راهبرد محسوب می‌شود.

 رایگان بودن تحصیل در دانشگاه‌های آلمان برای دانشجویانی که به زبان آلمانی مسلط هستند از جمله نتایج این راهبرد است.

در پایان و پس از بررسی ایده یونسکو و اشاره به حمایت مداوم ۲۰۰ ساله دولت‌های مختلف آلمان از علم و دانش؛ گفتنی است قشر دانش بنیان ایران در رابطه با تولید ثروت و پرورش اقتصاد دانش محور توقع دارد تا دولت آینده تک‌تک پارامترهای زیر را با جدیت محقق کند.

-الزام بنگاه‌های خارجی دارای بازار بزرگ در ایران به راه‌اندازی مراکز تحقیق و توسعه در ایران

-ایجاد شرایط همکاری با شرکت‌های خارجی در پروژه‌های نوآورانه

-صادرات کسب‌وکارهای دانش‌بنیان در کنار محصولات و خدمات دانش‌بنیان از طریق تسهیل خرید سهام -شرکت‌های نوپای دانش‌بنیان توسط شرکت‌های خارجی

-الزام قراردادهای بزرگ خرید خارجی به پیاده‌سازی «پیوست فناوری و نوآوری»

-تدوین آیین‌نامه همکاری شرکت‌های خارجی پیشرو با دانشگاه‌ها و بنگاه‌های ایرانی و بسته تشویقی مرتبط با آن