آموزش ثروت‌سازی و کارآفرینی به کودکان

 آموزش ثروت‌سازی و کارآفرینی به کودکان  (خوب، بد، اشتباه) مقدمه :     والدین به دلایل مختلف می‌کوشند که فرزندانی موفق تربیت کنند‌، به جز موارد مؤثر در رشد فیزیکی‌، مهارت‌ها و توانمندی‌ها‌، حتی در پوشاک و خوراک هم بیش از آنچه به خود اهمیت بدهند‌، برای فرزندان هزینه می‌کنند و در هر تنگنایی که باشند‌، […]

 آموزش ثروت‌سازی و کارآفرینی به کودکان

 (خوب، بد، اشتباه)

مقدمه :

    والدین به دلایل مختلف می‌کوشند که فرزندانی موفق تربیت کنند‌، به جز موارد مؤثر در رشد فیزیکی‌، مهارت‌ها و توانمندی‌ها‌، حتی در پوشاک و خوراک هم بیش از آنچه به خود اهمیت بدهند‌، برای فرزندان هزینه می‌کنند و در هر تنگنایی که باشند‌، اولویت اول آنها آینده روشن‌، رفاه‌، سلامت و شادی فرزندان می‌باشد. چرایی این اتفاق که امروزه بیش از گذشته شاهد آن هستیم، به عوامل مختلفی از جمله ترسیم آینده‌ای موفق برای کودکان‌، جبران عدم موفقیت والدین توسط فرزندان‌، حفظ شأن و منزلت فرزند و به تبع آن خانواده در برابر کودکان و نوجوانان دیگر (در مدرسه‌، جامعه و جمع‌های دوستانه و خانوادگی)‌، قرار گرفتن کودکان در مسیری درست و روبه رشد و همچنین علاقه و وابستگی والدین به فرزندان‌، رقابت و مقایسه با دیگران و… دلائلی است که هم‌وغم خانواده بر آموزش‌های فوق‌برنامه‌، سختگیری‌ها و یا راحت‌گیری‌های افراطی‌، شیک‌پوشی‌، شاخص شدن و البته موفقیت درسی و کاری فرزندان در آینده‌، استوار می‌گردد.

شاید در نگاه اول‌، این اولویت دادن به فرزند‌، رفتاری طبیعی و منطقی به نظر آید که البته به‌زعم نویسنده همین‌طور است‌، اما از جایی به بعد‌، افراط و زیاده‌روی در این امر به حدی می‌رسد که اصول درست تربیت‌، منطق رفتاری‌، قوانین طلایی و حتی اولویت‌ها به کنار رفته و نوعی وسواس و حساسیت فوق‌العاده جایگزین می‌گردد که بعضاً به تحمیل فشار روانی مضاعف بر فرزند و والدین منجر می‌‌شود‌، مشکلات عدیده اقتصادی برای خانواده به بار می‌آورد و متأسفانه برخی اوقات به سرگشتگی‌، افسردگی و توهم یا تضعیف عزت‌نفس والدین و یا فرزندان می‌انجامد.

کودکان ثروت‌ساز و کارآفرین ! :

توجه به موارد ذکر شده و میل و رغبت شدید والدین به کسب موفقیت و طی مدارج بالای تحصیلی و مالی توسط فرزندان‌، باعث گردیده برگزاری دوره‌های آموزشی مختلف که حتی مناسب سن کودکان نیست به شدت رونق گرفته و در کنار وارد کردن هزینه‌های سنگین به خانواده‌، موجب اذیت و آزار فرزندان و دوری ایشان از حال و هوای کودکی و طی رشد طبیعی فکری و احساسی آنها شود.

در این مقاله سعی می‌گردد یکی از دوره‌های آموزشی که جدیداً به سرفصل آموزشی برخی آموزشگاه‌ها و یا دوره‌های فوق برنامه مدارس غیرانتفاعی و یا حتی کلاس‌های خصوصی و اختصاصی‌، اضافه شده است مورد بررسی قرار گیرد‌، این دوره آموزشی با عناوین کم و بیش مشابه که در ادامه می‌آید به دلیل استقبال والدین و همچنین درآمدزایی خوبی که دارد به مرور در حال گسترش می‌باشد.

۱- هوش مالی‌، کارآفرینی (کودکان ثروت‌ساز)

۲- آموزش کارآفرینی و تولید ثروت به کودکان

۳- کودکان ثروت‌ساز و کارآفرین

تبلیغات برای این دوره‌ها به نحوی است که والدین را به این جمع‌بندی برساند که کودک امروز آنها با از سر گذراندن این دوره‌ها‌، می‌تواند در آینده‌ای نه‌چندان دور همانند یک کارآفرین کاربلد‌، مسیر موفقیت را طی نموده و به سرعت به درآمدهای بالا و ثروت فراوان دست پیدا کند.

 تحلیل و بررسی:

    به نظر می‌رسد برگزاری این چنین دوره‌هایی‌، علی‌رغم ظاهر شیک و جذابی که دارند‌، دارای کمترین هدف تربیتی و حتی آموزشی می‌باشد و متأسفانه با جلب نظر والدین بیشتر از آنچه به آینده کودک حساسیت نشان داده شود‌، بر کسب درآمد و مبالغی که والدین حاضر هستند پرداخت نمایند‌، متمرکز شده است.

     واقعیت این است که آموزش کارآفرینی‌، ثروت‌سازی و یا تولید ثروت توسط کودکان تاکنون در هیچ یک از مقالات پژوهشی (در سطح دنیا) مطرح و تأیید نشده است‌، در کشورهای اروپایی و ایالات متحده که جزء کشورهای پیشرو در زمینه آموزش کارآفرینی و تولید ثروت به دانش‌آموزان سال‌های آخر دوره متوسطه و دانشجویان می‌باشند‌، چنین آموزش‌ها و دوره‌هایی برای کودکان برگزار نمی‌گردد.

    آنچه به نظر می‌رسد آموزش مفاهیم کارآفرینی به کودکان (ایجاد و رشد نگرش کارآفرینی در کودکان) که از اتفاق مورد تأیید بسیاری از متخصصان روان‌شناسی کودک می‌باشد و اجماع بر سر لزوم آن وجود دارد‌، پایه و اساس اعتبار این دوره‌های نوظهور عنوان می‌شود. اما آموزش مفاهیم کارآفرینی با مقوله و عناوینی چون آموزش کارآفرینی‌، ثروت‌سازی و تولید ثروت کاملاً متفاوت‌، دور از هم و حتی مغایر می‌باشند.

     

 کارآفرینی چیست ؟

    بهتر است ابتدا مروری هر چند مختصر به مفهوم و تعریف کارآفرینی داشته باشیم تا بتوانیم به‌صورت دقیق‌تر کارآفرین بودن را با مقوله آشنایی با مفاهیم کارآفرینی‌، از هم تفکیک نماییم.

 می‌دانیم که به عبارت ساده‌، کارآفرینی استفاده بهینه از فرصت‌هاست‌، که این فرصت‌ها از مسیر تفکر نوآورانه و خلاقیت‌، کشف و استخراج می‌گردد.

    در واقع کارآفرینی (به عنوان یک هنر و یک مهارت و نه به عنوان راه‌اندازی کسب و پیشه که برخی به اشتباه کارآفرینی را با راه‌اندازی یک کسب‌وکار مترادف می‌دانند) اینگونه تعریف می‌گردد:

      ایجاد و توسعه نوآورانه کسب‌وکار.

      فرآیند طراحی‌، راه‌اندازی و اداره یک کسب‌وکار و یا توسعه آن با رویکردهای نوآورانه.

در واقع‌، هنگامی‌می‌گوییم کارآفرینی شکل گرفته است که اتفاقاتی مانند‌، معرفی یک کالای جدید‌، به کارگیری یک شیوه جدید برای تولید و فروش یک محصول قدیمی‌، ایجاد یک بازار جدید برای یک محصول موجود‌، کشف و بکارگیری یک منبع جدید برای تأمین مواد اولیه و … در آن فرآیند انجام گرفته است.

جمع‌بندی:

    آموزش مفاهیم کارآفرینی به کودکان‌، مورد تأیید و کاملاً مؤثر و ارزشمند است‌، بنابراین می‌بایست سعی شود کودکان با آموزش مهارت‌های مختلف از جمله مهارت‌های ارتباطی‌، حل مسأله و افزایش خلاقیت‌، برنامه‌ریزی‌، شناخت مباحث مالی و این دست موارد‌، به نگرش کارآفرینی دست یافته و کودکانی پرسشگر‌، جستجوگر و مطالبه‌گر که هر چیزی را به راحتی قبول نمی‌کنند و خود به بازتعریف برخی کنش‌ها‌، دلایل و نتایج‌، می‌پردازند‌، تربیت نمود که در آینده بتوانند با تکیه بر این نگرش و کسب علم و دانش و تجربه (کارورزی و یا اشتغال در بازار کار)‌، مسیر رشد خود را به خوبی طی نموده و به موفقیت و شادکامی‌دست پیدا کنند.

استفاده از عناوین پر طمطراق و جذاب که موجب جلب توجه والدین گردد‌، همچنین شیوه‌هایی که بکار برده می‌شود تا والدین قانع شوند که نسبت به پرداخت هزینه برای دستیابی کودک خود به آن مهارت و توانمندی‌، دریغ نکرده و حتی با ذوق‌زدگی و شتاب نسبت به انجام چنین هزینه‌ها و فرستادن کودکان به این دوره‌ها‌، اقدام نمایند. اگر نگوییم نوعی سوء‌استفاده می‌باشد‌، حداقل بازی با کلمات و عبارات شیک و جذاب‌، ایجاد حس نیاز کاذب و ارائه دوره‌هایی موهوم و غیرعلمی ‌و به احتمال قوی مضر برای سلامت جسم و روان کودکان‌، می‌باشد.

          البته اگر در این دوره‌ها علی‌رغم عناوین ذکر شده (صوری بودن عناوین) صرفاً به آموزش مفاهیم کارآفرینی پرداخته شود و مهارت‌های اجتماعی‌، ارتباطی‌، حل مسأله و افزایش خلاقیت و تا حدی مفاهیم مالی (پس‌انداز کردن‌، کنترل هزینه اضافی و…) به کودکان آموزش داده شود. قطعاً اثرات مثبت و نتایج قابل توجه‌ای بر نگرش و رفتار کودکان در آینده خواهد گذاشت. البته درست است که این تفاوت در عنوان و محتوا رفتاری غیرحرفه‌ای و ناصحیح باشد‌، اما این فایده و ارزش را دارد که آزار‌، اذیت و قرار گرفتن کودک و والدین در مسیری غلط را در پی ندارد !

          نگرانی اینجاست که عنوان دوره با ماهیت‌، محتوا و سرفصل‌های ارائه شده در دوره‌ها‌، مطابقت داشته باشد! و کودکان را با اصرار از دنیای کودکی خود جدا کرده و وارد اتمسفری نماییم که با سن و سال‌، با روحیات و با توان و ظرفیت آنها سازگار نیست‌، دنیای لطیف‌، ظریف و ساده کودکی کمتر قرابتی با دنیای پیچیده‌، سخت‌، رسمی‌ و غیرانعطاف بزرگسالی دارد.

         

                                                تألیف و تنظیم: علیرضارضایی