بانک‌ها در پرداخت تسهیلات عملکرد قابل قبولی ندارند

رییس اتاق بازرگانی ایران بانک‌ها در پرداخت تسهیلات عملکرد قابل قبولی ندارند گروه تجارت- مجتبی قدیری با اوضاع اقتصادی فعلی دیگر نمی‌توانیم بگوییم که «شرایطی عادی» داریم پنجاه و دومین جلسه شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی استان خراسان‌رضوی به بررسی مشکلات بانکی فعالان اقتصادی و پیگیری مصوبات دبیرخانه این شورا با هدف گره‌گشایی و […]

رییس اتاق بازرگانی ایران

بانک‌ها در پرداخت تسهیلات عملکرد قابل قبولی ندارند

گروه تجارت- مجتبی قدیری

با اوضاع اقتصادی فعلی دیگر نمی‌توانیم بگوییم که «شرایطی عادی» داریم

پنجاه و دومین جلسه شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی استان خراسان‌رضوی به بررسی مشکلات بانکی فعالان اقتصادی و پیگیری مصوبات دبیرخانه این شورا با هدف گره‌گشایی و همچنین بررسی عملکرد سیستم بانکی استان در این رابطه اختصاص داشت. غلامحسین شافعی، رییس اتاق بازرگانی ایران در این جلسه با اشاره به این‌که در اوضاع اقتصادی فعلی دیگر نمی‌توانیم بگوییم که «شرایطی عادی» داریم، گفت: این شرایط نیازمند تمهیدات جدید است، به ویژه برای آن‌چه پیش‌رو داریم. هیچ وقت نمی‌توان شرایط غیرعادی را با تصمیمات عادی از سر گذراند اما متأسفانه ما مرتب پایبند این هستیم که در هر شرایطی تصمیمات معمول را به‌کار ببریم و به این ترتیب عملکرد کنونی سازمان‌های اجرایی و نظارتی کشور براساس شرایط عادی اقتصادی پیش می‌رود.

رهایی از مشکلات با تشکیل نهادی فراقوه‌ای

وی با اشاره به پیشنهاد اتاق بازرگانی به رهبرمعظم‌انقلاب برای تشکیل نهادی فراقوه‌ای جهت اتخاذ تصمیمات اقتصادی کشور، اظهار‌کرد: براساس مطالعات عمیق بر روی ۷ کشور منطقه که مسیر توسعه را به سرعت چشمگیری پیمودند، به این نتیجه رسیدیم که همه این کشور‌ها برای پیمودن این راه دشوار، اقدامی مشترک انجام دادند و برخی برای ۵ و یا ۱۰ سال نهادی فراقوه‌ای برای روشن کردن تکلیف مسایل اقتصادی ایجاد کردند. در این راستا، خوشبختانه فرمان جدید رهبری ایجاد ستاد هماهنگی اقتصادی با حضور سران قواست. این نقطه امید بسیار پررنگ و روشنی‌ است که اگر درست عملیاتی و اجرایی شود؛ می‌توان به واسطه آن از بسیاری از مشکلات رهایی یافت. ما باید شماری از الگوهای موفق کشورهای دیگر را پیاده کنیم و در این زمینه هم مجلس و هم دولت کمک کنند تا این کار با توفیق بیش‌تری انجام شود.

بانک‌های استان رتبه قابل دفاعی ندارد

شافعی در ادامه با اشاره به دستور کار این نشست، از مازاد منابع سپرده‌ها نسبت به تسهیلات بانکی در استان خبر داد و تصریح‌کرد: طبق آخرین آمار منتشر شده از سوی بانک مرکزی؛ استان ما از نظر سیستم بانکی وضع خوبی ندارد، مقایسه سپرده‌های بانکی در مقابل تسهیلات بانکی نشان می‌دهد که خراسان رضوی در جایگاه مناسبی نیست و نسبت به کل سپرده‌های موجود در بانک‌ها تنها  ۵۷درصد تسهیلات پرداخت شده است و در این زمینه در کل کشور، رتبه قابل دفاعی ندارد و سؤال اینجاست که این مازاد منابع درباره تسهیلات کجاست؟

*نگاهی به عملکرد بانک‌های استان در اجرای مصوبات شورای گفت‌وگو

علی‌اکبر لبافی، رییس دبیرخانه شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی استان به تشریح محورهای این جلسه پرداخت و گفت: موضوعات مربوط به سیستم بانکی امروز حول محور تسهیلات سرمایه در گردش است و مهم‌ترین بحثی که بعد از مسایل ارزی از سوی بخش خصوصی مطرح می‌شود، تسهیلات سرمایه در گردش، نرخ سود تسهیلات، بازپرداخت و تمدید آن است که امروز اجرا می‌شود و بحث درباره تغییر و اصلاح این قالب‌هاست. وی درباره اجرایی شدن مصوبات بانکی شورای گفت‌وگوی استان اظهار‌کرد: قرار بود نسخه‌ای از قراردادهای تنظیم شده از سوی بانک در اختیار فعالان اقتصادی قرار گیرد که سیستم بانکی این موضوع را ابلاغ کرد و اجرایی شده است و موردی مبنی بر اعتراض از سوی بانک مرکزی در این زمینه نداشتیم. همچنین مقرر شده بود اطلاع‌رسانی درباره قرارداد‌ها در سایت بانک‌ها قرار گیرد که این موضوع نیز اجرا شد. در زمینه موانع ترهین قطعات شهرک‌های صنعتی به عنوان وثیقه بانکی نیز موضوع در حال اجرا و پذیرش در حال انجام است و پس از مصوبه شورای گفت‌وگو حدود ۷۰ درصد کار در حال انجام است. وی با اشاره به اهمیت موضوع فعال‌سازی واحدهای صنعتی تحت تملک بانک‌ها و پیگیری شورای گفت‌و‌گو در این زمینه گفت: پیشنهاد استان این بود که در مبلغ اولیه برای فعال‌سازی این واحد‌ها ۵ تا ۱۰ درصد به عنوان سهم آورده برای کسانی که می‌خواهند این واحد‌ها را دوباره راه‌اندازی کنند، در نظر گرفته شود. در حال حاضر این سهم ۲۰ درصد است و پیشنهاد ما ۵ تا ۱۰ درصد با اولویت آورده از سوی مالکان اولیه واحد صنعتی می‌باشد؛ در این راستا هم در بانک ملی و هم در سازمان صمت جلساتی تشکیل می‌شود تا سازوکاری برای واگذاری واحدهای تحت تملک فراهم شود.

نظارتی بر تقسیم‌بندی سهم تسهیلات بانکی نیست

رییس دبیرخانه شورای گفت‌وگوی استان با بیان این‌که مشکلات بانکی در حوزه کسب ‌و کار متعدد است، تصریح‌کرد: یکی از این مشکلات بازپرداخت تسهیلات سرمایه در گردش در یک دوره دو ماهه تا یک‌ساله است؛ بسیاری از فعالان اقتصادی اعلام می‌کنند مدت زمان دوماهه و ۳ ماهه و حداکثر یک‌ساله برای بازپرداخت اقساط در شرایط موجود امکان‌پذیر نیست و لازم است این مدت در شرایط خاص برای واحدهای خاص به دو و حداقل ۳ سال افزایش یابد. این موضوع مصوبه شورا بود که به بانک‌ها ابلاغ کردیم. پیشنهاد دیگر شورا این بود که طرح سرمایه در گردش و سرمایه ثابت باید به‌طور کامل باهم دیده شود اما برخی فعالان اقتصادی اعلام می‌کنند طرح‌ها به‌طور کامل دیده نمی‌شود. وی با اشاره به لزوم تعیین سهم هر یک از بخش‌ها در دریافت تسهیلات بانکی گفت: در گذشته تسهیلات بانکی برای بخش‌های کشاورزی، صنعت ‌و خدمات سهم‌بندی می‌شد؛ الان هم سهمیه وجود دارد و ابلاغ می‌شود اما نظرات بعدی درباره این‌که این سهم در همان بخش هزینه شده یا خیر وجود ندارد. پیشنهاد شورای گفت‌وگو این بود که ضمانت‌های اجرایی از سوی بانک مرکزی برای تعیین سهم و اجرای آن داده شود و نرخ سود تسهیلات هم در بخش‌های مختلف مشخص شود. لبافی با بیان این‌که در تعیین نرخ سود تقسیط تسهیلات ابهامی وجود دارد، افزود: پیشنهاد این بود که بانک مرکزی در بخشنامه‌ای نرخ سود تقسیط را براساس نرخ قراردادهای اولیه و یا نرخ شورای پول و اعتبار (هر کدام که کم‌تر باشد) در نظر بگیرد؛ در حال حاضر نرخ قالب را برای این موضوع تعیین می‌کنند اما پیشنهاد این بود که نه تنها نرخ شورای پول ‌و اعتبار که نرخ کم‌تر را در این زمینه لحاظ کنند.

عدم ابلاغ مصوبات بانکی

شافعی، رییس اتاق ایران نیز درباره سهم بخش‌های مختلف از تسهیلات بانکی گفت: از سال ۸۴ تاکنون توجه به بخش صنعت رو به نزول گذاشته و اگر به سهم تسهیلات بخش‌های صنعت، کشاورزی و صادرات توجه کنیم، می‌بینیم سهم مانده تسهیلاتشان کاهش یافته و این یعنی عدم توجه به صنعت و صادرات کشور و تاکنون توفیقی نشده که مثل گذشته برای هر بخش سهمی در تسهیلات در نظر گرفته شود. امروز سهم متفرقه در تسهیلات به شدت افزایش یافته و تجدید نظر در این زمینه خواسته درستی است. وی یادآورشد: با وجود بخشنامه رسمی بانک مرکزی درباره بند و تبصره ۱۶، این بخشنامه از سوی بانک‌های مرکز به شهرستان‌ها ارسال نشده و می‌خواهیم بدانیم چرا بانک‌ها مصوبات را در کشوی میز خود می‌گذارند و ابلاغ نمی‌کنند.

*بانک‌های خراسان نگران بازگشت تسهیلات‌ هستند

محمدحسین روشنک، رییس کمیسیون تجارت اتاق بازرگانی خراسان‌رضوی گفت: یکی از دلایل اصلی که بانک‌ها در استان خراسان‌رضوی کم‌تر تسهیلات می‌دهند این است که اقتصاد در این استان در اختیار بخش خصوصی است و بانک‌ها نگران برگشت تسهیلات اعطایی خود هستند.

*سود ۱۸ درصدی تسهیلات برای بانک‌های استان به صرفه نیست

محمود منصوری، دبیر شورای هماهنگی بانک‌های خراسان‌رضوی با اشاره به لزوم تغییر در ساختار تسهیلات و انجام کار کارشناسی در این زمینه گفت: این موضوع باید در بانک مرکزی بررسی و به ما ابلاغ شود. سود ۱۸ درصدی تسهیلات برای بخش صنعت در حال حاضر توجیه ندارد. از طرفی این مقدار سود برای بخش بانکی هم توجیه ندارد زیرا الان نرخ پول برای بانک‌های استان ۲۱ تا ۵/۲۱ است و سود ۱۸ درصدی به صرفه نیست. وی همچنین درباره مدت بازپرداخت تسهیلات سرمایه در گردش در استان اظهار‌کرد: در حال حاضر در مدت بازپرداخت این نوع تسهیلات دیگر دو ماه و ۳ ماه مطرح نیست بلکه مدت یک ساله در نظر گرفته می‌شود و تنها یک بانک در استان بازپرداخت را دو ماهه و ۳ ماهه در نظر می‌گیرند که به دنبال اصلاح این موضوع هستیم.