زنگ خطر برای تولیدکنندگان باتری خودرو به صدا درمی آید

با صادرات بی‌رویه کنسانتره و شمش سرب

زنگ خطر برای تولیدکنندگان باتری خودرو به صدا درمی آید

مهدی قره‌داغلی- قدمت صنعت تولید باتری در ایران به بیش از ۵۰ سال قبل بر می‌گردد. کارخانه باتری‌سازی نیرو(نور) اولین تولید‌کننده باتری در ایران بود.

به گزارش مناقصه‌مزایده در آغاز باتری فقط به صورت سرب اسید یا همان باتری اسیدی تولید می‌شد. اما کم‌کم تکنولوژی باتری‌های MF یا همان باتری‌های اتمی به ایران آمد.

در حال‌حاضر ۱۱ کارخانه دولتی و خصوصی در حال تولید باتری خودرو در کشور هستند که به تولید باتری‌های کلسیمی و لیتیومی اشتغال دارند. این در حالی است که سالیانه حدود ۱۰ الی ۱۱ میلیون باتری در کشور تولید می‌شود که این میزان معادل ۷۰ الی ۸۰ درصد از نیاز داخل است.

براساس آمار منتشره سالانه به حدود ۱۲ میلیون باتری خودرو در کشور نیاز است که در صورت غافل شدن، بازار بزرگی را از دست خواهیم داد.

گفتنی است که در کنار تجهیزات به روز، استفاده از تکنسین‌های با تجربه سبب بهبود روند کاری این صنف شده که فعالان این حوزه تمام آموزش و مهارت خود را در داخل کشور فرا گرفته و به عنوان سرمایه برای این صنعت به حساب می‌آیند.

این در شرایطی است که تعرفه واردات این محصول حدود ۷۰ درصد اعلام شده که میزان توجیه اقتصادی واردات را کاهش می‌دهد.

طبق آمار در دو سال گذشته قاچاق باتری و جنس تقلبی در بازار ایران بیداد می‌کرد اما با کمک پلیس، تعزیرات و نهادهای وابسته نرخ قاچاق به زیر ۱۰ درصد رسید.

این نکته قابل ذکر است که کشورهای منطقه هیچ‌کدام تکنولوژی ساخت باتری را ندارند و فقط ترکیه است که ظرفیت تولید این قطعه را دارد که تولید و مصرف آن صرف خود کشور ترکیه می‌شود و اگر حمایت از طرف مسؤولین باشد ایران با پتانسل بالا می‌تواند یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان باتری در منطقه باشد.

همچنین پرواضح است که مشارکت یا سرمایه‌گذاری خارجی می‌تواند به رونق و پیشرفت صنعت کمک کند.

به گفته کارشناسان کمبود مواد اولیه مهم‌ترین مانع در تولید باتری می‌دانند و به گفته کارشناسان باتری نیاز به سرب دارد. این مقدار در یک باتری به ۶۰درصد می‌رسد که متأسفانه سرب در کشور ما صادر می‌شود و تولیدکننده مجبور به ذوب باتری‌های فرسوده و تصفیه آن برای رسیدن به سرب می‌شود. یکی دیگر از این موانع بهره بانکی است که در ایران برابر ١٨ درصد و در دنیا به‌طور معمول دو الی ٣ درصد است که باعث می‌شود قیمت نهایی برای تولیدکنندگان داخلی گران تمام شود.

در این زمینه کاظم مرتاض، رییس انجمن صنعت باتری و ذخیره‌سازهای ایران با گلایه از صادرات بی‌رویه کنسانتره و شمش سرب، گفت: صادرات مواد خام بدون حصول ارزش افزوده موجب شده تولیدکنندگان داخلی با بحران تأمین مواداولیه روبه‌رو شوند.

مرتاض بر لزوم حمایت همه جانبه مسؤولان در این برهه حساس تأکید کرد و گفت: سیاست‌های غلط موجب شده از یک طرف دروازه‌های خروج مواد خام مورد نیاز کارخانه‌ها باز باشد و این مواد به راحتی صادر شوند و از طرفی دیگر از ورود مواد خام جلو‌گیری شود

رییس انجمن صنعت باتری و ذخیره‌سازهای ایران گفت: مواداولیه واحدهای تولید باتری از دو طریق تولید مستقیم شمش سرب و استحصال سرب باتری‌های فرسوده تأمین می‌شود. شمش سرب به دلیل افزایش نرخ ارز به شدت در حال خروج از کشور بوده و از طرفی نیز مجوز واردات باتری فرسوده جهت بازیافت و استحصال سرب به سختی صادر می‌شود.

رییس انجمن صنعت باتری رییس انجمن صنعت باتری و ذخیره‌سازهای ایران افزود: نزدیک به ۱۵ سال تلاش بخش خصوصی داخلی در خودکفایی تولید باتری خودرو در معرض تهدید است. سال‌ها بازار باتری کشور در دست محصولات بی‌کیفیت شرکت‌های مشترک‌المنافع شرق آسیا بود که طی چندین سال اخیر با ورود بخش خصوصی به این عرصه و سرمایه‌گذاری کلان، این صنعت به نقطه‌ای رسید که نه تنها توان تأمین صددرصد نیاز داخل را دارد بلکه در آستانه تصرف بازارهای جهانی نیز قرار گرفته است.

وی ادامه داد: با این حال در شرایطی که کشور با چالش جدی اشتغال دست و پنجه نرم می‌کند، عده‌ای قلیل به طمع کسب سود آنی از صادارت موادخام، زمینه تعطیلی بیش از ۱۰ واحد تولید باتری در کشور و وابستگی مجدد کشور به محصولات خارجی را فراهم می‌کنند.

وی ادامه داد: عملکرد کارخانه‌های استاندارد بازیافت باتری تنها در صورتی به صرفه خواهد بود که با حداکثر ظرفیت فعالیت کنند که متأسفانه مقدار باتری فرسوده موجود در سطح کشور آنقدر نیست که بتواند مواداولیه کارخانه‌های بازیافت باتری را تأمین کند به همین دلیل صنعت بازیافت ناگزیر از واردات باتری فرسوده برای تأمین مواداولیه خود هستند. این درحالی است که به بهانه‌های مختلف واردات باتری فرسوده در یک سیکل معیوب و فرسایشی قرار گرفته و تأمین سرب مورد نیاز تولیدکنندگان با مشکل مواجه شده است.

وی در خصوص معضل تأمین مواداولیه کارخانه‌های تولید باتری هشدار داد و گفت: در صورتی‌که سیاست‌های فعلی در این رابطه تغییر نکند، شاهد خاموشی خطوط تولید باتری و بیکاری چندین هزار نیروی کار فعال در این صنعت خواهیم بود.

رییس انجمن تولید کنندگان صنعت باتری و ذخیره‌ساز‌ها گفت: در حال حاضر دو راهکار مهم برای جلوگیری از تعطیلی واحدهای تولید باتری می‌توان به‌کار گرفت که در اولویت اول ممنوعیت صادرات سرب و در مراحل بعدی وضع عوارض حداقل ۳۰ درصدی بر صادرات سرب و کنستانتره سرب است.

وی گفت: صدور مجوز مورد نیاز واحد‌های بازیافت تأمین‌کننده سرب کارخانه‌های تولید باتری داخلی نیز اقدامی است که باید قبل از اتمام مواداولیه واحدهای تولیدی صورت پذیرد.

مرتاض ادامه داد: در صورتی‌که در این موضوع سهل‌انگاری شود در فصل گرما و اوج مصرف باتری بازار باتری خودرو با چالش جدی مواجه خواهد شد.