لزوم برگزاری مناقصه غیرهمسان‌سازی قبور شهدا

نگاهی به جنجال چندین ساله یک طرح غیرکارشناسی لزوم برگزاری مناقصه غیرهمسان‌سازی قبور شهدا گروه اجتماعی- یک پلاک و نهایتاً چند تکه استخوان؛ اینها ممکن است تمام دارایی‌های یک خانواده شهید باشد. خانواده‌ای که مهم‌ترین ثمره زندگیش را که همان فرزند بوده تقدیم کشورش کرده است. اما سال‌هاست که بعضی‌ها سعی دارند همین دلخوشی ساده […]

نگاهی به جنجال چندین ساله یک طرح غیرکارشناسی

لزوم برگزاری مناقصه غیرهمسان‌سازی قبور شهدا

گروه اجتماعی- یک پلاک و نهایتاً چند تکه استخوان؛ اینها ممکن است تمام دارایی‌های یک خانواده شهید باشد. خانواده‌ای که مهم‌ترین ثمره زندگیش را که همان فرزند بوده تقدیم کشورش کرده است. اما سال‌هاست که بعضی‌ها سعی دارند همین دلخوشی ساده را از خانواده شهدا با اجرای طرح همسان‌سازی قبور شهدا بگیرند! این داستان ادامه داشت تا این که هفته گذشته رهبر معظم‌انقلاب به مزار شهدای انقلاب اسلامی رفتند و از طرح همسان‌سازی قبور شهدا انتقاد کردند و گفتند: « یکی از کارهای بدی که بعضی از مدیران گلزارهای شهدا انجام می‌دهند، کار غلط یکسان‌سازی قبور شهداست. این [جا] خوب است؛ همین درست است، بیایند صاحبان این شهدا، پدرانشان، مادرانشان، فرزندانشان، همسرانشان، علامتی داشته باشند، عکسی داشته باشند، این خوب است. این شکل، شکل طبیعی است. هیچ لزومی ندارد که ما این [علامت‌ها] را صاف کنیم، به خیال این‌که می‌خواهیم زیباسازی کنیم. زیبایی هر جایی و هر چیزی به حَسَب خودش است؛ زیبایی انسان، زیبایی باغ، زیبایی قبرستان، زیبایی هر چیزی را باید به حَسَب خودش محاسبه کنیم.»

حواشی از چه موقع آغاز شد؟

جنجال طرح همسان‌سازی قبور شهدا همان‌طور که پیشتر گفته شد، مسأله جدیدی نیست و پیشتر و در زمان حمیدبقایی، ریاست‌ وقت سازمان میراث فرهنگی آغاز شده بود. در یکی از واکنش‌های ماندگار به این طرح دانشجویان دانشگاه صنعتی امیرکبیر در سال۸۸ با امضای طوماری، مخالفت خود را با طرح یکسان‌سازی قبور مطهر شهدای بهشت‌زهرا(س) اعلام کردند و در مهم‌ترین بخشنامه خود به حمیدبقایی نوشتند: « از دست رفتن نمادها، تصاویر، شعر‌ها و شعارهایی هستند که شاید برای نسل اول و دوم انقلاب بر اثر تکرار عادی به نظر بیاید و اهمیت چندانی نداشته باشد، اما با گذشت زمان ارزش تاریخی و فرهنگی این آثار روشن‌تر خواهد شد. آثاری که تنها یادگار‌های باقیمانده از دوران انقلاب و دفاع مقدس هستند و نمادی از ایثارهای مؤمنانه دیروز برای نسل پرسشگر امروز و آینده هستند.» اما به رغم اینگونه انتقادات، همسان‌سازی قبور شهدا با جدیت بیش‌تری در سراسر کشور ادامه یافت.

علل مخالفت خانواده شهدا و جانبازان

ماجرا در گوشه و کنار ایران ادامه داشت و صدای خانواده شهدا نیز به هیچ کجا نمی‌رسید تا این‌که در سال ۹۵ دوباره اعتراضات اوج گرفت. زمانی که برادر دو شهید با مخالفت طرح همسان‌سازی قبور شهدا اعلام کرد که چون متولیان طرح همسان‌سازی قبور یا از سواد کافی بهره‌مند نیستند یا در پیشبرد اهداف ناصحیح خود عناد دارند، دوباره این موضوع را به جریان انداخته‌اند. وی مزار شهدا را علاوه بر جایگاهی مقدس و زیارتی برای مردم، موزه دفاع مقدس نامید و گفت: «مزار شهدا یکی از مهم‌ترین و اصلی‌‌ترین نقاطی است که می‌توان در آنجا سن، دغدغه‌های دینی و وصایای شهدا را دید. چنین مزاری پیش از همسان‌سازی در سراسر دنیا برای شهدا و باقیماندگان از جنگ بی‌سابقه است. از جنبه دیگری که می‌توان به این طرح انتقاد داشت، بی‌سروسامانی خانواده‌های شهدا پس از اجرای همسان‌سازی است؛ چرا که مادران و همسران شهدا جای خالی عزیزانشان را با این مزار‌ها و تزئین آنها پر کرده‌اند و به نوعی به خود آرامش داده‌اند.» همین جریان کافی بود تا باز هم سروصدای خانواده شهدا بلند شود.

ادامه طرح یا همسان‌سازی قبور شهدای گمنام!

بیانیه‌های دانشجویی با عنوان کودتای فرهنگی در گلزارهای شهدا، اعتراضات و تجمعات مردمی توسط خانواده‌های شهدا در گلزارها، بیانیه‌ها و نامه‌های اعتراض‌آمیز از طرف نهادهای دفاع مقدس به مسؤولان مربوطه برای توقف و تجدیدنظر در ادامه کار، ساخت مستندها، نماهنگ‌‌ها و متونی که نشان‌دهنده انزجار مردم از این طرح است، بخشی از اقدامات اعتراضی در این باره بود. وقتی اعتراض‌‌ها بالا گرفت، تصمیم بر آن شد تا یکسان‌سازی از قبور شهدای گمنام آغاز شود که مدعی خاصی در میان معترضین ندارد. قطعه ۴۴ آغاز این کار بود. هرچند که تعدادی از قبور شهدای نشان‌دار هم که در این قطعه قرار گرفته بود ناگزیر در این طرح تغییر داده شد.

مناقصه‌ای برای دلجویی از خانواده شهدا

حال با توجه به شرایط یاد شده، یکی از راه‌هایی که می‌تواند باعث دلجویی خانواده شهدا گردد، غیرهمسان‌سازی قبور شهداست. اتفاقی که بی‌شک باعث خوشحالی قشر عظیمی از خانواده شهدا خواهد شد. در واقع مناقصه ظرفیتی قانونی و شگفت‌انگیز برای این کار است و کافی است که بنیادشهید با اعلام یک فراخوان مناقصه غیرهمسان‌سازی قبور شهدا را اعلام کرد؛ اتفاقی که از هفته گذشته مورد توجه بسیاری از شبکه‌های اجتماعی هم قرار گرفته است.