کیفیت و استاندارد، تصادفی به‌دست نمی‌آید

بهروز ریاحی در گفت‌وگو اختصاصی با مناقصه‌مزایده

کیفیت و استاندارد، تصادفی به‌دست نمی‌آید

محمدقره‌داغلی – وزارت صنعت، معدن و تجارت در دولت یازدهم ساختاری را تحت عنوان «مدیریت زیست‌محیطی» برنامه‌ریزی و اجرای آن را در همه بنگاه‌های تولیدی بالای ۵۰۰ به اجرا درآورد.

به گزارش مناقصه‌مزایده بهروز ریاحی، عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی با بیان این مطلب، افزود: در این خصوص وزیر بخشنامه‌ای را به کلیه بنگاه‌های تولیدی بالای ۵۰۰ نفر ابلاغ کرد که استقرار واحد HSE در این بنگاه‌ها اجباری شد و سپس آموزش‌های مستمر برای مدیران زیست‌محیطی در بنگاه‌ها گذاشته شد. اکنون پس از گذشت حدود ۳ سال از اجرای این طرح شاهد افزایش ضریب کیفی و استاندار بیش از پیش واحدهای تولیدی هستیم. این مهم باید استمرار داشته باشد و در سایر بخش‌های کشور نیز به‌طور کامل به اجرا درآید.

این صاحبنظر حوزه استاندارد و کیفیت در ادامه ضرورت توجه دولتمردان به تدوین و اجرای استراتژی جامع کیفیت در برنامه ششم توسعه را مورد تأکید قرارداد و تصریح‌کرد: ما جزو معدود کشورهایی هستیم که استراتژی جامع کیفیت در کشور ما هنوز اجرا نشده است و یکی از خلأ‌های مهم که باید دولتمردان در برنامه ششم توسعه به آن توجه کنند، بحث اجرای استراتژی جامه کیفیت است. این استراتژی می‌تواند به نظام استاندارد و افزایش کیفیت تولیدات داخلی کمک شایانی کند. هم‌اکنون کار تدوین این استراتژی که با دستور مقام‌معظم‌رهبری آغاز شد، در مجمع تشیخص مصلحت نظام به پایان رسیده است و منتظر اجرای آن هستیم.

وی با اشاره به این‌که برای ارتقای کیفیت تولیدات داخلی رضایتمندی مشتریان لازم است، افزود: در جریان اجرای این استراتژی باید نظام اندازه‌گیری نرخ کیفیت محصول، ‌رتبه‌بندی و اولویت‌بندی محصولات و فراهم کردن شرایط زیرساخت کیفی در کشور فراهم شود.

ریاحی با اشاره به ضرورت پرداختن به موضوع استاندارد و کیفیت تصریح کرد: در این حوزه ۳ عنصر کلیدی وجود دارد که اگر آنها به‌طور کامل در فرایند تولید یا ارایه خدمت به‌کار گرفته نشوند، قطعاً محصول نهایی با کیفیت نخواهد بود و استانداردهای لازم را دارا نیست.

به گفته ریاحی، حدود ۲۹ هزار استاندارد بین‌المللی در حال حاضر برای تولید محصول و ارایه خدمت در جهان تدوین شده است که اکثر کشور‌ها این استاندارد‌ها را به عنوان استاندارد ملی پذیرفته‌اند.

وی ادامه‌داد: در خصوص سیستم نیز سری استانداردهای ۹۰۰۰ و ۱۴۰۰۰ برای استقرار سیستم مدیریت کیفیت در سازمان‌ها و بنگاه‌های تولیدی پیاده شده است که علی‌رغم این‌که بیانگر تولید با کیفیت یک محصول نیست اما بیانگر یک سیستم با کیفیت هست، عنصری که به نظر می‌رسد مغفول مانده است و باید بیش از پیش به آن توجه کرد.

این استاد دانشگاه در ادامه افزود: به اعتقاد ما هیچ وقت کیفیت و استاندارد تصادفی به دست نخواهد آمد یعنی ما نمی‌توانیم با ارایه یک سیستم یا با ایجاد یک فرایند در سازمانی یا نصب تجهیزات و ماشین‌آلات مدرن، یک محصول با کیفیت و با استاندارد بالا تولید کنیم. بلکه این تجهیزات و امکانات را باید یک انسان استاندارد در سازمان به‌کار بگیرد و نتیجه تلاش هوشمندانه و عالمانه این انسان می‌تواند یک محصول استاندارد و یا یک خدمت با کیفیت باشد.

رییس اسبق پژوهشگاه استاندارد، در ادامه سخنان خود با تأکید بر اهمیت جایگاه رضایتمندی مخاطب در بحث کیفیت خاطرنشان‌کرد: در بحث کیفیت، اولین هدفی که دنبال می‌کنیم رضایتمندی مشتری است چرا که زمانی یک محصول می‌تواند با کیفیت باشد که نیازها، الزامات و خواسته‌های مشتری را برآورده کند.

این کارشناس رسمی استاندارد و کیفیت ادامه‌داد: الزاماً تدوین یک استاندارد به منزله ارتقای کیفیت نیست و بسیاری معتقدند که یک کالا می‌تواند استاندارد داشته باشد ولی نتواند همه الزامات یک مشتری را برآورده کند.

ریاحی تصریح‌کرد: در بحث دانش استاندارد و کیفیت در کشور خوب پیش رفته‌ایم و آموزش‌های لازم داده شده و همچنان وجود دارد اما در ارایه تولید برخی محصولات با استانداردهای جهانی، قدری ضعیف عمل کرده‌ایم.

ریاحی افزود: اگر جامعه ببیند که استاندارد بالا در محصولات سطح بازار و هنگام عرضه و تولید رعایت می‌شود و نظرات و نیازهای مشتریان، مورد توجه قرار می‌گیرد قطعاً محصول و تولید ملی را در اولویت خرید خود قرار خواهند داد.

عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی در ادامه گفت: با بررسی‌های انجام شده طی سالیان گذشته، تولیدکنندگان ما برای ورود به بازارهای جهانی ناگزیر به توجه بیش از پیش به استاندارد هستند، چرا که امروزه برخی کشورهای معتبر دنیا حدود ۷ درصد هزینه‌ها را صرف زیرساخت‌های استاندارد و کیفیت شامل نمونه‌برداری، آزمایشگاه، تست، روش‌های آزمون، صدور کالا و بسته‌بندی می‌کنند.