تعطیلی معادن فاقد ایمنی

تعطیلی معادن فاقد ایمنی

محمدقره‌داغلی- کار در معادن، انسان را به یاد تونل‌های طولانی و تاریکی می‌اندازد که هر ساله‌ جان تعداد قابل‌توجهی از کارگران را در دنیا می‌گیرد.

ایمنی در معادن نیز یکی از مؤلفه‌هایی است که ارتباط تنگاتنگی با اقتصاد معادن، مسایل انسانی و اجتماعی و حتی زیست‌محیطی دارد که می‌تواند در رسیدن به این توسعه پایدار اثرگذار باشد.

به‌طور کلی در یک تقسیم‌بندی کلی علل ایجاد حوادث حین کار را می‌توان از جنبه‌های فنی و مادی مانند طراحی ناصحیح روش‌کار، محیط‌کار، وجود نقایص فنی دستگاه‌ها، شرایط نامناسب فیزیکی محیط‌کار و نیز جنبه‌های انسانی (از نظر جسمانی و رفتاری و روانی) مانند عدم تناسب جسمانی و روانی کارگر با کار، خستگی جسمی و روانی، فقدان روابط انسانی صحیح و مدیریت ناصحیح بررسی کرد.

تنها ۱۲درصد معادن ایران واحد ایمنی دارند

این در حالی است که براساس گزارش وزارت کار نشان می‌دهد که از هر هزار نفر شاغل در معادن کشور، جان بیش از ۲۰ نفر در معرض حوادث مختلف معدنی است. در سال ۱۳۹۵، معادل ۱۹۱۲مورد در معادن کشور رخ داده که نتیجه آن مصدومیت ۱۹۰۶ نفر دچار مصدومیت شده‌اند.

وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در گزارش جدید خود به بررسی وضعیت ایمنی معادن کشور پرداخته است. براساس گزارش فوق، در سال ۱۳۹۵، بیش از ۹۰هزار نفر در کشور در نزدیک به ۵هزار معدن مشغول به فعالیت بوده‌اند.

در طول ۸ سال گذشته، به‌طور متوسط هر سال ۴۴ نفر از معدن‌کاران جان خود را از دست داده‌اند.

 بررسی‌های گزارش وزارت کار حاکی از آن است که از این تعداد معدن، تنها ۶۰۸ معدن دارای واحد بهداشت و ایمنی هستند که معادل ۱۲٫۴درصد معادن کشور است. استان‌کرمان را می‌توان رکورددار تعداد معادن کشور دانست. چرا که ۹٫۸درصد از معادن کشور را به خود اختصاص داده است.

نتایج گزارش فوق تأکید می‌کند که در سال ۱۳۹۵، معادل ۹۱۲ مورد در معادن کشور رخ داده که نتیجه آن مصدومیت ۱۹۰۶نفر بوده است. از این تعداد، ۴۴نفر جان خود را از دست داده‌اند. بررسی آمار سال‌های گذشته نشان می‌دهد که تعداد حوادث معادن هر سال رو به افزایش بوده است. آمار‌ها نشان می‌دهد که در طول سالیان گذشته به‌طور متوسط ۴۴ نفر از کارگران معدنی جان خود را از دست داده‌اند.

بیش‌ترین تعداد فوتی‌‌ها در معادن کشور حاکی از آن است که معادن فعال در زمینه «استخراج سنگ‌های تزیینی»، «شن‌و‌ماسه» و «استخراج سنگ‌های فلزی و غیرآهنی» جزو معادن خطرناک هستند که تعداد حوادث منجر به فوت در آنها زیاد است.

در این رابطه نادعلی‌اسماعیلی‌دهج، رییس سازمان نظام مهندسی معدن گفت: طبق اعلام سازمان صنعت، معدن‌وتجارت معادنی که مشکل ایمنی دارد یا باید مشکلات را به سرعت برطرف کنند یا در غیر این صورت تعطیل می‌شود.

اسماعیلی‌دهج، افزود: بعد از حادثه معدن زغال‌سنگ یورت و به درخواست وزارتخانه در مدت یک ماه از ۱۲۵معدن زغال‌سنگ بازرسی‌های ایمنی از جانب کارشناسان این سازمان صورت گرفت، که تعدادی محدودی از آنها مشکلاتی داشتند، که قرار شد برای ادامه فعالیت به سرعت این مشکلات را برطرف کنند.

وی گفت: همچنین وظیفه ارزیابی ریسک معادن کشور به سازمان نظام مهندسی معدن واگذار شده و در ۷۰۰معدن این ارزیابی‌ها آغاز شده است، که شامل مسایل ایمنی و همچنین نحوه بهره‌برداری خواهد شد و نتایج به وزارتخانه اعلام می‌شود.

وی گفت: این سازمان ۲۶هزار عضو دارد که بیش از ۱۰هزار آنان تعیین صلاحیت شده‌اند و ساماندهی محدوده‌های معدنی نیز از وظایف این سازمان است که پیش‌بینی می‌کنیم سال آینده همه محدوده‌های معدنی ساماندهی شود.

اسماعیلی افزود: در سال ۹۶ بیش از ۱۲۰۰طرح اکتشافی از سوی اعضای سازمان تأیید شده و بیش از ۱۳۵۰طرح بهره‌برداری و ۶۶۸ گزارش پایان عملیات سال گذشته صادر شده است.

وی با بیان این‌که ۶هزار معدن فعال در کشور داریم، گفت: بیش از ۵۹۰۰ مسؤول فنی در این معادن فعال هستند و سال گذشته بیش از ۲۲۰ دوره آموزشی برای معدن کاران برگزار شده است.

وی گفت: در مجموع سال گذشته بیش از ۴هزارو۶۰۰ فقره پروانه اشتغال معدنی صادر شده است.

وی گفت: انتخابات نظام مهندسی معدن در ۳۰استان تأیید شده و هیأت‌مدیره جدید با حدود ۴۵درصد تغییرات مشخص می‌شود.

در هر حال به نظر می‌رسد برای پیشگیری از حوادث حین کار در معادن کشور، ارتقا ایمنی فرایند‌ها و تجهیزات به تنهایی مؤثر نمی‌باشد، بلکه باید به رفتارهای کارگران معادن نیز توجه شود چرا که برای پیشگیری از حوادث اگر چه می‌توان با حذف شرایط و اعمال نا ایمن به هدف رسید ولی نباید از نظر دور داشت که انسان، ماشین نیست و تحت‌تأثیر بسیاری از فاکتورهای جسمانی، روانی، اجتماعی، محیطی و … است.