فرصت یا خوش خیالی

بازار قطر

فرصت یا خوش خیالی

مجتبی قدیری

چند روزی است که بحث تحریم‌های قطر از سوی کشورهای عربی مطرح شده، حصر اقتصادی و سیاسی که از روز دوشنبه از سوی کشورهای عربی به اجرا گذاشته شد و این شیخ‌نشین ‌عربی که در حاشیه خلیج‌فارس با کم‌تر از ۳ میلیون نفر جمعیت قرار دارد، از سوی برخی کارشناسان و مسؤولان کشوری به عنوان فرصت اقتصادی تلقی شده است که ایران می‌تواند از این فرصت پیش آمده استفاده کرده و بازار این کشور را تسخیر کند.

هر چند قطر به عنوان ثروتمند‌‌ترین کشور جهان معرفی شده است، اما قطعاً این تحریم‌ها فرصتی برای ما نیست که بتوانیم بازار این کشور کوچک و ثروتمند را تسخیر کنیم، زیرا تحریم‌های این کشور از سوی کشورهای عربی صورت گرفته است و قطعاً اعراب مراودات تجاری خاصی با این کشور ندارند. چرا که محصول اکثر این کشور‌‌ها مثل ایران نفت‌ می‌باشد. در خصوص استخراج و استحصال نفت ‌و گاز هم باید گفت شرکت‌های آمریکایی و اروپایی در قطر فعال هستند و هنوز تصمیمی برای تحریم نگرفته‌اند ضمن آن‌که اصلاً چنین قصد و خیالی هم ندارند.

مردم این کشور ثروتمند حاشیه خلیج‌فارس به یک زندگی مرفه عادت کرده‌اند و اکثر امکانات و وسایلی که از سوی آنها استفاده می‌شود، اجناس اروپایی است که شاید با واسطه از کشورهای عربی وارد شود. البته قطر سالانه، حدود ۴ تا ۵ میلیارد دلار از عربستان و امارات متحده عربی، مواد غذایی و محصولات کشاورزی وارد می‌کند. که بخشی از این محصولات کشاورزی و مواد غذایی از ایران حداقل به امارت متحده عربی صادر شده است و این تسخیر بازار قطر که این روز‌‌ها برخی با ولع از آن یاد می‌کنند، تسخیر نیست بلکه حذف واسطه است و این امر تأثیر چندانی در درآمدهای ارزی ندارد.

ضمن آن‌که رقبای زیادی هستند که بخواهند از این فرصت پیش آمده نهایت بهره را ببرند. هند، چین، ژاپن، مالزی و…

همان‌گونه که در تنش میان روسیه و ترکیه و یا تحریم‌های روسیه از سوی اتحادیه اروپا شاهد بودیم بازاری به مراتب بزرگ‌تر و متنوع‌تر در پیش رویمان قرار داشت و ما نتوانسیتم از این بازار بهره ببریم. چگونه می‌خواهیم از بازار کوچک و بسته قطر سود ببریم. بازاری که می‌دانیم مادام‌العمر نیست و پذیرای کالای ایرانی نخواهد بود.

به جرأت می‌توان گفت این‌که برخی بر این باورند فرصتی پیش آمده تا بازار قطر را تسخیر کنیم، به سراب چشم دوخته‌اند. سرابی که به جای فرصت‌سازی، فرصت‌سوزی می‌کند و قطعاً برخی افراد زودباور و ساده‌لوح را متضرر می‌کند.

تحریم قطر از سوی کشورهای عربی بیش از آن‌که سود اقتصادی برای ایران داشته باشد، منافع سیاسی دارد و اگر بتوانیم از نظر سیاسی قطر را همفکر و هم‌رأی خود نماییم در آینده‌ای نه چندان دور می‌توان امید به بازارهای اقتصادی قطر داشت. اما در حال حاضر بازارهای اقتصادی قطر سرابی بیش نیست سرابی که هرچه جلوتر برویم، با ما حرکت می‌کند و به آن نمی‌رسیم.