بررسي خطرها و ارزيابي ريسك HSE فازهاي ساخت تا توليد پروژه‌هاي صنعت نفت و گاز عملكرد شركت‌هاي پیمانكاري در زمينه HSE يكي از مهم‌ترين شاخص‌هاي بازاريابي جهاني مجيد عباسپور و همكاران مقدمه در اجراي پروژه‌هاي نفت و گاز اهميت انتقال فن‌آوری مطرح است، لذا از آن‌جايي كه به هنگام انتقال فن‌آوری، خطرات بالقوه و ريسك‌هاي […]
بررسي خطرها و ارزيابي ريسك HSE فازهاي ساخت تا توليد پروژه‌هاي صنعت نفت و گاز
عملكرد شركت‌هاي پیمانكاري در زمينه HSE يكي از مهم‌ترين شاخص‌هاي بازاريابي جهاني
مجيد عباسپور و همكاران
مقدمه
در اجراي پروژه‌هاي نفت و گاز اهميت انتقال فن‌آوری مطرح است، لذا از آن‌جايي كه به هنگام انتقال فن‌آوری، خطرات بالقوه و ريسك‌هاي فن‌آوری نيز همراه با آن انتقال مي‌يابند، چنان‌چه برنامه مناسبي جهت مواجهه با اين خطرات بالقوه تدوين نشده باشد، نمي‌توان به موفقيت اجراي صحيح پروژه چندان اميدوار بود.
خوشبختانه طي چند سال اخير در صنعت نفت، تلاش مضاعفي به منظور تقويت شركت‌هاي پیمانكار جامع در ارتقاي فن‌آوری ملي صورت گرفته است. تشكيل شركت پتروپارس به عنوان يك پیمانكار عمومي (GC) و واگذاري طرح‌هاي توسعه فازهاي ۱ ،۴ ،۵ ،۶ ،۷ و ۸ ميدان مشترك پارس جنوبي به آن در راستاي تحقق همين هدف صورت پذيرفته است.
با رشد روز افزون فن‌آوری در صنعت نفت و گاز، همواره با افزايش خطرات و ريسك‌هاي ناشي از كار مواجه هستيم.
كنترل اين خطرات نيازمند نوعي سيستم مديريتي است كه منجر به كاهش اين خطرات و حصول اطمينان از افزايش ايمني، رفاه كاركنان و همچنين حفاظت از محيط زيست مي‌شود.
از آن جايي كه رعايت نظام‌هاي مديريت بهداشت، ايمني و محيط زيست (HSE) از موارد كليدي و بسيار مهم در اجراي پروژه‌هاي نفت و گاز است، لذا لازم است تا با رعايت انضباط‌هاي HSE در سازمان‌هاي GC و پیمانكاران تحت پوشش آنان نقش مهمي در كاهش ريسك‌ها و خطرات كاري و در نتيجه آن ارتقاي نظام مديريتي بهداشت، ايمني و محيط زيست كشور ايفا کرد. اين درحالي است كه امروزه شركت‌هاي پیمانكار عمومي بين‌المللي، مديريت اعمال شده HSE و چگونگي عملكرد در اين زمينه را به عنوان يكي از مهم‌ترين شاخص‌هاي بازاريابي جهاني مورد ارزيابي قرارداده و همواره براي بهبود وضعيت نظام مديريت HSE موجود و ارتقاي آن مي‌كوشند .
سازمان‌ها هر ساله با ميلياردها دلار خسارات انساني، تجهيزاتي و حيثيتي به علت حوادث و بيماري‌هاي ناشي از كار و رفع آلودگي‌هاي زيست‌محيطي ناشي از فعاليت‌هاي خود مواجه هستند. آمار و ارقام نشان مي‌دهد كه نزديك به ۳ميليون واحد صنعتي در كشور فعال مي‌باشد، كه بيش از ۴۰۰ هزار واحد صنعتي و معدني سهم قابل توجهي از اين گونه فعاليت‌ها را به خود اختصاص داده است. تعداد كاركنان واحدهاي مذكور بيش از ۲٫۵ ميليون نفر بوده و نيز سهم ارزش افزوده واحدهاي صنعتي، معدني در كل اقتصاد ملي حدود ۲۵ درصد است. واحدهاي توليدي، صنعتي كه به نوعي موتور محركه اقتصاد كشور مي‌باشند، از نظر اشتغال، توليد، ارزش افزوده،صادرات و ارتقاي بهره‌وري ملي نقش و اهميت قابل توجهي در اقتصاد ملي دارند. اين خسارات از موانع مهم توسعه محسوب مي‌شوند و لذا منطقي است كه مديريت سازمان‌ها به موازات توجه به ساير جنبه‌هاي مديريتي از قبيل كيفيت، اقتصادي و مالي، فن‌آوری، توليد و امثال آن، مديريت بر جنبه‌هاي بهداشت حرفه‌اي، ايمني و زيست‌محيطي را نيز مد نظر داشته باشند، چرا كه بهبود در عملكرد كلي سازمان بدون پرداختن به اين جنبه‌ها امكان پذير نیست. از نتايج استقرار نظام مديريت HSE بهبود مستمر شاخص‌هاي ايمني، بهداشت و محيط‌زيست و نيل به اهداف عاليه و در نهايت اخذ گواهينامه‌هاي استاندارد بين‌المللي نظام مديريت زيست‌محيطي (EMS) و نظام مديريت ايمني و بهداشت حرفه‌اي (OHSMS) در سطح شركت‌هاي پیمانكاري عمومي و ساير پیمانكاران اجرايي اصلي و فرعي خواهد بود.
در اين مقاله سعي شده است تا چگونگي ارزيابي ريسك پروژه‌هاي شركت پتروپارس به جهت مدون‌سازي نظام مديريتي HSEMS مورد بررسي قرار گرفته و در نهايت نحوه مستندسازي اين نظام مديريتي بررسي شود. همچنين با ايجاد نظامي داراي هدف مشخص و قابل دست‌يابي، علاوه بر جلب رضايت عمومي، بتوانيم كاهش عمده‌اي در هزينه‌هاي سربار ناشي از خطرات مربوط به ايمني، بهداشت و محيط‌زيست و حذف دوباره‌كاري‌ها در پروژه‌هاي تحت نظارت شركت داشته باشيم.
عناصر نظام مديريتي HSEMS
مدل نظام مديريت ايمني، بهداشت و محيط زيست مدلي جامع است، كه در راستاي مدل نظام مديريت كيفيت براساس۹۰۰۰ ISO، نظام مديريت محيط زيست براساس ISO 14001 و نظام مديريت ايمني و بهداشت شغلي براساس OHSAS 18001 شكل گرفته است.
مدل نظام مديريت ايمني، بهداشت و محيط‌زيست
اجزاي اين مدل به ترتيب عبارتند از:
-۱ تعهد مديريت ارشد به عنوان هسته مركزي نظام.
-۲ داشتن خط مشي و اهداف راهبردي.
-۳ داشتن مستندات سازماني از قبيل رويه‌ها و …
-۴ ارزيابي و مديريت ريسك.
۵ –برنامه‌ريزي به منظور كاهش خطرات.
-۶ استقرار و پايش نظام.
-۷ بازنگري مديريت.
همان‌طور كه از مدل نظام مديريت HSE مشخص است، در راستاي تدوين يك نظام پويا بايد ۷ بند كليدي اين نظام مديريتي توسط سازمان‌هاي علاقمند رعايت شود و مورد توجه قرار گيرد. لذا يكي از مسايل بسيار مهم در مستندسازي نظام بررسي ريسك‌ها و خطرات مي‌باشد كه در شركت پتروپارس نيز انجام پذيرفته است.
دلايل و مزاياي ايجاد نظام مديريتي ايمني، بهداشت و محيط زيست(HSEMS)
در كشور ما زمينه فرهنگي مديريت HSE به سرعت در حال تكامل و شكل‌گيري مي‌باشد، اين روند در صنايع مختلف با سرعت و شتاب متفاوتي نسبت به يكديگر وجود دارد، ولي رشد اين امر مهم مديريتي در صنعت نفت وگاز كشور از سرعت بالاتري برخوردار است. منظور از سيستم مديريتي HSE يعني ايجاد نظامي هدف‌مند و سازماندهي شده با برنامه‌ريزي خاص كه با تهيه دستورالعمل‌ها، روش‌هاي اجرايي و استانداردها و مقررات جاري در يك سازمان استقرار يافته و مورد بازنگري قرار گيرد و در مقاطع مختلف زماني نيز اصلاح شود.
مزايا و اهداف برقراري اين سيستم در يك سازمان عبارت است از:
– به حداقل رسانيدن حوادث، بيماري‌هاي شخصي و عوارض زيست‌محيطي
– كاهش و به حداقل رسانيدن هزينه‌هاي بيمه‌اي
– ايجاد سيستم مميزي
– آموزش و امور فرهنگي
– تعهد پذيري سازماني
– ايجاد نظام تشويقي
– تغيير در نگرش توليدي
– ايجاد ارتباطات درون و برون سازماني
– بهبود مستمر
با توجه به مقتضيات كشور نسبت به توسعه و گسترش HSE در صنايع مختلف، هر گامي در اين راه يك پيروزي در راستاي حفظ سرمايه‌ها و بهبود برنامه‌هاي توسعه‌اي و هم‌چنین هم‌راستا کردن فعاليت‌هاي توسعه با شاخص‌هاي توسعه پايدار در كشور است.
در چندين سال گذشته در ايران به سبب عدم كفايت قوانين و نيز عدم ترغيب كافي دستگاه‌هاي ذي‌ربط براي اجراي قوانين موجود و عهدنامه‌هاي بين‌المللي، مسايل HSE آن گونه كه شايسته است مورد توجه قرار نگرفته، اين عدم توجه به مقوله HSE زيآن‌هاي جاني و مالي سنگيني را بر كشور تحميل کرده كه بخش قابل توجهي از آن، ديگر قابل جبران نيست، در حالي كه قسمت عمده‌اي از اين زيان قابل پيش‌گيري بوده است.
خوشبختانه در حال حاضر در كشور مسايل مرتبط با مديريت HSE به عنوان يكي از احتياجات اصلي پیمان‌ها و قراردادهاي نفت و گاز است و امروزه در ايران پیمانكاران در مرحله پيش از عقد قرارداد و پیمان‌هاي نفت و گاز از لحاظ چگونگي مديريت HSE مورد ارزيابي قرار مي‌گيرند و از بين آن‌ها پیمانكاراني انتخاب مي‌شوند كه كنترل دقيق و صحيح بر اجراي موازين مديريتي HSE دارند. در شركت پتروپارس نيز به عنوان يك روش اجرايي قبل از انتخاب پیمانكاران نسبت به ارزيابي صلاحيت پیمانكاران در زمينه HSE آنان اقدام مي‌گردد.
لذا لازم است تا شركت‌ها به‌ويژه شركت‌هايي كه در زمينه نفت و گاز در كشور فعاليت مي‌كنند نسبت به اين امر مهم توجه بيشتري نشان داده و نسبت به استقرار نظام مديريتي ايمني و بهداشت و محيط زيست (HSE) اقدام کنند.
مواد و روش‌ها
روش تحقيق بر اساس مدل رگرسيون خطي و با تعريف پارامترهاي ويژه به عنوان اطلاعات ورودي اتخاذ شده است. لذا به منظور برآورد و مقايسه همبستگي بين مقادير ريسك فعاليت‌هاي (انضباط‌هاي) مختلف از ديدگاه HSE در زمان‌هاي ساخت (Construction) ، پيش راه‌اندازي (Pre-commissioning) ، راه‌اندازي (Commissioning) و بهره‌برداري (Production) ، كليه فعاليت‌هاي اجرايي مورد ارزشيابي قرار گرفتند تا تحليل كمي ريسك انجام پذيرد. از اين رو رتبه‌دهي لازم براساس درجه وخامت و درجه احتمال وقوع حادثه برآورد شد. بدين منظور و براساس روش رويكرد عمومي ارزيابي ريسك، نظرات كارشناسان و متخصصان HSE شركت پتروپارس با استفاده از روش طوفان ذهني جمع‌آوري شد و نتيجه كلي مورد توافق اعضاي تيم كارشناسي قرار گرفت كه نتايج آن در ماتريس ارزيابي كمي ريسك‌هاي HSE در مراحل مختلف اجرايي پروژه‌ها ارايه شده است.
سپس مراحل مختلف زماني انجام پروژه به عنوان پارامترهاي ورودي به مدل رگرسيون خطي انتخاب شد و مقادير ريسك در هر مرحله به صورت جداگانه با استفاده از نرم افزار SPSS ويرايش ۱۱٫۵ مورد پردازش قرار گرفت.
پارامترهاي ورودي مدل رگرسيون خطي عبارتند از:
• پارامتر مرحله ساخت
• پارامتر مرحله پيش راه‌اندازي
• پارامتر مرحله راه‌اندازي
• پارامتر مرحله بهره‌برداري
لذا پس از شناسايي نقاط با ريسك بالا، نقاط ضعف، كه لازم بود بهبود يابند، شناسايي شدند. سپس با توجه به نتايج حاصل از ارزيابي ريسك ايمني، بهداشت و محيط زيست و با استفاده از اطلاعات به دست آمده از موارد زير، تدوين رويه‌ها يا دستورالعمل‌هاي ايمني، بهداشت و محيط زيست در شركت پتروپارس شروع شد.
اطلاعات مورد نياز جهت تدوين سيستم مديريتي ايمني، بهداشت و محيط زيست از طرق ذيل به دست آمده است:
۱- بررسي بخش قراردادهاي HSE شركت پتروپارس و تعهدات شركت پتروپارس در بخش HSE به‌كارفرما.
۲- بررسي بخش HSE قراردادهاي شركت پتروپارس با پیمانكاران و تعهدات HSE آن‌ها به پتروپارس.
۳- بررسي رويه‌هاي HSE پیمانكاران دست اول پتروپارس.
-۴ بررسي استاندارد ۱۴۰۰۱ISO و ۱۸۰۰۱OHSAS، ۹۰۰۱ISO، استانداردهاي فني و بين‌المللي و ملي.
-۵ مصاحبه با مديران HSE.
۶ –بررسي و نحوه ايجاد سيستم HSE در شركت‌هاي ديگر.
-۷ بررسي HSE Manual، HSE Plan و HSE Procedure و ساير شركت‌هاي General Contractor در كشور.
-۸ بازديد ميداني از فازهاي پارس جنوبي و بررسي فعاليت‌هاي ميداني در مراحل زماني مختلف پروژه‌ها.
-۹ ارزيابي ريسك‌هاي موجود و تحليل ريسك‌ها.
بررسي كامل قوانين و مقررات و ضوابط و دستورالعمل‌هاي بين‌المللي، ملي، منطقه‌اي، محلي مرتبط با بخش HSE پروژه براي منظور کردن آن‌ها در رويه‌هاي در حال نگارش.
ارزيابي و مديريت ريسك
ارزيابي ريسك، فرایند تحليل كيفي و كمي پتانسيل‌هاي خطر و ضريب بالفعل شدن ريسك‌هاي بالقوه ناشي از اجراي پروژه و هم‌چنین حساسيت يا آسيب پذيري محيط پيراموني است. به عبارت ديگر مي‌توان چنين بيان کرد كه در ارزيابي ريسك، حساسيت‌هاي جوامع انساني به عنوان پذيرنده اثرات در تحليل‌ها مورد بررسي قرارمي‌گيرد. در همين راستا با عنايت به اين كه استقرار سيستم مديريتي HSE نيازمند به ارزيابي ريسك ايمني،
بهداشت و محيط زيست است، بنابراين بررسي و تحليل جنبه‌هاي مختلف ريسك، ماهيت و انواع ريسك‌هاي ناشي از فعاليت‌ها در زمينه‌هاي ايمني، بهداشت حرفه‌اي و نيز محيط زيست ضروري است. با هدف مديريتي كاهش خطرها، ارزيابي ريسك كليه فعاليت‌ها، انجام پذيرفت يعني در ابتدا كليه فعاليت‌ها فهرست شد، سپس انضباط‌هاي اساسي براي به نظم درآوردن آن‌ها تعريف شد كه ملاك عمل قرار گرفت. روش ارزيابي ريسك، روش رويكرد عمومي تعيين شد. در روش رويكرد عمومي، مقادير كمي ريسك اين گونه برآورد مي‌شود:
ريسك = وخامت حادثه * احتمال رخداد (وقوع) حادثه
در اين روش يك مقياس مشخص براي كمي كردن نرخ ريسك وجود ندارد، بلكه براساس نوع پروژه و توافق تيم كارشناسي مقادير كمي رتبه‌دهي بر اساس وخامت و احتمال وقوع حادثه انتخاب مي‌شود. براي برآورد مقادير ريسك ابتدا حاصل ضرب وخامت و احتمال وقوع حادثه در اثر رعايت نكردن هر كدام از انضباط‌ها HSE برآورد مي‌شود. سپس طبقه‌بندي ريسك انجام پذيرفته و در اين مرحله مشخص مي‌شود كه براساس تقسيم‌بندي ريسك (كم، قابل تحمل، غير قابل تحمل)، ريسك پروژه حاضر در چه سطحي است تا بتوان اقدامات مديريتي لازم را در اين راستا اعمال کرد.
ريسك انضباط‌هاي برآورد شده HSE به جهت كنترل فعاليت‌هاي اجرايي، با استفاده از روش رويكرد عمومي به مقادير كمي تبديل شد كه بر اين اساس و با استفاده از جمع مقادير ريسك در مراحل مختلف زماني اهميت هر كدام از انضباط‌ها در اجراي پروژه‌هاي نفت و گاز مشخص شد. بدين ترتيب برخي از انضباط‌ها از جمله وجود كلينيك درماني مجهز، حفاظت از محيط‌زيست، ايمني تجهيزات بالابرنده و حامل، سيستم مجوز كاري، نحوه صحيح داربست بندي و كار در ارتفاع، نشت نفت و گاز و داشتن برنامه براي جلوگيري از آن، ايمني كار با جرثقيل‌ها، نظافت و تميزكاري محل كار از اهميت بالاتري نسبت به ساير انضباط‌ها برخوردار هستند. در ادامه نتايج حاصل در ماتريس۱ ارايه شده است كه نشان دهنده ارزيابي ريسك ايمني، بهداشت و محيط زيست پروژه‌هاي شركت پتروپارس در فازهاي مختلف انجام پروژه است.
با توجه به يافته‌هاي تحقيق و تحليل ريسك‌ها در وضع موجود بر اساس ماتريس ۱ كم‌ترين مقادير ريسك HSE عمليات، مربوط به دوران ساخت با مقدار متوسط ۱۴٫۵۴ و بيش‌ترين مقدار ريسك HSE به دوران راه‌اندازي با مقدار عددي ۱۵٫۶۱ تعلق دارد. لذا بنابر مقادير متوسط ريسك‌هاي برآورد شده براساس طبقه‌بندي ريسك‌ها، كليه فعاليت‌هاي دوران ساخت و بهره‌برداري داراي درجه غير قابل تحمل بوده و بدين جهت بايد تمهيدات مديريتي و راهبردهاي مديريت HSE براي كاهش، به قابل تحمل رسانيدن و يا كم كردن درجه ريسك اعمال شود.
از طرف ديگر به جهت بررسي همبستگي ريسك بين مراحل مختلف ساخت تا بهره‌برداري، با استفاده از مدل رگرسيون خطي آناليز انجام پذيرفت.
نتايج تحليل نشان داد كه ريسك‌هاي HSE مربوط به فعاليت‌ها و انضباط‌هاي HSE در زمان ساخت با مراحل پيش راه‌اندازي همبستگي خطي مثبت داشته است. اين درحالي است كه ريسك HSE مرحله ساخت با مراحل راه‌اندازي و بهره‌برداري همبستگي منفي نشان مي‌دهد.
نتيجه اين كه؛ اقدامات مديريتي HSE در زمان راه‌اندازي و بهره‌برداري كاملاً با زمان ساخت متفاوت است و به همين جهت پس از زمان ساخت و تقريباً تا اواسط مراحل پيش راه‌اندازي تيم HSE ساخت مديريت را عهده‌دار هستند، و از اوايل دوران پيش راه‌اندازي تا اوايل دوران بهره‌برداري تيم مديريتي راه‌اندازي جايگزين مي‌شود.
روش جايگزيني تيم مديريتHSE راه‌اندازي با تيم مديريت HSE ساخت و مديريت همزمان HSE اين دو گروه مديريتي، بايد به گونه‌اي باشد كه اين حركت با يك برنامه منسجم مشخص انجام پذيرد، زيرا بعضاً در زمان پيش راه‌اندازي و راه‌اندازي به علت نياز به برخي تغييرات لازم است تا تيم مديريت HSE ساخت نيز حضور داشته باشد و ذكر اين نكته ضروري است كه با توجه به اين كه امكان دارد در برخي از مناطق (Area) پالايشگاه‌ها فعاليت ساخت انجام پذيرد و در برخي مناطق ديگر فعاليت‌هاي مربوط به پيش راه‌اندازي و راه‌اندازي، بنابراين مديريت همزمان HSE در اين مراحل بايد به گونه‌اي باشد كه باعث اختلال در نظم و انضباط كل كارگاه و ناهماهنگي بين مديران عملياتي نشود. همچنين بايد اشاره كرد، با توجه به اين كه در مرحله پيش راه‌اندازي و راه‌اندازي گاز يا نفت به خطوط لوله پالايشگاه‌ها وارد مي‌شود، مديريت همزمان HSE بايد از حساسيت بالاتري در اجراي عمليات برخوردار باشد تا باعث بروز خطرات جدي براي كاركنان كارگاهي نشود.
با توجه به اطلاعات موجود در ماتريس ارزيابي ريسك بايد به اين نكته اشاره كرد كه ايجاد نظام مناسب و رويه‌هاي لازم جهت به كنترل درآوردن ريسك‌هاي ايمني، بهداشت و محيط زيست مهم‌ترين اقدام كنترلي است كه مي‌توان انجام داد. بر اين اساس مديريت ارشد شركت كليدي‌ترين بخش مديريتي است كه با حصول اطمينان از برقراري رويه‌ها در سيستم و اجراي انضباط‌هاي HSE مي‌تواند از بروز خطرات و بحران در پروژه فوراً جلوگيري کند.
نتايج نشان داد كه ريسك‌هاي HSE مربوط به فعاليت‌ها و انضباط‌هاي HSE در مرحله راه‌اندازي با مرحله بهره‌برداري همبستگي خطي مثبت دارد. اين درحالي است كه همبستگي ريسك‌هاي اين مرحله و مرحله بهره‌برداري با ساخت همبستگي خطي منفي را نشان مي‌دهد؛ لذا پيشنهاد می‌شود تا به منظور حصول اطمينان از برقراري مديريت سيستماتيك HSE، در بخش بهره‌برداري نيز مديريت HSE به صورت جداگانه و بدون دخالت تيم مديريت HSE ساخت انجام پذيرد و لازم است تا مسأله مديريت همزمان HSE نيز در اين مرحله مورد توجه قرار گيرد.
از آن جايي كه بر اساس يافته‌هاي تحقيق در مراحل مختلف زماني انجام پروژه ريسك‌هاي شديد و غير قابل تحمل مشاهده شده است، بنابراين ضرورت ايجاد برنامه مديريت ريسك و همچنين كنترل و پايش آن ضروري است. لذا ابزارهاي كنترلي مناسب مي‌بايست توسعه داده و اجرا شود. از مهم‌ترين اقدامات ابتدايي در اين راستا مستندسازي نظام HSEMS و مديريت بهبود از طريق تدوين دستورالعمل‌هاي مدون اجرايي است. بر اين اساس لازم است تا رويه‌هاي جامعي تدوين و نهايتاً استقرار يابد تا پس از اجراي اين قبيل مستندات تمامي افراد سازمان آگاهي داشته باشند كه به جهت پيش‌گيري از بروز خطرات و يا حوادث احتمالي بايد به چه فعاليت‌هايي بپردازند و اين مستندات در چه زمان و مرحله‌اي از پروژه لازم‌الاجرا خواهد بود. بنابراين مستندسازي سيستم مديريت ايمني، بهداشت و محيط‌زيست از اهميت بسيار بالايي براي سازمان‌ها برخوردار بوده و لازم است تا قبل از هر اقدام ديگر، سازمان‌ها براساس تحليل ريسك انجام گرفته به مستندسازي اين گونه سيستم‌ها بپردازند (اولويت اول).
ذكر اين نكته نيز ضرورت دارد كه لازم است تا در جهت كاربردي شدن رويه‌هاي تدوين شده از ابزارهاي آموزشي نيز استفاده شود. لازم به ذكر است، آموزش‌هاي مربوط به ايمني، بهداشت و محيط زيست كاركنان ستادي و سايت‌هاي عملياتي شركت پتروپارس بر اساس رويه‌هاي تدوين شده انجام پذيرفت و اين آموزش‌ها به منظور ارتقاي آگاهي‌هاي كاركنان جديد نيز همواره تداوم دارد. در نهايت براي كنترل خطرات ناشي از شاخصه‌هاي شناسايي شده و ايجاد نظام مديريتي ايمني، بهداشت و محيط زيست، طي جلسات كميته ايمني، بهداشت و محيط زيست (HSE) شركت پتروپارس، فهرستي از رويه‌هاي استانداردي كه بايد تدوين گردد تهيه شد و به تأييد مديريت ارشد شركت رسيد. اين فهرست بر اساس تقسيم‌بندي فراساحلي و خشكي تهيه شده است. لازم به ذكر است نگارش اين رويه‌ها بر اساس رويه مصوب Document Publishing شركت پتروپارس و مطابق استاندارد ۹۰۰۱ ISO انجام شد.
پيشنهادها
-۱ فراهم ساختن زمينه مناسب علمي و پژوهشي در زمينه‌هاي مرتبط با دانش فني HSE در كشور از طريق تأسيس رشته HSEدر دانشگاه‌ها و دانشكده‌هاي مرتبط و پذيرش دانشجو در مقاطع مختلف تحصيلي به جهت تقويت بنيه علمي و تأمين نيروي انساني متخصص و متبحر اجرايي در زمينه مقوله ياد شده.
-۲ فراهم آوردن زمينه‌هاي پیمانكاري در بخش‌هاي HSE براي زمان‌هاي مختلف ساخت تا توليد.
با توجه به اين كه مديريت HSE در بخش‌هاي ساخت تا توليد بايستي به صورت جداگانه انجام پذيرد، لذا لازم است تا مستندسازي سيستم مديريتي HSE نيز به همين منوال و بر اساس مراحل مختلف ذيل باشد:
الف- نظام مديريت HSE ويژه مرحله ساخت و مستندات مربوطه (رويه‌ها)؛
ب- نظام مديريت HSE ويژه مراحل پيش راه‌اندازي و راه‌اندازي و مستندات مربوطه (رويه‌ها)؛
ج- نظام مديريت HSE ويژه مراحل توليد و بهره‌برداري و مستندات مربوطه (رويه‌ها).
-۳ مستندسازي مدارك يكپارچه نظام مديريت فوق‌الذكر بايد به تفكيك بخش‌هاي بالادستي (Offshore) و پايين دستي( (Onshoreانجام پذيرد تا شركت‌هاي پیمانكاري عمومي داراي نظام جامع مديريت HSE گردند.
-۴ ارزشيابي عملكرد كليه پیمانكاران اجرايي به منظور حصول اطمينان از برقراري سيستم مديريت HSE در فعاليت‌هاي اجرايي‌شان از ديگر اقداماتي است كه بدون هيچ گونه تأملي بايد توسط پیمانكاران عمومي انجام پذيرد. اين ارزشيابي به دو بخش تقسيم می‌شود:
الف- ارزيابي ابتدايي به منظور اطمينان از وجود نظام‌هاي مديريت HSE در مرحله ارزيابي صلاحيت پیمانكاران؛
ب – ارزيابي پیمانكاران اجرايي به منظور حصول اطمينان از اجراي نظام مديريت HSE در كليه فعاليت‌هاي مربوط به زمان‌هاي ساخت تا توليد كه لازم است بر اين اساس ازابزارهاي اقتصادي تشويقي و يا تنبيهي لازم استفاده شود و همچنين ضرورت دارد تا در هزينه‌هاي قابل پرداخت به پیمانكاران براساس گزارش عملكرد ماهانه بخش جداگانه‌اي به HSE اختصاص يافته و ضرايب مربوط به آن در جمع‌بندي هزينه‌هاي قابل پرداخت((Invoice نهايي ملزوم شود كه متأسفانه روند كار تاكنون بر اين اساس نبوده است.
-۵ برآورد ميزان خطرها در حوزه مربوط به HSE در حيطه مديريت كليه پروژه‌هاي نفت و گاز كشور و مستندسازي نظام HSE به همين منظور.
-۶ ايجاد زمينه مناسب براي رشد نظام HSE در كشور در پروژه‌هاي نفت و گاز كشور و تدوين نظام جامع مديريت HSE ويژه شركت ملي نفت ايران.
-۷ ايجاد زمينه مناسب براي گسترش تحقيقات در زمينه HSE در كشور و تعامل بخشي بين اهداف بلند مدت توسعه و ضرورت برخورداري اكثريت مردم از منابع توسعه در راستاي حفاظت از محيط زيست و بازنگري برنامه‌هاي سوم و چهارم توسعه اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي جمهوري اسلامي در خصوص مسايل مرتبط باHSE .
۸ –توسعه فرهنگ HSE عنايت به ضرورت توجه اكيد به اين مهم بر اساس نياز مملكت و پيوستن شركت ملي نفت ايران به انجمن بين‌المللي توليدكنندگان نفت و گاز (OGP) به منظور ارتقاي جايگاه HSE صنعت نفت و گاز كشور.
-۹ بازنگري استانداردها و قانون كار جمهوري اسلامي ايران و ساير قوانين و دستورالعمل‌هاي مرتبط به منظور ارتقاي سطح استانداردهاي HSE در بخش نفت و گاز و برابري آن با ساير استانداردهاي بين‌المللي مرتبط.
منبع: علوم و تكنولوژي محيط زيست، دوره يازدهم، شماره ۳
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.