بلوغ اقتصاد فضا پایه!

فراخوان‌های مشارکت بخش خصوصی منتشر شده است

بلوغ اقتصاد فضا پایه!

گروه دانش

ایران پس از ۶ پرتاب ماهواره، در میان ۹ کشور پرتاب‌کننده مستقل ماهواره قرار گرفت و براساس اعلام سازمان فضایی، علاوه بر آن‌که داده‌های ماهواره‌ای را برای در اختیار قراردادن بخش خصوصی، آزادسازی می‌کند، در تلاش است تا به زودی با صدور پروانه، نخستین اپراتور خصوصی ماهواره‌ای نیز راه‌اندازی شود.

اولین پروژه

ماهواره «مصباح» اولین پروژه ایران برای ساخت ماهواره پس از انقلاب بود. پروژه این ماهواره در سال ۱۳۷۵ توسط سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران آغاز شد و در آن وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و یک شرکت ایتالیایی مشارکت داشتند. موافقت‌نامه ساخت ماهواره «مصباح» در سال ۱۳۷۶ میان وزارتخانه‌های علوم و ارتباطات به امضا رسید و ساخت نمونه آزمایشگاهی این ماهواره طی سال‌های ۱۳۷۸ تا ۱۳۸۰ با همکاری سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران و مرکز تحقیقات مخابرات و ساخت مدل مهندسی و فضایی ماهواره با همکاری شرکت ایتالیایی توسط نیروهای متخصص داخلی انجام شد.

پروژه دوم و موفق

بعد از آن پرتاب ماهواره «امید» و قرار گرفتن آن در مدار، امیدهای تازه‌ای را برای توسعه این فناوری در کشور ایجاد کرد، به گونه‌ای که تاکنون ماهواره‌های متعددی طراحی و ساخته شده است و کشور ایران نهمین کشور دنیا پس از روسیه، ایالات متحده آمریکا، فرانسه، ژاپن، چین، انگلستان، هند و رژیم اشغالگر قدس است که مستقلاً موفق به پرتاب ماهواره شده است.

سیر تکامل ایران در طراحی و ساخت ماهواره

 

اقتصاد فضاپایه به کجا می‌رود؟!

براساس آمارهای جهانی، اقتصاد فضا در یک دهه گذشته رشدی ۱۳۹ درصدی داشته، در حالی‌که متوسط رشد اقتصاد جهانی ۱۹٫۴ درصد بوده است و در عین حال ۷۶ درصد از اقتصاد فضا توسط بخش خصوصی مدیریت شده است. در این بین صنعت اطلاعات مکانی که بخشی از اقتصاد نوظهور فضایی است، طبق آمارهای منتشر شده از سوی سازمان فضایی ایران در سال ۲۰۱۷ میلادی با چرخش مالی مستقیم ۲۹۰ میلیارد دلار مواجه بوده و پیش‌بینی می‌شود در سال ۲۰۲۰ به ۴۳۹ میلیارد دلار برسد.

براساس برآورد کارشناسان، اقتصاد جهانی فضا تا سال ۲۰۴۰ به بیش از ۱٫۱ تریلیون دلار خواهد رسید. در حال حاضر سهم اقتصاد ایران در فضا یک‌دهم‌درصد است که طبق سند چشم‌انداز باید به ۶ درصد رشد یابد که با توجه به ۳۰ هزار نیروی تحصیلکرده متخصص در حوزه صنعت هوا فضا، پتانسیل بسیار بالایی برای نقش‌آفرینی در این صنعت وجود دارد.

بهره‌برداری از ایستگاه تصاویر ماهواره‌ای توسط بخش خصوصی

علاوه بر آن سازمان فضایی ایران با اعلام فراخوانی از بخش خصوصی برای کسب مجوز بهره‌برداری از ایستگاه اخذ تصاویر ماهواره‌ای، دعوت کرده است. یکی از روش‌های دسترسی به تصاویر ماهواره‌ای، احداث ایستگاه اخذ مستقیم همراه با حق امتیاز دریافت تصاویر از مالک ماهواره (اپراتور) است. بر این اساس به منظور ایجاد بستر قانونی سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در این حوزه و نیز ارایه خدمات ارزش افزوده سنجش از راه دور مبتنی بر داده‌های اخذ شده، سازمان فضایی ایران اقدام به تدوین مجوز بهره‌برداری از ایستگاه اخذ داده‌های ماهواره‌ای کرده است.

بر همین اساس از تمامی شرکت‌های علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری در زمینه احداث و بهره‌برداری از ایستگاه اخذ داده‌های ماهواره‌ای به منظور کسب مجوز و نیز مشارکت بر تصمیم‌گیری‌های مربوط در نهایی‌سازی و تصویب مجوز فوق، دعوت شد.

صدور پروانه اپراتوری ماهواره‌ای برای بخش خصوصی

براری، رییس سازمان فضایی ایران از تلاش این سازمان برای تدوین پروانه اپراتوری ماهواره‌های سنجشی و تدوین پروانه اپراتور مخابراتی برای بخش خصوصی خبر داد و گفت: این اقدام، سرآغاز سهم‌گیری کشور از اقتصاد فضایی جهانی خواهد بود.

وی اضافه‌کرد: تدوین این پروانه تسهیل‌کننده حضور بیش‌تر بخش خصوصی در این عرصه خواهد بود، ضمن آن‌که تلاشی برای کاهش تصدی‌گری دولت در این عرصه به شمار می‌رود.

براری با بیان این‌که تدوین پروانه اپراتوری خصوصی مخابراتی از ماه‌ها قبل توسط این سازمان آغاز شده است، یادآورشد: این امر گام مهم دیگری برای حضور هر چه بیش‌تر بخش خصوصی در صنعت فضایی است که بر این اساس به‌زودی نخستین اپراتور خصوصی نیز معرفی خواهد شد و آغاز به‌ کار خواهد کرد.

منابع: ایسنا؛ روابط عمومی سازمان فضایی ایران